Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 24 Μαΐου 2025
Ας σπουδάξουν πού και πού λίγη γλωσσολογία. Αφτή είναι ή βάσιμη σπουδή· με τη γλωσσολογία φωτίζεται και κάθε άλλη επιστήμη, αφού ένα έθνος πρέπει πρώτα πρώτα νάχη μια γλώσσα δική του, για να καλλιεργήση κάθε τέχνη. Να σας πω όλη την αλήθεια, πολύ λυπούμαι — ίσως μάλιστα και ντρέπουμαι — που δε βλέπω ποτές στο μάθημα μου κανένα γραικόπαιδο. Αφιέρωσα τη ζωή μου στη μελέτη της εθνικής μας γλώσσας.
Η γλωσσολογία μάς έμαθε που ο λαός και μόνος ο λαός έκαμε και πάντα κάμνει όλες τις γλώσσες του κόσμου. Είναι πολύ σπουδαίος όρος· η επιστήμη δεν ήβρε στα χρόνια μας καμιά αλήθεια που νάχη πιώτερη φιλοσοφία. Όσο κανείς δεν προσέξη αφτή την αλήθεια, δε θα μπορέση να καταλάβη κανένα γλωσσικό φαινόμενο· όλα θα του έρχουνται σα χάος· άμα τη μάθη, αμέσως φωτίζεται όλη η ιστορία.
Μόλις δύνανται να εξακολουθήσωσι την πορείαν. Προχωρούσι προς την οικίαν της νεάνιδος, εγγύς του στοιχειωμένου μεγάρου, και μετά δέους, κρυφά-κρυφά, ρίπτουν τα όμματά των προς τον όγκον εκείνον, όστις εξηκολούθει να φωτίζεται εν υπερβαλλούση λαμπρότητι. Και συγχρόνως ακούονται γέλωτες χαράς κ' ευφροσύνης, ως γάμου βοή.
Παράκαιρα τον γέρασαν οι πόνοι. Τ' ανδρειωμένο του κορμί, πούνε σκυφτό πολύ. Η πίκραις του το λύγισαν, οι πόνοι όχι οι χρόνοι. Οι ίδιοι πόνοι αυλάκωσαν βαθειά το μέτωπό του, Που απ' το φως του φεγγαριού 'σαν κορυφή φωτίζεται, 'Σάν κορυφή 'ψηλού βουνού, κι' ασπρίζει 'ς τον λαιμό του Ξέπλεγη και 'ς τους ώμους του η πλεξίδα κυματίζεται.
Ενώ φανταζόμουνα λοιπόν πως όλα τα έκανα χάρη της, δεν έκανα παρά μόνον ότι, μου φαινότανε καλό για τη δική μου ευτυχία. Όλα όσα έζησα σμίγανε συγκεντρωμένα στη σκέψη αυτή σα σε μοναδικό σημείο. Γιατί με είχε οδηγήσει εκείνη μέσα στην κοιλάδα του θανάτου. Αυτό το είδα τώρα, που ο θαμπός αέρας άρχισε να φωτίζεται όξω κ' η ρόδινη γραμμή της αυγής σημαδευότανε πέρα στην άκρη τουρανού.
Η καθαρεύουσα ψάλλει επιβλητικά: «Λυσσά καταιγίς εις αγρίους δρυμούς — Και θύελλα μαύρη μαστίζει τα όρη. — Με κόμην λυτήν, απλανείς οφθαλμούς — Προβαίν' η κατάρατος Κόρη. — » Και η δημοτική αλαφρά παιγνιδιάρικα γλυκοτραγουδεί: «Ουδέ τάστρο της αυγής — έχει τόση χάρη — όσον έχεις όταν βγης — χαρωπό καμάρι». Αλλά τη φυσιογνωμία των «Βοσπορίδων Αυρών» μας δίνουν να καταλάβουμε καθαρά, και τελειωτικά τα δυο μεγάλα επικοδραματικά ποιήματα που ο ίδιος ο ποιητής γυρίζοντας από τη Γερμανία τα απάγγειλε, θεατρικά, από το Βήμα του Συλλόγου «Παρνασσού» και η «Νέα Εφημερίς» με διευθυντή τον Ιωάννη Καμπούρογλου, τον ίδιο αυστηρό κατακριτή του «Κόδρου», τα τύπωσεν εξαιρετικά στο φύλλο της, με μια κριτική προσωπογραφία του ποιητή, αντίθετα τώρα γεμάτη από εκτίμηση κι από θαυμασμό· σημείωμα, βέβαια κριτικώτερο από το πρώτο· γιατί πάντα σχεδόν η κριτική της προκοπής από τη συμπάθεια ξεκινεί κι από την αγάπη φωτίζεται.
Το παράδειμα τούτο είναι σπουδαίο· εκεί που δεν έχουμε κείμενα να καταλάβουμε πώς έγινε μια αλλαγή, με τι τρόπο και με τι σειρά μετατράπηκαν τα γλωσσικά φαινόμενα, φτάνει να μελετήσουμε τη ζωντανή τη γλώσσα και να διούμε πώς αλλάζει τους μαθημένους τύπους· αμέσως βλέπουμε πώς άλλαξε όλη η γλώσσα κ' έτσι φωτίζεται η μεσαιωνική μας γραμματική.
Μόλις άφησα να ξαναπέση το κεφάλι μου εις την πρώτην του θέσιν, είδα να φωτίζεται το λογικόν μου από μίαν λάμψιν, η οποία δεν ήτο άλλο παρά το ήμισυ της ατελούς ιδέας περί απελευθερώσεως, περί της οποίας ωμίλησα προ ολίγου, και εκ της οποίας μόνον το άλλο ήμισυ εκυμάτιζεν αόριστον εις τον εγκέφαλόν μου, όταν εζήτησα να φέρω την τροφήν μου εις τα καίοντα χείλη μου.
ΒΕΡΑ — Αλλ' ας αλλάξουμε κουβέντα. ΜΙΣΤΡΑΣ — Έσκασε το Φεγγάρι. Κυττάξτε τι ωραία πού φωτίζεται το βουνό. Capo d' opera! ΒΕΡΑ — Μαγεία, μαγεία . . . Σα συνωμόται στο σκοτάδι. Τι βλέπετ' εκεί; ΜΙΣΤΡΑΣ — Κάνομε υποδοχή στο φεγγάρι. ΒΕΡΑ — Μόνος σας, κύριε Φλέρη. Δεν μας φέρατε τη μικρούλα. ΦΛΕΡΗΣ — Αφίστε με, δεσποινίς, με τη μικρούλα μου. Είναι ένα πλάσμα ανυπόφορο. Δεν ξέρω ποιανού έμοιασε.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν