Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 15 Μαΐου 2025
Ποιος θάρθη το λοιπό να πη τώρα ενός λαού· — «Τη γλώσσα που μιλείς, δεν τη θέλω, γιατί δεν είναι κανονική· να πάρης τη δική μου που έχει γραμματική!» Τέτοιος λόγος με φαίνεται — και θα σας φαίνεται και σας – τουλάχιστο κάτι παράξενος, για να μην πούμε άλλο. Είναι σα νάλεγε που κρίνει πιο σωστά και που έχει πιώτερη γνώση παρά ένα έθνος αλάκαιρο.
Ποιος έδωσε πιώτερη προσοχή από σας στα μνημεία, στη μελέτη της νεοελληνικής; Έχετε μέσα στο Σύλλογό σας τόσα γερά και φρόνιμα κεφάλια, τόσους σοφούς, που δεν ξέρει κανείς ποιόνα να πρωτοπή.
Στην αρχή μας δείχτουν άπειρο πλούτο· έπειτα το κλιτικό και συζυγικό τους σύστημα σομμαζώνεται, ή, αν το θέλετε κ' έτσι, ομαλώνεται και μας παρουσιάζει πιώτερη ενότητα κι αρμονία. Η αρχαία και κείνη με τον καιρό πολύ έσιαξε το τυπικό της και τη φωνολογία της. Η δική μας θα πάθη το ίδιο, τώρα μάλιστα που κανείς δε θέλει να τη γράψη.
Η επιστήμη θα μας πη, μελετώντας το Σοφοκλή, σε τι κατάσταση, σε τι περίοδο βρίσκουνταν τότες η θρησκεία, η φιλοσοφία, η γλώσσα του αθρώπου. Δεν της μέλει για τη χαρά που μπορεί να της προμηθέψη ένας όμορφος στίχος. Ο φιλόλογος έχει πιώτερη τύχη. Είναι σαν τον πλούσιο που κάθεται στο τραπέζι και ξέρει να ξετιμήση κάθε νόστιμο φαγητό που θα του φέρουν.
Τονέ γνώριζε τον κόσμο, και πάλι δεν τονέ γνώριζε· ήξερε τις κακίες του και τις θεάτριζε μ' έξοχη τέχνη, μα με τους ανθρώπους είταν οξύθυμος και συχνά απότομος. Είναι αλήθεια πως τέτοιος είτανε με τους μεγάλους κι όχι με τους μικρούς, κι αυτό μαρτυράει κάμποση μεγαλοφροσύνη κ' ευγένεια. Μα το καθαυτό συφέρο της Εκκλησίας και του Τόπου απαιτούσε κάτι πιώτερη πολιτική κ' ημερωσύνη με τους δυνατούς.
Από κάθε μεριά της Αυτοκρατορίας βρίσκουμε στην αρχή κάτι πιώτερη γαλήνη κ' ησυχία παρά στα περασμένα χρόνια. Έτσι και στ' Αρμενικό το ζήτημα του πέμτου αιώνα. Είταν τότες η Αρμενία μοιρασμένη σε δυο μερίδες. Την ανατολική με δικό της βασιλέα, μα κάτω από τον Πέρσο το μονάρχη· και τη δυτική με ξέχωρο βασιλέα κι αυτή, μα υποταχτικό του δικού μας του Αυτοκράτορα.
Αφίνοντας λοιπόν την κρίση ερχούμαστε στη δήγηση, μ' έναν όμως κρυφό καημό που τα χρόνια εκείνα μας τα θόλωσε ο Ιουστινιανός όχι μονάχα με μερικά άσκοπα, κι άκριτα κατορθώματα, μα και με πιώτερη από τη χρειαζούμενη λατινική — ας πούμε πάχνη — που λες και ζητάει να μας την ολοσκεπάση τη Ρωμιοσύνη.
Γυρίσανε σε λίγο και τάλλα δυο τους σώματα από την Ελλάδα κι από τη Θρακική Χερσόνησο, άπραγα όμως αυτά, γιατί βρήκαν πιώτερη εναντίωση απ' ό,τι πρόσμεναν, τόνα στη Θερρεπύλα, τάλλο στη Θρακική Χερσόνησο. Και μόλις τους ξέκαμε ο Ιουστινιανός αφού τους πλέρωσε βαριά ποσά για να ξελυτρώση τους αρίθμητους σκλάβους του.
Πρέπει κανείς, για τέτοια δουλειά, να διαβάση το βιβλίο που θα τυπώση σε λίγο ο σοφός μου φίλος και δάσκαλος Α. Darmester . Εκεί θα βρη τον καλήτερο οδηγό και δεν είναι ανάγκη να σας πω όσα θα σας πουν άλλοι με πολύ πιώτερη γνώση. Από τη γλώσσα κι από τις λέξες βλέπει κανείς αν ένας λαός έχει φαντασία και ποίηση ή όχι. Ο λαός δεν αγαπά να λέη ξερά τα πράματα κ' η γλώσσα του είναι γεμάτη εικόνες.
Έγραφαν Αττικά οι σοφοί του, μελετούσαν οι επιστήμονές του, ψιλοδούλευαν οι τεχνίτες του, λαλούσαν οι ρητόροι του, μα το κάτι εκείνο που συχνά ταναφέραμε παραπάνω, όσο έλειπε από την Ελλάδα, άλλο τόσο έλειπε κι από την Ανατολή. Είναι αλήθεια πως στην Ανατολή βρίσκουμε πιώτερη σοβαρότητα και κάπως λιγώτερη σοφιστική. Μα η ψυχή πάντα έλειπε.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν