Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 25 Μαΐου 2025
Τους λατινισμούς οι γραμματισμένοι δεν τους καταδέχουνταν, κι από ανάγκη έλεγε ο Προκόπιος «ραιφερενδάριον τη Λατίνων φωνή την τιμήν ταύτην καλούσι Ρωμαίοι» και σ' αυτό κάπως μας θυμίζει το λογιώτατο της Βαβυλωνίας. Πολλές φορές μάλιστα το ρίχνει στην περίφραση για ν' αποφύγη λατινική λέξη. Έτσι πήγε η αττική αυτή η καθαρογλωσσιά των ιστορικών πότε λίγο πότε πολύ, ως τον καιρό του Χαλκοκοντύλη.
Αν νομίζετε πως πρέπει να τη φυλάξουμε κι αυτή σα μια παράδοση παλιά του Έθνους, μ' όσα κι αν μας φέρνει κακά, να τη φυλάξουμε. Μα προσέχετε, η παράδοση αυτή δεν είναι του έθνους παράδοση, είναι μονάχα των γραμματισμένων του έθνους και της εκκλησίας. Αν η Ανατολική Εκκλησία θέλει να την κρατήσει, ας την κρατήσει. Και η Δυτική Εκκλησία κρατεί τη λατινική.
Πολλοί τώρα θα πουν πως σύγκριση του Ελληνικού με τάλλα έθνη σε τούτο το ζήτημα δε χωρεί, γιατί για κείνα η λατινική ή η ελληνική γλώσσα ήταν ξένες, ενώ για μας είναι προγονική. Έχουν όμως άδικο όσοι το λεν και το ξαναλέν αυτό. Πρώτα πρώτα οι Ιταλοί είχαν προμάμμη τους τη λατινική και την άφησαν. Έπειτα κάθε γλώσσα που πέθανε, είτε ξένη είναι είτε προγονική, είναι... πεθαμένη.
Κι άλλο ένα, που αν άφινε τον Πάπα να λειτουργάη στη λατινική για δικούς του λόγους, δεν πήγαινε να πη πως είταν αποφασισμένος να καταπατή και την εθνική μας γλώσσα, κι αυτό το βλέπουμε στο διάταγμα που αναγκάστηκε να βγάλη, να γράφουνται ελληνικά κι όχι πια λατινικά τα κυβερνητικά έγγραφα. Τα καθαυτό μεγάλα του έργα είναι τριώ λογιών. Πολεμικά, νομικά, αρχιτεχτονικά.
Καθώς είπαμε, ο Κωσταντίνος δεν κατέβηκε στην Πόλη να συστήση κράτος Ελληνικό. Ο σκοπός του είτανε Ρωμαϊκός. Ο οργανισμός του λατινικός, ταξιώματα λατινικά, ως κ' η επίσημη η γλώσσα λατινική.
Κ' έτσι τώρα κι ομπρός μήτ' αυτή η πρόφαση δεν υπάρχει να λέγεται Ρωμαϊκό Κράτος η βυζαντινή η Ρωμιοσύνη, κι ας φύλαγε τους τύπους και τις βαλσαμωμένες συνήθειες της Ρωμαιοσύνης, ας φύλαγε ως τον έχτον αιώνα τη λατινική γλώσσα απάνω στα έγγραφά της. Όλα, όλα στο βυζαντινό το κράτος ρωμαίικα πια τώρα, εξόν ο τύπος. Εκκλησία, φιλολογία, γλώσσα, τέχνες, επιστήμες, σκολειά, σοφιστείες — δικά του όλα.
Οι στρατιώτες του Κωσταντίνου έκαναν την προσεφκή τους λατινικά . Το κομμάντο κι αφτό στη λατινική, τα λατινικά είταν η επίσημη γλώσσα, και στο Παλάτι μιλούσανε λατινικά . Λατινικά έβγαζε τους λόγους του και στη σύγκλητο και στη σύνοδο ακόμη, και μάλιστα μπροστά σ' επισκόπους που είταν ελληνόγλωσσοι . Με τα Ελληνικά δεν τάβγαζες πέρα· δύναμη και πλούτο για όσους σπουδάζανε τα λατινικά, «μετ' εκείνων δυνάμεις τε και πλούτους .»
Ο πολιτικός και στρατιωτικός οργανισμός του κράτους, εις του οποίου τον θρόνον, ανήλθεν ο Ιουστινιανός, ήτο κατά μέγα μέρος Ρωμαϊκός, προήρχετο δηλονότι από του οργανισμού της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας· και η γλώσσα η επίσημος του κράτους ήτο εν μέρει Λατινική.
Ή μηγαρίς και στάλλα, τα κοσμικά της συστήματα η Κωσταντινούπολη δεν το είχε ακατάπαυα στημένο μπροστά της το ρωμαϊκό πρότυπο, αφού και Νέα Ρώμη λέγουνταν, και Ρωμαίοι οι κάτοικοι της, και λατινική κάμποσους αιώνες η επίσημη γλώσσα της;
Και κείνη θέλει σ' όλα να μάθη την αρχή, την πρώτη αιτία. Είταν ένας καιρός που ο μόνος της σκοπός στάθηκε να μαζέβη ύλη. Έλεγε, παραδείματος χάρη, που η γαλλική λέξη vie, ζωή, βγήκε από τη λατινική vita. Έπεσε το τ, το α έγινε ε· τέλος έπεσε κι αφτό το ε, γιατί σήμερα κανείς πια δεν το προφέρνει. Όλα αφτά είναι σωστά. Μα θέλουμε άλλα.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν