Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Ενημερώθηκε: 9 Ιουνίου 2025


Ανάμεσα εις συντρίμματα και ερείπια, λείψανα παλαιάς κατοικίας ανθρώπων, εν μέσω αγριοσυκών, μορεών με ερυθρούς καρπούς, εις έρημον τόπον, απόκρημνον ακτήν, προς μίαν παραλίαν βορειοδυτικήν της νήσου, όπου την νύκτα επόμενον ήτο να βγαίνουν και πολλά φαντάσματα, είδωλα ψυχών κουρασμένων, σκιαί επιστρέφουσαι, καθώς λέγουν, από τον ασφοδελόν λειμώνα, αφήνουσαι κενάς οιμωγάς εις την ερημίαν, θρηνούσαι το πάλαι ποτέ πρόσκαιρον σκήνωμά των, εις τον επάνω κόσμονεκεί ανάμεσα εσώζετο ακόμη ο ναΐσκος της Παναγίας της Πρέκλας.

Νιρβάνας «το μέλλον θ' ασχοληθή περισσότερον και δικαιότερον από το παρόν». Εδώρησα εις την Εθνικήν Βιβλιοθήκην οκτώ τετράδια άτινα εχρησίμευσαν ιδίως διά τα «Είδωλα», περιέσωσα δε και πέντε ή έξη άλλα. Εις φίλον συγχαίροντα επί τη εξαντλήσει της α' εκδόσεως των «Ειδώλων», απήντησεν ότι κατά το αυτό χρονικόν διάστημα είχον εξαντληθή εννέα εκδόσεις γνωστής «Μαγειρικής».

Και ιδού ό,τι νυξ διά τον ένα, διά τον άλλον ημέρα· και ό,τι σκότος διά τούτον, δι' εκείνον φως. Ποία σύγχισις, ποία σύγκρουσις, ποίος σπαραγμός! Αυταπάρνησις, Θρησκεία, Ελευθερία, Δημοκρατία, ακατανόητοι θεότητες, των οποίων τα είδωλα λατρεύονται, αλλά τοποθετημένα με τους πόδας άνω και με τας κεφαλάς κάτω.

Όλη η εκκλησία ήταν γεμάτη με κορδέλες και είδωλα∙ άγιοι μικροί και μαυριδεροί με μάτια μαργαριταρένια, άγιοι μεγάλοι και ασουλούπωτοι που έμοιαζαν περισσότερο με τέρατα παρά με είδωλα. Μετά τη λειτουργία ο κόσμος πήγαινε σπίτι και ο Τζατσίντο επέστρεφε στο καταφύγιό του περνώντας μπροστά από μια ερειπωμένη εκκλησία που του θύμιζε εκεί κάτω το σπίτι από τις θείες του.

Μόνον ο φθάσας μέχρι του τέλους αυτού ημπορεί να γεννήση όχι είδωλα αρετής, ως ερχόμενος εις συνάφειαν όχι με είδωλον, αλλ' αληθινήν αρετήν, ως ερχόμενος εις συνάφειαν με το αληθές. Εδώ φαίνεται λήγον το θέμα του διαλόγου και επιπολαίως κρίνων τις θα ενόμιζεν ότι τα παρακάτω αποτελούν προσθήκην έξω του θέματος. Δεν έχει όμως ούτω το πράγμα.

Και τι είνε αυτός ο νέος Θεός; — Έχει είδωλα και τα προσκυνεί, είπεν ο ξένος. — Και τι πράγμα είνε αυτά τα είδωλα; — Τα είδωλα είνε αγάλματα οπού τα προσκυνούσαν οι αρχαίοι. — Ποίοι αρχαίοι; — Οι Έλληνες. — Και πώς τα επροσκυνούσαν; — Όπως οι χριστιανοί προσκυνούν τας εικόνας, μοι φαίνεται. — Και σαν τι πράγμα είνε αυτά τα αγάλματα; Πες μου καλά να καταλάβω, διατί εγώ αργώ να μπω μέσα.

Η δε τέχνη, η οποία ήλθε κατόπιν από αυτά, και είναι θνητή γεννηθείσα από θνητούς, εδημιούργησε κατόπιν μερικάς παιγνιώδεις μιμήσεις όχι πολύ σχετικάς με την αλήθειαν, αλλά είδωλα κάπως συγγενή των πραγμάτων, καθώς παράγει η ζωγραφική και η μουσική και όσαι άλλαι τέχναι ανταγωνίζονται με αυτάς.

Δεν αρκεί ότι ηνείχετο τον ενωματάρχην από αρκετής ήδη ώρας να καταρρίπτη τα είδωλα τα οποία αυτός εδοξολόγει· να ποδοπατή παν ό,τι αυτός εθεοποίει. Δεν αρκεί ότι επέτρεψεν εις αυτόν να υβρίση τους άνδρας εκείνους τους οποίους δεν ήτο άξιος να φέρνη καν εις το στόμα του.

Λοιπόν πρέπει, φίλε Θεαίτητε, να προσέξωμεν τι θα απαντήσωμεν εις αυτόν τον παλικαράν, όταν μας ερωτήση. Θεαίτητος. Είναι φανερόν ότι θα ειπούμε, ότι είναι τα είδωλα, που εμφανίζονται μέσα εις τα νερά και εις τα κάτοπτρα, ακόμη δε και τα ζωγραφισμένα και τα γλυμμένα και όλα τα παρόμοια. Ξένος. Τόρα φαίνεσαι, φίλε Θεαίτητε, ότι δεν είδες ποτέ σου σοφιστήν. Θεαίτητος. Διατί δηλαδή; Ξένος.

Πολλοί φρονούν διά τούτο, ότι τα «Είδωλα» θα ήτο προτιμότερον να μην έχουν συμπέρασμα, διά να το εξάγη ο αναγνώστης μόνος του. Το κατ' εμέ, ας μου επιτραπή να θεωρώ το συμπέρασμα των «Ειδώλων» ως λογικωτάτου συγγραφέως. Ακόμη και της ιδοσυγρασίας, ακόμη και του χαρακτήρος του. Ο Ροΐδης ουδέποτε επρόβαλεν ως ορμητικός και αχαλίνωτος επαναστάτης.

Λέξη Της Ημέρας

στάθη

Άλλοι Ψάχνουν