Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 26 Ιουλίου 2025
Η γλώσσα είταν ακόμα η παλιά η ελληνική στη μορφολογία της· είταν η λεγάμενη κοινή, και κατά την Ιστορική Γραμματική του αθάνατου μας Ψυχάρη έτσι απάνω κάτω πήγε ως τον εντέκατο αιώνα, τότες που πρωτοφαίνουνται με κάποια σειρά και συνέχεια σημάδια αλάθευτα της σημερνής της ρωμαίικης στο ποίημα του πρώτου Σπανέα.
Το ξέρετε χωρίς να σας το μάθη κανείς, κι αν είχα να σας μιλήσω για τέτοια εργασία, δε θα μ' έφτανε η λίγη ώρα που μπορώ να καθήσω μαζί σας. Μια σύντομη γραμματική της κοινής μας γλώσσας είναι το πιο χρήσιμο και το πιο αναγκαίο βιβλίο που μπορεί να γραφή σήμερα. Στην Εβρώπη τέτοια βιβλία διδάσκουνται στα σκολειά.
ΤΥΧ. Εάν κατατάξωμεν εις τας άλλας τέχνας την παρασιτικήν, όταν ερωτώμεν διά μίαν τέχνην ποίου είδους είνε θα λέγωμεν, όπως η γραμματική, η ιατρική, και η παρασιτική. ΠΑΡ. Εγώ λοιπόν, Τυχιάδη, αυτήν θεωρώ τέχνην περισσότερον από κάθε άλλην και αν έχης όρεξιν να με ακούσης, θα σου εξηγήσω την γνώμην μου, μολονότι, ως προ ολίγου σου είπα, δεν είμαι καθόλου δι' αυτό παρεσκευασμένος.
Είναι μερικοί — όχι βέβαια πολλοί, γιατί τέτοιες ιδέες δεν μπορεί να τις έχη ο καθένας — που νομίζουν το εναντίο, και θαρρούν πως με τα γράμματα, με τα βιβλία, με τη γραμματική, με τα σκολειά, θα σιάξουν τη γλώσσα και θα ξαναφέρουν πίσω την αρχαία.
Και δεν έχω δίκιο; Δεν είστε μια ελληνική Ακαδημία; Τέτοιος τίτλος είναι τιμή σας. Είναι όμως και βάρος. Ό τι κάμνουν αλλού Ακαδημίες, πρέπει εσείς εδώ να το κάμετε μοναχοί σας. Το πρώτο έργο μιας Ακαδημίας είναι να βγάλη Γραμματική και Λεξικό, ή τουλάχιστο να διορίση να γίνουν τέτοια βιβλία κ' ίδια να τα προτοιμάση. Δεν έχω ανάγκη να σας πω με τι τρόπο πρέπει να γίνουν.
Και κοντά στο νου πως δε θα το νομίζανε, αν είχανε δε λέω διαβασμένα όπως πρέπει ταριστουργήματα της χρυσής μας εποχής, μα τουλάχιστο καταλάβει τη γραμματική την ίδια, καθώς την καταλαβαίνουνε στην Εβρώπη, καθώς την καταλάβαινε κι ο ελληνιστής που σας είπα.
Πώς όμως; Να την κάμουμε του κεφαλιού μας; Ποιος το είπε αφτό; Αφτό οι δασκάλοι το κάνουνε, όχι εμείς που με σέβας, που με αγάπη, που με πατριωτισμό και με λατρεία, προσέχουμε στη γραμματική, προσέχουμε στο τυπικό, προσέχουμε στους ήχους του λαού, για να μιμηθούμε, στην τεχνητή μας γλώσσα — ναι! ας τη λένε, σα θέλουνε, και τεχνητή — τη γλώσσα που ζη και που μιλιέται.
Τόρα όμως; Άραγε ο καθείς γνωρίζει ποία με ποία ημπορούν να συμπέσουν; Ή απαιτείται τέχνη δι' εκείνον, ο οποίος πρόκειται να εκτελέση τούτο με τελειότητα; Θεαίτητος. Απαιτείται τέχνη. Ξένος. Ποία; Θεαίτητος. Η γραμματική. Ξένος.
Ελπίζω να μείνω κάνα χρόνο στην Ελλάδα, να δω τον κάθε τόπο. Πρέπει κανείς όλα να τα συνάξη, για να βγη μια ιστορία της γλώσσας μας, μια ιστορική γραμματική. Πρέπει κανείς να πάη στην Κρήτη — αχ! τι θησαβρούς δε θα βρη στην Κρήτη! — να πάη στην Κύπρο, στην Τραπεζούντα, στη Μικρασία. Στη Θεσσαλία, είδα πολλά και περίεργα. Εκείνο το Πήλιο, τι λαμπρό που είναι!
Τότες βλέπουμε πόσες σημασίες έχει μια λέξη στις διάφορες γραικικές χώρες και ποια είναι η κοινή, η συνηθισμένη σημασία. Ο λεξικογράφος μας θαναφέρη τα κείμενα, τα μεσαιωνικά χερόγραφα, θα πη τον αριθμό του κώδικα, το φύλλο και την αράδα, θα κάμη ό τι δεν έκαμε ο ίδιος ο Δουκάγγης. Έτσι, σα με τη Γενική Γραμματική , θάχουμε έναν ιστορικό καθρέφτη όλης της ελληνικής, από την αρχαία ίσια με τώρα.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν