United States or Liberia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Οι Έλληνες μας έδωκαν ολόκληρο το σύστημα της κριτικής της Τέχνης και πόσο λεπτό ήταν το κριτικό τους ένστικτο το βλέπει κανείς λαβαίνοντας υπ' όψιν ότι το υλικό, που απάνω του έκαναν κριτική, ήταν, όπως είπα παραπάνω, η γλώσσα. Γιατί το υλικό, που μεταχειρίζεται ο ζωγράφος ή ο γλύπτης, είναι ισχνό, αν συγκριθή με το υλικό των λέξεων.
Δίχως το κριτικό ταλέντο δεν υπάρχει καλλιτεχνική δημιουργία αξία αυτού του ονόματος. Προ ολίγου μίλησες για το λεπτό εκείνο πνεύμα της εκλογής και το αβρό ένστικτο της διαλογής, με τα οποία ο καλλιτέχνης ξετιμάει τη ζωή για μας και της δίνει μια στιγμή την τελειότητα.
Αν πάρουμε για Φύση το φυσικό, απλό ένστικτο αντίθετα προς τη συνειδητή καλλιέργεια και ανάπτυξη, το έργο που παράγεται με την επίδρασην αυτή είναι πάντα παλαιικό στη μορφή, απηρχαιωμένο κι ασυγχρόνιστο. Ένα της Φύσεως άγγελμα όλον τον κόσμο τον κάνει όμοιο, μα δυο της αγγέλματα καταστρέφουν όποιο έργο Τέχνης.
Αυτοί οπωσδήποτε εργάζονται κάτω από τις διακοσμητικές εκείνες, συνθήκες που απαντά η καθεμιά τέχνη για την τελειοποίησή της κ' έχουν το αισθητικόν ένστικτο ικανό να τους κάμη να λυπούνται για τους χυδαίους και κουτούς περιορισμούς της όλως διόλου νεωτεριστικής φόρμας, που έγιναν αιτία της καταστροφής τόσων Εμπρεσσιονιστών. Ακόμη με την τέχνη την καθαρά διακοσμητική πρέπει να ζη κανείς.
Η απλή ύπαρξις της συνειδήσεως, της δυνάμεως εκείνης για την οποία τόσο φλυαρούν ανέκαθεν οι άνθρωποι και με τόσην αμάθεια καυχιώνται, είναι σημάδι της λειψής αναπτύξεώς μας. Πρέπει ν' απορροφηθή από το ένστικτο για να γίνουμε υπέρτεροι.
Όμως ποτέ δεν επέρασε αιών δημιουργικός που να μην ήταν και της κριτικής τέχνης αιών. Γιατί η κριτική ικανότης είναι που εφευρίσκει καινούριες φόρμες. Η τάσις της δημιουργίας είναι να επαναλαβαίνη τον εαυτό της. Στο κριτικό ένστικτο χρεωστούμε κάθε νέα Σχολή που βγαίνει στη μέση, κάθε καινούριο καλούπι που η Τέχνη βρίσκει έτοιμο στα χέρια της.
Κάθε νέα Σχολή, καθώς φαίνεται, φωνάζει ενάντια στην κριτική, όμως στην κριτική δύναμη που έχει ο άνθρωπος μέσα του χρωστάει την αρχή της. Το καθαρά δημιουργικόν ένστικτο δεν νεωτερίζει, αλλά ξαναπαράγει. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Έλεγες πως η κριτική είναι ουσιαστικό μέρος του δημιουργικού πνεύματος, και παραδέχομαι κ' εγώ τώρα τελείως τη θεωρία σου.
Και για να μιλήσουμε σοβαρά, ποια η ωφέλεια της κριτικής της Τέχνης; Γιατί να μην αφίνεται μονάχος κ' ελεύθερος ο καλλιτέχνης να πλάθη καινούριον κόσμο, σαν θέλει κι όχι να ζωγραφίζη τον γνωστό μας κόσμο, που, φαντάζομαι, πόσο θέλαμε τον βαρεθή, αν η τέχνη με το λεπτό της εκλεκτικό πνεύμα και το αβρό της ένστικτο της διαλογής δεν τον εξάγνιζε για μας και δεν τον τελειοποιούσε προς στιγμήν; Μου φαίνεται πως η φαντασία σκορπίζει, ή θάθελε να σκορπίση, γύρω της μοναξιά και ό,τι εργάζεται καλύτερα στη σιωπή και την ερημιά.
Μου είπες πως κάθε Τέχνη είναι ουσιαστικά ανήθικη. Πας να μου πης τώρα ότι και κάθε σκέψη είναι στην ουσία της επικίνδυνη · ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Μάλιστα, στον πρακτικό κόσμο έτσι είναι. Η ασφάλεια της κοινωνίας στέκει στη συνήθεια και το δίχως συνείδηση ένστικτο, και η βάση της στερεότητος της κοινωνίας ως υγιούς οργανισμού είναι η τελεία έλλειψη κάθε διανοήσεως από τα μέλη της.
Αυτό όμως είναι μια ανόητη συνήθεια, που δείχνει καθαρά πως το ένστικτο της ηθικής μπορεί να υψωθή σε τέτοιο βαθμό τελειότητος, οπού να παρουσιάζεται εκεί που δεν χρειάζεται. Κανείς με αληθινήν αίσθηση της ιστορίας δεν φαντάστηκε να κατηγορήση τον Νέρωνα ή να επιπλήξη τον Τιβέριο ή να κατακρίνη τον Καίσαρα Βοργία. Αυτά τα πρόσωπα γίνηκαν σα νευρόσπαστα θεάτρου.
Λέξη Της Ημέρας