United States or Equatorial Guinea ? Vote for the TOP Country of the Week !
Είναι απλώς η συγκεντρωμένη πείρα της φυλής. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Αλλά πού βλέπεις εδώ τη λειτουργία του πνεύματος της κριτικής; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Η μόρφωση, που μ' αυτή τη μεταβίβαση της πείρας της φυλής είναι κατορθωτή, μπορεί να τελειοποιηθή μονάχα με το πνεύμα της κριτικής, και πράγματι μπορεί κανείς να πη ότι αυτά τα δυο είναι ένα και το αυτό.
Ο εθνικός ποιητής των Αμερικανών, ο Ουίτμαν, λέει σ' ένα από τα σαν παρθένα δάση τραγούδια του : «Εκεί όπου προβαίνουνε στις δημόσιες τελετές οι γυναίκες, ίσες με τους άντρες, εκεί όπου μέσα στη δημόσια συνέλευση κάθουνται οι γυναίκες ίσες με τους άντρες,―εκεί ορθοστυλώνεται η μεγάλη Πολιτεία!» ΣΗΜ. Εις το πρώτον μέρος της κριτικής του κ.
Εις αυτήν εστρέφετο αδιακόπως το πνεύμα του υπό της φύσεως και της δυστυχίας απομονωθέντος συγγραφέως. Έκαστον δε σταθμόν αυτής εγαλβάνιζεν η λαμπρά αυτού διάνοια, ενσωματούσα αυτόν εις μυθιστόρημα, διήγημα, άρθρον ή σκέψιν. Άξιον μάλιστα παρατηρήσεως είναι ότι όλη η δημιουργική και μέρος της κριτικής εργασίας του Ροΐδου σχετίζεται δεινώς προς επεισόδια των παιδικών και νεανικών αυτού χρόνων.
— Μου το έδωσε η μαμά, έλεγε, όταν πήγα στο δάσος και ξαναγύρισα. Μου το έδωσε από τη χαρά της, που με ξαναείδε. Κ' η μαμά υπερασπιζότανε την παιδαγωγική της μέθοδο εναντίο κάθε κριτικής, σηκώνοντας ψηλά το μικρό Σβεν μπροστά σε όλους. Ευλογημένη να είναι! Είχε δίκιο.
Η νύκτα είναι τόσον ερατεινή, ώστε να μη μπορή να γίνη αυτό, και το φεγγάρι, αν μας άκουε, θάβαζε περισσότερη στάχτη στα μούτρα του, παρ' όσην έχει τώρα. Όμως θυμήσου μοναχά ένα τέλειο μικρό έργο αισθητικής κριτικής, την Ποιητική του Αριστοτέλη.
Οι Έλληνες μας έδωκαν ολόκληρο το σύστημα της κριτικής της Τέχνης και πόσο λεπτό ήταν το κριτικό τους ένστικτο το βλέπει κανείς λαβαίνοντας υπ' όψιν ότι το υλικό, που απάνω του έκαναν κριτική, ήταν, όπως είπα παραπάνω, η γλώσσα. Γιατί το υλικό, που μεταχειρίζεται ο ζωγράφος ή ο γλύπτης, είναι ισχνό, αν συγκριθή με το υλικό των λέξεων.
ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Μάλιστα· ειπώθηκε από κάποιον, που τη χαριτωμένη μνήμη του όλοι σεβόμαστε και που της φλογέρας του η μουσική σαγήνεψε και τράβηξε κάποτε την Περσεφόνη από τα λειβάδια της Σικελίας κ' έκανε κείνα τάσπρα πόδια της να σαλέψουν, κι όχι του κάκου, της Cumnor τα μυρτολούλουδα, ότι ο καθαυτό σκοπός της Κριτικής είναι να βλέπη τα πράγματα ακριβώς όπως είναι.
Μ' αυτήν η Ανθρωπότης λαμβάνει γνώσιν του σημείου όπου έχει φθάσει. Είναι κάμποση ώρα, Ερνέστε, που με ρώτησες τη χρησιμότητα της Κριτικής. Μπορούσες παρόμοια να με είχες ρωτήσει τη χρησιμότητα της σκέψεως. Η Κριτική, όπως είπε ο Arnold, δημιουργεί την διανοητικήν ατμοσφαίραν του αιώνος. Η Κριτική, όπως ελπίζω ότι θα το εξηγήσω κάποτε εγώ ο ίδιος, κάνει το μυαλό λεπτό όργανο.
ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Και ποιος δεν θα γινόταν τέτοιος, όταν του λέγαν πως οι Έλληνες δεν είχαν τεχνοκρίτες; Μπορώ να το καταλάβω επί τέλους όταν μου ειπούνε πως η δημιουργική ιδιοφυία των Ελλήνων εχάθηκε μέσα στην κριτική, όχι όμως πως η φυλή που της χρωστούμε το κριτικό πνεύμα δεν έκανε κριτική. Μη μου ζητάς να σου δώσω τον απολογισμό της Κριτικής της Τέχνης των Ελλήνων από τον Πλάτωνα ως τον Πλωτίνον.
Μπορεί να κάμη για μας ό,τι δεν μπορεί ούτε η φυσική ούτε η μεταφυσική. Μπορεί να μας δώση την ακριβή επιστήμη του μυαλού όπως εμορφωνότανε. Μπορεί να κάμη για μας ό,τι μήτε η Ιστορία δεν θα μπορούσε να κάμη. Μπορεί να μας πη τι σκεπτόταν ο άνθρωπος προτού μάθη να γράφη. Με ρώτησες για την επίδραση της Κριτικής.
Λέξη Της Ημέρας