Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 6 Ιουνίου 2025
ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Καλά, τώρα που εβεβαίωσες ότι ο κριτικός έχει στη διάθεσή του όλες τις αντικειμενικές φόρμες, θα ήθελα να μου πης ποιες είναι οι ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τον αληθινό κριτικό. ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Σαν ποιες να είναι λες; ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Εγώ είμαι της ιδέας ότι ο κριτικός πρέπει προ παντός να είναι αμερόληπτος. ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Α! όχι αμερόληπτος.
ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Εγώ σου λέω πως η ατομικότης είναι στοιχείο που φέρνει σύγχυση. ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Όχι, είναι στοιχείο που ξεσκεπάζει. Αν θέλης να νοιώσης τους άλλους, πρέπει να τονώσης την ατομικότητά σου. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Και ποιο τάχα το αποτέλεσμα τότε; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Θα σου το πω κ' ίσως σου το εξηγήσω καλύτερα μ' ένα ωρισμένο παράδειγμα.
Μου φαίνεται πως σ' ό,τι είπες υπάρχει κάτι τι σύρριζα ανήθικο. ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Όλες οι τέχνες είναι ανήθικες. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Όλες οι τέχνες; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Μάλιστα. Γιατί η συγκίνηση απλώς είναι ο σκοπός της τέχνης κ' η συγκίνηση χάριν της ενεργείας είναι ο σκοπός της ζωής και εκείνου του πρακτικού οργανισμού που τον λέμε κοινωνία.
ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Η Ονειροπόλος Σκέψις; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Η Ονειροπόλος Σκέψις. Σου είπα πρωτήτερα πως είναι πιο δύσκολο να μιλήση κανείς για κάτι παρά να το κάνη. Πρέπει να σου πω τώρα πως το να μη κάνη κανείς τίποτε είναι το πιο δύσκολο πράγμα και το πιο διανοητικό. Για τον Πλάτωνα, με το πάθος του για τη σοφία, αυτή ήταν η ευγενικώτερη μορφή της ενέργειας.
Κάθε νέα Σχολή, καθώς φαίνεται, φωνάζει ενάντια στην κριτική, όμως στην κριτική δύναμη που έχει ο άνθρωπος μέσα του χρωστάει την αρχή της. Το καθαρά δημιουργικόν ένστικτο δεν νεωτερίζει, αλλά ξαναπαράγει. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Έλεγες πως η κριτική είναι ουσιαστικό μέρος του δημιουργικού πνεύματος, και παραδέχομαι κ' εγώ τώρα τελείως τη θεωρία σου.
Η σκόνη δίνεται στον ένα και η στάχτη στον άλλο, μα την ψυχή δεν μπορούν να την φτάσουν. Και τώρα τι θέλεις να σου παίξω; Chopin ή Dvorak; Θέλεις να σου παίξω μια φαντασία Dvorak; Συνθέτει παθητικά, παράξενα, χρωματισμένα πράγματα. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Όχι· δεν θέλω μουσική τώρ' αυτή τη στιγμή. Είναι κάτι πολύ αόριστο πράγμα.
Φαντάσματα είν' αυτοί; Ήρωες της καταχνιάς και του βουνού; Σκιές μέσα σε τραγούδι: Όχι! Είναι πραγματικοί. Δράσις! Τι είναι η δράσις; Πεθαίνει τη στιγμή που ενεργεί. Είναι μία ταπεινή παραχώρησις στην πράξη. Ο κόσμος πλάστηκε από τον τραγουδιστή και τον ονειροπόλο. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Ενώ μιλείς μου φαίνεται πως είναι όπως τα λες. ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Έτσι είναι πραγματικά.
Και καθώς η καλλιτεχνική δημιουργία έχει μέσα της τη λειτουργία της κριτικής δυνάμεως και δίχως αυτή βέβαια δεν μπορεί να υπάρχη, έτσι κ' η Κριτική είναι πραγματικά δημιουργική στην πιο υψηλήν έννοια της λέξεως. Η Κριτική είναι πράγματι και δημιουργική κι ανεξάρτητη. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Κι ανεξάρτητη; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Μάλιστα, ανεξάρτητη.
ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Και ποιες είναι οι δυο υπέροχες και πιο υψηλές Τέχνες; ΓΙΛΒΕΡΤΟΣ. — Η Ζωή και η Φιλολογία, η ζωή και η τέλεια έκφραση της ζωής. Τις αρχές της πρώτης, όπως τις παραδεχτήκαν οι Έλληνες, δεν μπορεί σχεδόν να τις εκτιμήσουμε σ' έναν αιώνα χαλασμένον από ψεύτικα ιδανικά, όπως είναι τα δικά μας.
Πίστεψέ με, Ερνέστε, δεν υπάρχει καμμία Καλή Τέχνη δίχως αυτοσυνειδησία, κι αυτοσυνειδησία ή κριτικό πνεύμα είν' ένα και το αυτό. ΕΡΝΕΣΤΟΣ. — Καταλαβαίνω τι θέλεις να πης και βλέπω πως υπάρχει κάποια αλήθεια σ' αυτό που λες. Μα ασφαλώς θα παραδεχθής και συ πως τα μεγάλα ποιήματα του αρχαίου κόσμου, τα πρώτα ανώνυμα μαζωμένα ποιήματα, ήταν ο καρπός της φαντασίας των φυλών παρά των ατόμων.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν