United States or Nauru ? Vote for the TOP Country of the Week !


Σωκράτης Η ορθή δε σκέψις είναι μόνον αυτά τα δύο, η αληθινή θεωρία και η επιστήμη, τας οποίας όταν έχη ο άνθρωπος σκέπτεται ορθώς. Μένων Έτσι μου φαίνεται. Σωκράτης Αφού λοιπόν δεν ειμπορεί η αρετή να διδαχθή, ουδέ εις επιστήμην μεταπίπτει η αρετή; Μένων Είναι φανερόν, ότι όχι.

Με την διαφοράν ότι ο εντός της ψυχής μας γινόμενος διάλογος χωρίς απαγγελίαν έλαβε ακριβώς το όνομα σκέψις. Θεαίτητος. Βεβαιότατα. Ξένος. Ενώ το ρεύμα της φωνής, το οποίον εξέρχεται από το στόμα μας ενάρθρως, λέγεται λόγος. Θεαίτητος. Πολύ ορθά. Ξένος. Και βεβαίως γνωρίζομεν ότι εις τους λόγους υπάρχει τοΘεαίτητος. Τι πράγμα; Ξένος. Η κατάφασις και η απόφασις. Θεαίτητος. Το γνωρίζομεν. Ξένος.

Και ενώ με αυτήν την πραοτέραν διάθεσιν σπεύδει προς την μητέρα του, έξαφνα του παρουσιάζεται ευκαιρία να τιμωρήση τον κακούργον· ο Κλαύδιος είναι αυτού γονατιστός, αφηρημένος εις την δέησιν, αφύλακτος· και ιδού ο Αμλέτος ήδη σύρει το ξίφος, είναι έτοιμος να διαπράξη δολοφονίαν αλλά νέα σκέψις του κρατεί το χέρι· ενθυμείται ότι ο πατέρας του πικρώς επαραπονέθη διότι ο αδελφός του τον έστειλεν εις τον άλλον κόσμον αδιόρθωτον, απροετοίμαστον· νομίζει ο Αμλέτος ότι η αληθινή εκδίκησις απαιτεί πλήρη την ανταπόδοσιν, και αυτή δεν κατορθώνεται εάν φονεύση τον αδελφοκτόνον εις την στιγμήν οπού προσευχόμενος εξαγνίζει την ψυχήν του· ο Αμλέτος θέλει όχι μόνον αίμα αντί αίματος αλλά και κόλασιν αντί κολάσεως.

Απέναντι αναποφεύκτου ανάγκης ουδεμία σκέψις απαιτείται αλλά παράβολος τόλμη. Εγώ δε βλέπω ότι πλείστας ελπίδας έχομεν επιτυχίας, εάν θελήσωμεν να υπομείνωμεν και να μεταχειρισθώμεν τα πλεονεκτήματα ημών χωρίς να φοβηθώμεν το πλήθος των εχθρών. Το δυσπρόσιτον της θέσεως νομίζω ότι αποβαίνει υπέρ ημών.

Την ημέραν η σκέψις αύτη ήτο υπερβολικός τρόμος, αλλά την νύκτα έφθανε σχεδόν εις τον παροξυσμόν. Όταν τα δύσμορφα σκότη εκάλυπταν την γην, φοβούμενος εις κάθε μίαν σκέψιν μου από ταύτας έτρεμα, έτρεμα σαν τα πούπουλα που τρέμουν επάνω εις τα κοράκια.

Σωκράτης Τι δε από τα δύο, όταν πράττουν οι άνθρωποι σωστά και ωφέλιμα, τότε, επειδή πράττουν κατ' αυτόν τον τρόπον, σου φαίνεται ότι σκέπτονται ορθά, ή αν έκαμναν το εναντίον; Πρωταγόρας Μου φαίνεται, ότι, αν κάμνουν έτσι, σκέπτονται σωστά, είπε. Σωκράτης Και υπάρχει λοιπόν εις εκείνους οι οποίοι σκέπτονται σωστά ορθή σκέψις; Πρωταγόρας Αναμφιβόλως.

Πατέρα, θα τον κρατήσης και ο γυιός σου κατόπιν θα τον κρατήση κατόπιν σου. Στον Βασιληά Μάρκο θα δώσω το σώμα μου. Θ' αφήσω αυτόν τον τόπο, αν και μου είναι πολύ αγαπητός, και θα πάω να υπηρετήσω τον κύριό μου τον Βασιληά Μάρκο της Κορνουάλλης. Αυτή είναι η σκέψις μου.

Μένων Από τους πλέον λιτούς των διαλόγων αλλά δεικνύων την ευρύτητα και το πολυσχιδές της πλατωνικής σκέψεως εξετάζων και αναλύων την αρετήν, αν και κατά πόσον είναι εις τον άνθρωπον έμφυτος. Η εν αυτώ μαθηματικώς διατυπουμένη σκέψις, η αλληλουχία και το ακριβές των συλλογιστικών επιχειρημάτων και ο περιορισμός του ζητήματος πλησιάζουν τον διάλογον τούτον εις την λεγομένην ήδη θετικήν φιλοσοφίαν.

Διά τούτο πρώτον πρέπει να εξετάσωμεν, τι είναι σκέψις και εις τι περιστρέφεται, επειδή δε η ορθότης λέγεται με πολλάς σημασίας, είναι φανερόν ότι όλη η ορθότης σκέψεως δεν είναι περίσκεψις. Διότι ο ακρατής και ο μηδαμινός, εάν επιδιώκη, εάν είναι δαιμόνιος, θα το επιτύχη με τον υπολογισμόν, και επομένως υπό έποψιν μεν προμελέτης θα εκτελή ορθώς, υπό έποψιν όμως αποφάσεως θα απολαύση μέγα κακόν.

Λοιπόν, αφού παρεδέχθημεν ότι ο λόγος είναι αληθής και ψευδής, από αυτά δε πάλιν η μεν σκέψις απεδείχθη ότι είναι διάλογος της ψυχής μόνης προς τον εαυτόν της, η δε κρίσις είναι αποτελείωσις της σκέψεως, και ούτω πως αποδεικνύεται ότι παν ό,τι λέγομεν είναι μίγμα αισθήσεως και κρίσεως, έπεται ότι, αφού και αυτά είναι συγγενή με τον λόγον, κατ' ανάγκην μερικά από αυτά είναι κάποτε ψευδή.