United States or Israel ? Vote for the TOP Country of the Week !
Τόρα πλέον όμως, αφού και λόγος ψευδής αλλά και κρίσις ψευδής απεδείχθη ότι υπάρχει, επιτρέπεται πλέον να υπάρχουν απομιμήσεις των όντων, και να παραχθή με αυτήν την εκδοχήν τέχνη απατητική; Θεαίτητος. Επιτρέπεται. Ξένος. Ακόμη δε προηγουμένως είχαμεν συμφωνήση, ποίον από αυτά τα δύο είναι ο σοφιστής. Θεαίτητος. Μάλιστα. Ξένος.
Αύτη είναι κατάστασις περιορισμού και παθητικότητος και κατά τούτο είναι ψευδής η θεωρία, ότι ουδέν έρχεται εις ημάς έξωθεν. Το ατομικόν στοιχείον εν τη αισθήσει αποτελεί την ατομικότητα της συνειδήσεως, ήτις υπάρχει εις τούτο εδώ το πράγμα εν αναφορά προς άλλο ως αισθητόν προς αισθητόν.
Αυτό είναι επόμενον, καθώς φαίνεται. Σωκράτης. Επομένως δεν είναι δυνατόν να κρίνωμεν πράγμα, που δεν υπάρχει, ούτε ως προς τα όντα ούτε καθ' εαυτό. Θεαίτητος. Όχι, καθώς φαίνεται. Σωκράτης. Τότε λοιπόν κάτι άλλο είναι η ψευδής κρίσις, παρά το να κρίνωμεν πράγματα, τα οποία δεν υπάρχουν. Θεαίτητος. Άλλο, καθώς φαίνεται. Σωκράτης.
Διότι ούτε κατ' αυτόν τον τρόπον, ούτε με όσα παρεδέχθημεν προηγουμένως, αποδεικνύεται ότι υπάρχει εντός μας ψευδής κρίσις. Θεαίτητος. Δεν υπάρχει, καθώς φαίνεται. Σωκράτης. Και όμως, φίλε Θεαίτητε, αν αυτό δεν το παραδεχθώμεν ως αληθές, θα αναγκασθώμεν να παραδεχθώμεν πολλά άλλα και παράλογα. Θεαίτητος. Ποία δηλαδή; Σωκράτης. Δεν θα σου το ειπώ πριν δοκιμάσω να το εξετάσω καθ' όλους τους τρόπους.
Και ύστερα από όλα αυτά αποτυγχάνω, και καθώς εκείνοι που φορούν τα υποδήματά των ανάποδα ανταλλάσσω την μορφήν του καθενός από σας και την πλησιάζω προς τα ξένα χαρακτηριστικά, ή καθώς γίνεται εις το βλέμμα μας εμπρός εις ένα κάτοπτρον, όπου τα δεξιά μετατίθενται εις τα αριστερά, κατά τον ίδιον τρόπον συμβαίνει να απατηθώ. Τότε λοιπόν συμβαίνει το λάθος και η ψευδής κρίσις. Θεαίτητος.
Και τόρα πάλιν πρόσεξε από την αρχήν αφού σβύσης όλα τα προηγούμενα, μήπως εννοείς τίποτε περισσότερον, αφού επροχώρησες εις αυτό το σημείον. Και τόρα πάλιν λέγε τι είναι επιστήμη. Θεαίτητος. Να την ονομάσωμεν ολόκληρον την επιστήμην κρίσιν, Σωκράτη μου, δεν είναι δυνατόν, διότι υπάρχει και ψευδής κρίσις. Σχεδόν όμως η αληθής κρίσις είναι επιστήμη και αυτό θεώρησε ως απάντησίν μου.
Τέτοιαν ώρα να σου ανοίξω εγώ πόρτα; Μην τα έχεις χαμένα; — Θα μου ανοίξης, είπεν ισχυρογνωμόνως ο ψευδής Μάχτος. — Εγώ; Μην είσαι τρελλός; Και πού θα πας; — Φέρε τα κλειδιά, γέρο, και μη μου κάνης το δύσκολο. — Εγώ κλειδιά; Τέτοιαν ώραν μεσάνυκτα! — Εχάθης, σ' εσκότωσα, δος μου τα κλειδιά γρήγορα. Αν φωνάξης, σε πνίγω.
Η αίσθησις λοιπόν αναφέρεται πάντοτε εις το υπάρχον και δεν είναι ψευδής. Θεαίτητος. Φαίνεται. Σωκράτης. Τότε λοιπόν μα τας Χάριτας θα ήτο σχεδόν πάνσοφος ο Πρωταγόρας και εις ημάς μεν τον κοινόν λαόν είπε αυτό αινιγματωδώς, εις τους μαθητάς του όμως έλεγε υπό εχεμύθειαν την αλήθειαν. Θεαίτητος. Πώς το εννοείς αυτό, καλέ Σωκράτη; Σωκράτης. Εγώ θα σου δώσω μίαν εξήγησιν, η οποία είναι σπουδαία.
Αυτό. Διότι τι άλλο ημπορούμεν να παραδεχθώμεν; Ξένος. Τόρα δε πάλιν ψευδής κρίσις δεν θα είναι εκείνη, η οποία φρονεί τα αντίθετα από τα υπάρχοντα, ή άλλο τίποτε; Θεαίτητος. Βεβαίως τα αντίθετα. Ξένος. Λέγεις λοιπόν ότι η ψευδής κρίσις παραδέχεται τα μη υπάρχοντα; Θεαίτητος. Κατ' ανάγκην. Ξένος. Πώς άραγε; Διότι φρονεί ότι με κανένα τρόπον δεν υπάρχουν τα μη όντα, ή ότι υπάρχουν κατά τινα τρόπον.
Και αφού εξαρτάται από ημάς να εκτελούμεν τα καλά και τα ποταπά έργα, και από ημάς επίσης να μη τα εκτελούμεν, αυτό δε εννούσαμεν, όταν ωρίζαμεν τον αγαθόν και τον κακόν, έπεται ότι εξαρτάται από ημάς να είμεθα καθώς πρέπει ή μηδαμινοί. Ο δε στίχος ο οποίος λέγει Ποιός θέλει νάναι πονηρός, και ποιός δεν θέλει άγιος; φαίνεται εις το δεύτερον μεν μέρος αληθής, εις το πρώτον όμως ψευδής.
Λέξη Της Ημέρας