United States or Uganda ? Vote for the TOP Country of the Week !
Δηλαδή βάση η παλιά η κοινή με τύπους καινούριους που τους συνηθίζουμε και τώρα Το πρώτο ρωμαίικο που γράφηκε στην καθαυτό τη σημερνή μας τη δημοτική, δε γράφηκε πριν από το 16ο ή 17ο αιώνα· θέλω να πω τον Ερωτόκριτο και την Ερωφίλη· κ' είναι μάλιστα πολύ περίεργο που άργησε τόσο να γραφή, δηλ. να γίνη γλώσσα καινούρια.
Δε φυλάξετε μόνο το χάρτινο θησαβρό, των αρχαίων τα γράμματα· μέσα μέσα στη γλώσσα τη σημερνή βαστάξετε την αρχαία την ίδια, το ζωντανό θησαβρό. Εσείς είστε η αλυσίδα που μας ενώνει με την αρχαιότητα, με την αθάνατή μας μητέρα. Φανταστήτε τι χαρά θα περεχούσε σήμερα την καρδιά της Εβρώπης, αν άξαφνα βρίσκουνταν κανένας στίχος προομηρικός! Δε θα είταν ανάγκη να είναι ο στίχος ωραίος.
Για κάθε λέξη πρέπει να γίνη μελέτη ξεχωριστή. Θαρχίσουμε από την αρχαία. Θα διούμε τι σημασία είχε μια λέξη στην ομηρική ή στην κλασσική εποχή, πόσες διάφορες σημασίες πήρε κατόπι, ποια μέσα σ' όλες έμεινε και ποια σημασία χάθηκε, πώς λίγο λίγο έλαβε μια λέξη καινούριο χρωματισμό, τα στάδια από πού πέρασε και την ψυχολογική της σειρά ώςπου να καταντήση στη σημερνή της σημασία.
Γιατί εδώ το ζήτημα το γλωσσικό παίρνει πια καινούρια θωριά, και καταντάει σήμερις προπαγαντίδικο, όχι όμως με την ωραία σημερνή έννοια της λέξης, παρά με την παλιά ρωμανοκαθολική, που η τάση της είτανε κατεφτείας να διακόψη κάθε είδος εθνική παράδοση, για να κατασκεβάση με το καινούριο ελληνικό έθνος μια λεβαντίνικη φυλή, με κάθε άλλο παρά εθνική συνείδηση και συνοχή...
Χαίρουμε πολύ, γιατί το πρώτο ποίημα που γράφηκε στη δημοτική, γράφηκε στην Πόλη, ο Σπανίας. Θάτανε αδικία να μην είχε κ' η σημερνή μας η δημοτική τη θέση που της αξίζει σ' ένα πολίτικο περιοδικό, σ' ένα μάλιστα που ως τότε γράφουνταν η καθαρέβουσα μόνη. Δημοσιέφτηκε η μελέτη μου και χώρια, ύστερις από το Ταξίδι. Διώρθωσα τα τυπογραφικά φύλλα, σα γύρισα στα Παρίσι.
Παρατήρησαν — το παρατήρησα και γω στην παράδοση μου — που ποτές κανένας Γραικός δεν πάει νακούση μαθήματα, άμα γίνεται λόγος σ' ένα μάθημα για τη μεσαιωνική και τη σημερνή ιστορία και γραμματική της γλώσσας μας. Θαρρεί που τέτοιο μάθημα δεν τόχει ανάγκη. Ο Γραικός αγαπά να πιστέβη πως τα ξέρει όλα, και μάλιστα που ξέρει τα γραικικά. Μήτε στοχάζεται που μπορεί να μην τα ξέρη.
Η αττική είχε τους τύπους πονέσω, καλέσω κοντά στους τύπους φιλήσω, πολεμήσω κι άλλους τέτοιους, γιατί η αρχαία είχε ανακατώσει το ένα με τάλλο τα διάφορα συστήματά της — έω-ω συζυγίας. Με τον ίδιο τρόπο κ' η σημερνή μας η κοινή γλώσσα συνηθίζει τύπους αντίθετους. Όλος ο κόσμος θα πη εγώ· ωςτόσο παντού παραδέχουνται τους τύπους λέμε, λέτε, λεν.
ΠΡΑΞΑΓΟΡΑ Καλά• τώρα λοιπόν κ' εγώ τραβώ στην αγορά, και μια γερή ντελάλαινα καλόφωνη θα βρω, να πάρ' όσον θα φέρουνε οι άλλοι θησαυρό. γιατί εμέ εκλέξανε αρχόντισσαν οι άλλοι, και πρέπει με ταχύτητα να γίνουνε μεγάλη• να φτιάσω τα συσσίτια, και ναν' ημέρα πρώτη η σημερνή, που να γένη το πρώτο φαγοπότι! ΒΛΕΠΥΡΟΣ Θα τρώμε από σήμερα; ΠΡΑΞΑΓΟΡΑ Σου τώπα πως θα γίνη.
Κ' επειδή μήτε τους πλέρωναν πάντα, παρά τους άφιναν και άρπαζαν κάποτες καθώς στα 545 που τους έδωσε φόρα ο Βελισάριος, δεν μπορούσανε να τους έχουν και μεγάλη πειθαρχία. Δεν πρέπει όμως να κρίνουμε το στρατιωτικό τον οργανισμό του καιρού εκείνου κατά τη σημερνή μας πείρα, παρά νανιστορούμε με τι λογής εχτρούς πολεμούσανε.
Η αρχαία μας η γλώσσα μορφώθηκε με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια ψυχική ενέργεια, με τα ίδια λάθη που μορφώθηκε κ' η σημερνή μας η δημοτική. Αφτά είναι γνωστά σ' όλους τους γλωσσολόγους· είναι καιρός να τα ξέρουμε και μεις. Αλλιώς, ό τι αν πούμε για τη γλώσσα δε θα μπορέση ποτές να είναι σωστό, αφού για να κρίνουμε σωστά, θα μας λείπη πάντα η κυριώτερη αρχή, — δε θάχουμε την ιστορική βάση.
Λέξη Της Ημέρας