United States or Bahrain ? Vote for the TOP Country of the Week !


Κι ως τόσο φύλαγε πάντα κάποια ηθική δύναμη η παλιά «Εστία τω Φώτων» και μάλιστα με το σπρώξιμο πούδωσε ο Πρόκλος του νεοπλατωνισμού. Πολύ μεγαλήτερη ηθική δύναμη όμως είχε, καθώς κι αλλού είδαμε, η Αλεξάντρεια. Το φιλολογικό το κέντρο είταν εκεί. Ό,τι γράφηκε της ανθρωπιάς τον τέταρτο και τον πέμπτο αιώνα, στην Αλεξάντρεια γράφηκε.

Ο λαός δεν κατώρθωσε να μας μάθη το δικό του τον τύπο, μήτε μάλιστα κατώρθωσε ο ίδιος να τον παραδεχτή όλους διόλου. Πιο συχνά θακούσετε στο Παρίσι να λέη ο λαός tu aimes παρά taimes. Το δέφτερο πρόσωπο tu aimes, ο αρχαίος αφτός ο τύπος, ακόμη ζη, και ζη γιατί γράφηκε στην ώρα του. Στην Ελλάδα, καθώς ξέρετε, ακουλούθησαν τα πράματα έναν άλλο δρόμο.

Αφτό το χρωστούμε στην καθαρέβουσα, κ' είναι μια τύχη για τους γλωσσολόγους που δε γράφηκε η γλώσσα του λαού· έτσι θα προκόψη και θα χαλάση, που λένε, πολύ πιο έφκολα. Δε θα περάση πολής καιρός και θα διούμε κάμποσα περίεργα φαινόμενα. Η γλώσσα μας θα καταντήση πολύ πιο αξιοσπούδαστη παρά που μας φαίνεται σήμερα.

Πώς πέρασαν αυτά τα τέσσερα χρόνια, από την ώρα που πρωτοάνοιξα τα μάτια μου, ως την Κεριακή εκείνη που μ' ένιψε η μάννα μου στης αυλής τη βρυσούλα, είναι άγραφη ιστορία. Στο νου μου δε γράφηκε. Τι να τη λέγω; Δανεισμένα λόγια θα λέγω.

Το δραματάκι αυτό γράφηκε σ' εποχή που φαίνουνταν ανάγκη να προσέχουμε όχι μονάχα το υλικό μας να είνε εθνικό, μα κ' η παράσταση του, και μάλιστα να γίνεται αυτή η παράσταση με τρόπο που να πηγαίνη ο συγγραφέας το δρόμο του δίχως να σέρνη μαζί του σκουριασμένες αλυσίδες περασμένων κανόνων.

Τίποτις καινούριο, τίποτις τολμηρό. Μάλιστα είχε και τιμωρία. Αν πήγαινες κατά τον εθνισμό, κατατρεγμός· αν κατά την αίρεση, πάλε κατατρεγμός. Α γράφηκε και τίποτις με κάποια ζωή, πάλε από εθνικούς γράφηκε, καθώς άξαφνα τα στοϊκά συγράματα της εποχής εκείνης. Μα α δεν έχουμε Ιλιάδες κι Οδύσσειες, δεν είναι δα και τόσο αχαμνά μερικά έργα του τέταρτου και του πέμτου αιώνα.

Άλλο τόσο παγώνουν οι παγωμένοι της οι κανόνες σε μια καρδιά που ξέρει τι θέλει, που γυρεύει την τρυφερή τη λέξη να παραστήση τον πόνο της, την κοφτερή να δείξη το πάθος της. Πού ακούστηκε τέτοιο κακό! Πού ακούστηκε Αχιλλέας ή Αμλέτος να πασαλείβη το πάθος του με τέτοιους σουβάδες; Σε ποιο βιβλίο γράφηκε πως οι μεγάλοι οι τεχνίτες του κόσμου πήραν από δασκάλους τη γλώσσα τους!

Χαίρουμε πολύ, γιατί το πρώτο ποίημα που γράφηκε στη δημοτική, γράφηκε στην Πόλη, ο Σπανίας. Θάτανε αδικία να μην είχε κ' η σημερνή μας η δημοτική τη θέση που της αξίζει σ' ένα πολίτικο περιοδικό, σ' ένα μάλιστα που ως τότε γράφουνταν η καθαρέβουσα μόνη. Δημοσιέφτηκε η μελέτη μου και χώρια, ύστερις από το Ταξίδι. Διώρθωσα τα τυπογραφικά φύλλα, σα γύρισα στα Παρίσι.