United States or Marshall Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !


Deze bepaling zou practisch ongeveer dezelfde gevolgen hebben gehad, indien als subjecten van het auteursrecht eenvoudig waren aangewezen zooals in art. 1 van onze tegenwoordige wet "de auteur en zijne rechtverkrijgenden." Het verschil ligt echter niet alleen in de meer omslachtige formuleering.

"De verrassende overeenkomst der sprookjes berust op de gemeenschappelijke denkwijze des volks, onafhankelijk van plaats en van tijd, stoelt op een overeenkomstige openbaring der volksziel" dat is wel de formuleering, die wij aan Bastian's Völkergedanken verschuldigd zijn.

Er is een ander, dat hun meer aan de orde van den dag en verschrikkelijker toeschijnt, het is n.l. wat Gambetta in deze woorden omschreef: »Het maatschappelijk gevaar, dat is het clericalisme". Dat is de formuleering, die in het bizonder de heer Van Houten tot de zijne gemaakt heeft en die hij ontwikkelde met voortdurende vijandschap.

Daarom zijn we onze Ouders zoo innig dankbaar, dat zij ons hunne toestemming gaven. Deze brief aan den Heer Van Kol houdt in de formuleering van hetgeen de schrijfster zich voor oogen stelde. 12 Juli 1902. Vader en Moeder hebben beiden hunne volle toestemming gegeven.

Wanneer men in den hier bedoelden zin van 'realisme' spreekt, dan beteekent het woord dus niet precies hetzelfde, als wanneer het gebruikt wordt, om een eigenschap te kennen te geven, die litteratuurvoortbrengselen uit iedere periode kunnen bezitten en altijd in meer of minder mate bezitten. Realistisch is een kunstwerk, dat trouw is aan de werkelijkheid, maar daar litteraire kunstwerken in den regel afbeeldingen der werkelijkheid zijn, bestaat er altijd een zekere graad van realisme. Het eigenaardige van de periode, waarover wij nu spreken, is, dat het begrip tot leus wordt, en dat dus geproclameerd wordt, dat de bedoeling der kunst afbeelding der werkelijkheid is, en dat dus de waarde van een kunstwerk gemeten wordt aan den graad, waarin het gelukt is, dit doel te bereiken. De leus kon trouwens gepaard gaan met andere leuzen, soms met zulke, die in den diepsten grond met haar in strijd waren. Een formuleering van den eisch voor een modern kunstwerk, die men in die dagen dikwijls leest, is, dat het 'problemen onder debat moet plaatsen'. Sommige dichters hebben dat met groot talent gedaan. Maar wie debatteert, verdedigt eene opvatting, waarnaast eene andere, die op zich zelf bestaanbaar is, niet wordt toegelaten. Hij verlaat dus het standpunt der objectiviteit en wordt tendentieschrijver. Vele schrijvers van die dagen zijn tendentieschrijvers. Hun realisme bestaat dan hierin, dat zij den indruk willen wekken, de realiteit te geven, zooals zij is. Inderdaad geven zij haar, zooals zij haar zien, en dat hebben alle dichters van alle tijden gedaan. Van het bewustzijn uit, dat er toch altijd nog een verschil bestaat tusschen het kunstwerk en de zaak, die voorgesteld wordt, ziet men dan theorie en practijk zich in twee richtingen ontwikkelen.

Doordrongen van het hooge gewicht dezer anthropologische waarheid, welke de moderne wetenschap boven allen twijfel heeft verheven, verzuimt de wet van Manoe die sedert zoo vele eeuwen de grondwet van Indië is en die, even als alle wetten van vroeger tijd, het resultaat was van langdurige waarneming en ervaring, en niet de formuleering eener abstracte theorie, niets wat strekken kan om de zuiverheid van het bloed te verzekeren.

Hierdoor geraakte ik in de aandachtige stemming, die noodig is om het volgende geheel tot zijn recht te doen komen: In preciese tegenstelling tot Kloos' formuleering van de tachtigers: "een gedicht is de individueelste expressie van de individueelste gevoelens" formuleerde ik in mijn "Grondslagen": "een gedicht moet zijn een muziekstuk van woorden en gedachten, dat door zooveel mogelijk onzer medemenschen kan worden gevoeld en begrepen."

De schromelijk-onjuiste formuleering der beschuldiging daargelaten, wil ik wèl even zeggen, dat ik mij toen voelde en dat zal nu ieder begrijpelijk zijn als die ongelukkige barbier van zekeren Kalief, die dien vorst onder het scheren verteld hebbend, dat een veldslag door de Ottomaansche legers verloren was, onmiddellijk door den Grooten Heer over de kling werd gejaagd.

Wil men te Venloo zeggen: "wanneer de wind uit het Westen waait", dan luidt dit in den volksmond: "wanneer men de klokken van Blerik hoort". Boven de formuleering: "als het met Lichtmis helder weer is", verkiest men: "als met Lichtmis de zon op het misboek schijnt". En zoo verder: "als 't Kind Jezus geboren is"; "als een balk voor de zon ligt"; "als de zon in een nest ligt"; "als de lucht nog geen warmte kan verdragen". Van het tijdperk na Driekoningen heet het, dat dan de dagen "een hanengeschrei lengen"; en van Apriltje, dat zich het epitethon "zoet" ter wille van het rijm moet laten welgevallen, zegt men teekenend, dat het "nog wel een vilten hoed geeft". Het volk spreekt ook graag van "schaapjeswolken": Schaapjes aan de hemelbaan Duiden wind en regen aan.