Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 30 april 2025
Ontviel hem alles waarop hij gesteund had? Bezat hij geen enkelen vriend meer? Dit kon hij niet dragen; hij verloor zijn evenwicht geheel en al. Diderot, die hem begin December bezocht, ontstelde van zijn heftigheid, zijn volkomen gebrek aan zelfbeheersching: men kon zijn woedekreten in den tuin hooren, hij leek waanzinnig. Toen kwam dat briefje uit Genève: het werkte als een zweepslag.
En toen hij kort daarna een buitengewoon takteloos briefje kreeg van Diderot, die er op aan drong dat hij toch gaan zou, en zich in 't bijzonder beriep op de "overmaat van verplichting die hem aan Mme d'Epinay bond," toen twijfelde hij niet meer: zij komplotteerden tegen hem, het moest den schijn krijgen of hij de minnaar van Mme d'Epinay was, daarom moest hij mee.
Ik geef ook nog een Franschman het woord, Diderot, ons beter gezind, maar de uitkomst is dezelfde. L'intérêt, le travail, l'amour du gain, l'assiduité aux affaires et le gout du commerce amortissent les passions; une femme m'a dit qu'il y avait beaucoup d'indolents, mais presque point d'amoureux.
De kennissen, die hij gemaakt had in de letterkundige wereld, gedurende den tijd dat hij al zijn best deed om menschen van beteekenis en invloed gunstig te stemmen voor zijn nieuw muziekschrift, liet hij meest loopen, juist omdat hij hun hulp zoo erg noodig had. Enkelen slechts, Marivaux, Fontenelle, Mably en Diderot bleef hij geregeld zien.
De zorgvuldige beschrijving en afbeelding van een aantal arbeidsprocessen en methoden in de Encyclopedie Diderot bezoekt met onvermoeiden ijver persoonlijk alle mogelijke werkplaatsen om zich van het bedrijf op de hoogte te stellen, getuigt van de geniale intuïtie van den veelzijdigen publicist, wiens "prophetisch instinkt" hem leidt tot de verheerlijking van het machts-instrument bij uitnemendheid der moderne bourgeoisie: de industrie.
Hoe verklaart men de bijna afgodische vereering van een man als Diderot, zóózeer franschman van wezen, voor Richardson, en het enorme succes van diens werken in Frankrijk omstreeks 1760, anders dan door de groote overeenstemming van aspiraties, belangen en behoeften, der engelsche en der fransche burgerij?
Zij waren even oud, beide geen Parijzenaars; evenals Rousseau stamde Diderot uit een eerzaam kleinburgerlijk milieu, een handwerkersgezin in de provincie. Maar als bijna alle schrijvers van zijn generatie, had hij bij de Jezuïeten schoolgegaan. Evenals Rousseau was Diderot arm, gevoelig, geestdriftig, vol vrijheidszin.
De encyclopedisten, de physiocraten, de wijsgeeren, de utopisten, met Diderot, Turgot, Voltaire en Rousseau aan het hoofd, zijn vier gewijde legioenen. De ontzaggelijke vooruitgang van de menschheid naar het licht is aan hen te danken.
Rousseau beschuldigde Diderot en waarschijnlijk terecht, want deze eeuwige prater kon over niets zijn mond houden van met anderen gekletst te hebben over zijn verhouding met Mme d'Houdetot en beschouwde dat als een verraad aan de vriendschap. Diderot deed later in den tijd dat Rousseau in Motiers woonde, door middel van derden nog een poging tot verzoening. Maar Rousseau weigerde beslist.
Gelijk vroeger aan Mme d'Epinay, en aan Grimm en Diderot, had hij nu aan Mme de Luxembourg alles gebiecht over zijne verhouding tot Thérèse en hoe hij zijn kinderen te vondeling had gelegd. Zijn verhaal had haar medelijden opgewekt, zoo zelfs dat zij nasporingen liet doen in de hoop althans één der wichtjes, in wiens kleertjes een chiffre genaaid was geworden, terug te vinden.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek