United States or Belarus ? Vote for the TOP Country of the Week !
En niettemin, naast zoovele deugden heeft dit boek deze groote tekortkoming, dat het te ondiep blijft, het hart-innige leven niet raakt. En ook: wie langer nadenkt over den levenslust en de blijmoedigheid dezer, zij 't eenzijdige, asceten, zal allicht inzien, als ik, dat die levenslust niet slechts niet-strijdig is met dat ascetisme, maar er zelfs uit voortvloeit.
Had Bonaparte, keizer geworden, aan het verlangen van den clan en in de eerste plaats van zijn moeder voldaan, dan had hij niet alleen Corsica maar gansch Frankrijk aan zijn bloedverwanten ten prooi gegeven om het naar hartelust te exploiteeren en voor eigen voordeel te gebruiken, doch aan dezen drang heeft hij echter niet toegegeven; hij heeft Frankrijk tegen dezen inval behoed en hierdoor alleen reeds den dank der natie verdiend, maar de Corsicanen hebben hem deze tekortkoming tegenover hen nooit vergeven.
Geen oogenblik wordt de lezer aan zich-zelf ontrukt, bóven zich-zelf opgeheven. De heer Coenen kan dit den lezer niet doen, omdat Dickens het den heer Coenen niet heeft gedaan. Zijn boekje is eerste tekortkoming geen kunst, en tweede tekortkoming mist alle overgave, alle enthousiasme. Het is: een voortreffelijk betoog van een geleerd, distinctievol en buitengewoon literair-ontwikkeld docent.
De dag van hun afscheid en vertrek brak aan; en na een lang en hartelijk vaarwel aan Mevrouw Jennings, waarin zij uiting gaf aan al de innige dankbaarheid, den eerbied en de vriendschappelijke gevoelens, die zij te meer zich bewust was verschuldigd te zijn, door het stille besef van vroegere tekortkoming, terwijl zij Kolonel Brandon goeden dag zeide als een vertrouwden vriend, werd Marianne door hem zorgvuldig in het rijtuig geholpen, waarin hij volstrekt wilde, dat zij minstens de helft der ruimte in beslag nam.
Maar toch kan men, althans ik, bij het beschouwen van zulken arbeid het gevoel niet onderdrukken, alsof hier een of andere tekortkoming schuilt, eenig onrecht is geschied, eenig misbruik is gemaakt.
Het is het best voor den hoorder te gelooven, dat de prediker bij al wat hij zegt, slechts gedreven wordt door trouw aan de waarheid en door liefde voor zijn medemenschen en dat niemand dieper dan hij het betreurt, indien er eenige tekortkoming of fout in den geest van zijn onderricht is.
Vroeg men mij echter wat, naast die groote tekortkoming, wel de hóógste deugd van dit werk is, ik zou zeggen, dat het trots en in zijn beperking toch zóó' lééft, dat het bijna de literatuur voor het leven doet vergeten.... Het doet den lezer droomen naar het leven toe, en al diens met het boekonderwerp verwante herinneringen roept het op.... O, die tegenstelling tusschen de hakkelende Pastoor Jansen's niet alleen herinner U dien groot-goeden, kinderlijk-zuiveren vriend van lieven Woutertje! en de rhetorische Dominee Doelaeker's, maar ook tusschen de laatsten en de kleiner-menschelijke Pastoor Horsman's en nu maar in 's hemels naam: wèl te verstaan: in het leven! ... Hoe jeuken mij de vingers dáárop door te gaan ... Maar zoo ik 't deed, ik viel uit mijn literair-critische rol, en het geëerde publiek flóót mij het tooneel af terecht!
Doch de man, wiens Iphigenie het "Elke menschelijke tekortkoming wordt door reine menschelijkheid uitgeboet" reeds had verkondigd, wist aan Egmonts ondergang de wrange vreugd des dichters niet meer te beleven. Hij kon in dien ondergang niet meer berusten. Evenals zijn moeder ontweek hij het tragische, maar wat zijn moeder wenschte: de oplossing dat had hij gevonden.
De schroomvallige nauwgezetheid en de spitsvondige dialektiek waarmede de ridder aan de eisen van de eer tracht te voldoen, het diepe schuldbewustzijn dat de minste tekortkoming aan die eisen in het gemoed van die ridder achterlaat, dat is alles ook van kristelike oorsprong.
Wel hield hij van zijn kind niet minder al dan het gros der vaders, die niet kortweg onmenschen zijn. Maar dóórdringen in het jonge gemoed, meeleven met het jonge leven de man had er nooit aan gedacht; en wie hem dit onder het oog zou hebben gebracht als eene tekortkoming, die zou Hebreeuwsch tot hem gesproken hebben.
Woord Van De Dag