Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 29 juli 2025
Het eerst gebruikt in de Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung XXIII door W. Förstemann, die in het vervormen van sommige woorden in den volksmond een bewijs van kerngezonden volksgeest zag, won deze benaming steeds meer veld, en hiermee gepaard ging een nader onderzoek van het gesignaleerde verschijnsel; ik noem slechts de namen van Max Müller, Andresen, die heel wat materiaal verzamelde in zijn Deutsche Volksetymologie, Moltzer en Verdam.
Vijfde Hoofdstuk. De Volkskunst. I. Raadsels en spreekwoorden. II. Sprookjes, sagen en legenden. III. Het volkslied. IV. Bouwkunst en dekoratieve kunst. Zesde Hoofdstuk. De Volkswetenschap. I. Volksetymologie. II. Volksgeneeskunde. III. Natuurverklaring en weêrkunde. IV. Plantlore. Ter Inleiding Eerste Hoofdstuk. Algemeene beginselen en maatschappelijke instellingen
Deze processie is een overleefsel van den lente-intocht. n Drente heeft bij het paaschvuur en het fakkelen der jeugd het eiertikken plaats; maar meer bekend nog is het notenschieten; zie H. Tiesing, Vragen van den Dag XXII, bl. 865. De volksetymologie maakt van deze benaming in Limburg plaatselijk Broake-Poaschen.
De Hollanders en Gooiers waren eveneens groote minnaars van dit spel, in de Zuidhollandsche dorpen schietklooten genoemd; zie vooral Ter Gouw, Volksvermaken, bl. 322 vlg. De volksetymologïe heeft bewerkt, dat de H. Blasius in Vlaanderen wordt aangeroepen als patroon tegen zweren of huidontstekingen, die "blazen", d.i. blaren, genoemd worden.
Men ziet, dat Sint Martijn wel degelijk grooten invloed op het komende winterweder en, wij mogen zeggen, daardoor op het geheele jaar uitoefent. De dag vóor Caecilia geldt bij velen als maatgevend. Als dan de zon schijnt men denke aan de volksetymologie houden de lange herfstregens op. In Zuid-Limburg zegt men: "Sint Katrien wörpt de kouwe stein in de Rien"; klaarblijkelijk van Duitsche herkomst.
Eindelijk de volksetymologie van plaatsnamen. Bezuiden Tietjerksteradeel lagen drie dorpen, die nog geen naam hadden. In een dezer dorpen kwam een dief geloopen, die vluchtte voor de dienaars van het gerecht. Allen, die hem zagen, riepen: "Grijp! Grijp!" Maar de dief ontkwam en vlood naar het andere dorp. Daar wilde men hem opvangen en riep men elkander toe: "Sa mar! sa mar!"
Hier geldt natuurlijk alleen de datum, het tijdstip, niet de geschiedenis van den heilige, niet zijne attributen, niet de volksetymologie van zijn naam, zooals dit b.v. het geval is met de H.H. Clara, Lucia, Andries, Mathijs en Katharina. De Tirolers verzekeren van den 25sten Januari: Paul bekehr', Der halbe Winter hin, der halbe Winter her.
Uithangborden. Bidprentjes. Huiszegen. Processievaantjes. Volksprenten. Jan de Wasscher. Klein Duimpje. De volksprenten en het feestelijke jaar. Het volkstooneel. Het poppenspel. Zesde Hoofdstuk. De Volkswetenschap Inleiding I. Volksetymologie De term volksetymologie. Klank- en begripsassociaties. Etymologische natuurverklaring. Volksetymologie in plaatsnamen. II. Volksgeneeskunde
Immers de woordspeling behoeft evenmin als de werkelijke volksetymologie met een woordverandering gepaard te gaan. Op volksluim berust ook wel de Vlaamsche weêrregel: "Sint Andries brengt de vries, Sint Mathijs breekt het ijs. Zuivere klankassociaties, als krant uit courant, die het gevolg hiervan zijn, dat de klank lastig, of de herinnering gebrekkig is.
Tot het domein der volksetymologie behooren dus niet: 1. Dilettantisme en beunhazerij op het gebied van woordverklaring, juist daarom zoo gevaarlijk, derwijl deze half-bakken geleerdheid zich voor onvervalschte kultuurwetenschap uitgeeft. Hierbij moet men echter in het oog houden, dat werkelijk-onbewuste volksetymologie aan halfgeleerden aanleiding kan geven tot etymologiseeren.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek