United States or Laos ? Vote for the TOP Country of the Week !


Zij dankte hem van ganscher harte, sprak van Edward's beginselen en karakter met den lof, dien zij wist, dat ze verdienden, en beloofde zich met genoegen van de opdracht te zullen kwijten, als hij waarlijk wenschte zulk een aangename taak aan een ander over te dragen. Intusschen kon zij niet nalaten te denken, dat niemand deze zoo goed zou kunnen vervullen als hijzelf.

Inderdaad, dit kleine volk, dat woont op het aangeslibde land van drie rivieren, dat zijn grond veroverde op de zee en zijn onafhankelijkheid op Spanje toen dat het toppunt van zijn macht bereikt had; dit volk van kooplieden, dat Engeland deed beven en de macht van Lodewijk XIV overwon, en dat nu, wel-is-waar vervallen van zijn vroegere glorie, met een teedere liefde zich schaart rondom zijn jonge, lieve, alom beminde koningin, biedt het zeldzaam schouwspel van politiek, welker beginselen evenwijdig loopen aan den breeden stroom van heel het geestelijk leven.

En waar ge dan uit eigen sfeer uittreedt in het leven buiten u, altoos weer vangt uw oor ook daar denzelfden wanklank op. Verschil van opiniën, van inzichten, van overtuigingen, van beginselen. Uiteenloopende belangen en neigingen, die diep in het bloed of in het verleden der historie hun oorsprong hebben. Volken tegen volken, standen tegen standen opstaande.

»Daar durf ik op zweren," zeide kapitein Peters van den kaper: »ik heb menschen gekend met goede beginselen, en gij zijt een daarvan; en ik heb lieden gekend van slechte beginselen, en daarvan was hij er een, dien gij gisterenavond om zijne afrekening gezonden hebt; en dat was een gelukkige inval van u, want zoo zeker als gij daar staat, zou die man het op uwen dood hebben toegelegd, hetzij met behulp van een mes, hetzij door middel van water of door vergif.

Zij moet nationaal, dat is uit de verte revolutionnair zijn, niet door volbrachte handelingen, maar door aangenomen beginselen. Zij moet uit het verleden zijn samengesteld, en historisch zijn, een toekomst hebben en sympathie inboezemen.

De beschaving, die in dien tijd ongelukkigerwijs veeleer vertegenwoordigd werd door een reeks van belangen dan door een groep beginselen, was of waande zich in gevaar; zij slaakte den alarmkreet; iedereen maakte zich tot een centrum, verdedigde, hielp, beschermde haar, naar zijn zienswijze; en de eerste de beste nam de taak op zich de maatschappij te redden.

Toch ontkent zij niet dat de Fransche Revolutie vele goede, wenschelijke hervormingen teweeggebracht heeft; integendeel zij erkent dat, en aanvaardt ze, maar doet ze niet voortkomen uit de beginselen die deze beweging geleid hebben, maar uit God en de eeuwige beginselen van het goddelijk woord, geopenbaard in de Heilige Schrift.

Daar deze beginselen nu echter misschien wel oneindig in aantal en alle onderling verschillend zijn, zoo blijkt het, dat de waarheid hieromtrent onmogelijk bij toeval, zooals zij zich inbeelden te kunnen doen, ontdekt kan worden.

Die Staatsregeling toch, welke vele verouderde vormen en misbruiken afschafte en de sedert jaren verkondigde theoriën omtrent het maatschappelijk verdrag en het regt en den invloed des volks op het staatsbestuur in werking bragt, was bij voorraad eene belangrijke schrede tot vooruitgang, tot verspreiding van mildere beginselen en tot bevrediging der eischen van het nieuwe geslacht, dat de vroegere banden was ontwassen.

Mijne lezers mogen niet klagen over dit langdurig vertoeven in de kraamkamer van ons hooger onderwijs. Maar de opmerking staat hun vrij dat het eerste beginselen zonder wiekslag geweest zijn. Goede wil, toewijding, zelfopoffering, niets ontbrak, behalve Erasmus en het genie.