Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 6 juni 2025


Alle Vleermuizen onderscheiden zich door een vrij goed ontwikkeld herinneringsvermogen, eenige geven zelfs bewijzen van verstandelijk overleg. Zoo verhaalt Kolenati, dat een Vleermuis, die in een lindenlaan op de jacht was, het wijfje van een Vlinder niet aanroerde, omdat het vele mannetjes tot zich lokte, die het roofdier nu achtereenvolgens kon ophappen.

Wij gaan geleidelijk naar 't verderf, omdat wij, uit leelijke deernisse, de onderste menschenlade niet opofferen durven. Goedele meende dat die deernisse niet zoo leelijk was en dat het volk, tot hooger besef zijner plichten komend, stilaan zich verstandelijk ontwikkelen zou.... Er geraakte in huis een ongemoedelijk geluchte.

In het ongeduld van zijn hooger verstandelijk gezag, hakend naar het oogenblik dat wereldlijke en kerkvorsten hem als een gelijke in hun kring zullen opnemen, verwenscht en vertreedt hij in gedachte de van wuftheid beschuldigde vrouw, wier nietige bestemming hem bij het vervullen der zijne, die zooveel gewigtiger is, in den weg staat.

En het doet tot die grootheid weinig toe of af, of dat subjectieve gevoel al dan niet gehéél met een "objectieve" werkelijkheid overeenkomt. Want: deze verstandelijk onontwikkelden zijn dat psychisch niet, en op dit laatste komt het aan.

Hier is niet bedoeld een onderdompeling in het onbewuste onzer zinnelijke natuur, gelijk men heeft verklaard, maar een opstijging boven het bepaalde bewustzijn van ons verstandelijk daglicht. Het menschenleven voleindigt zich door inkeer tot zijn grond; het eindigt bij zijn aanvang. Het Faust-gedicht begint in den hemel d. i. in de sfeer van God en vindt er zijn einde.

Maar nu ik het zelf deed? Nu zag ik de gemeenheid niet, ofschoon ik ze verstandelijk wist. Nu had ik ze niet eens te verontschuldigen, omdat ze niet als schuld in me werkte. Schuldbesef is niet genoeg. Er moet in 't menschen- en kinderhart schuldonrust zijn, schuldellende. Neen, de zedelijke opvoeding is zoo gemakkelijk niet. Men komt er niet met een preekje.

De hier mogelijke opwerping: de mensch werkt aan zijn einddoel als verstandelijk en als willend wezen, niet gelijk de niet-redelijke wezens, alleen geleid door een natuurlijken aandrang, en dus niet door zijn natuur of een natuurwet; weerlegt St. Thomas, door er op te wijzen, dat elke daad van verstand of wil verband houdt met de handelingen, die deze eigenschappen natuurlijk zijn.

Wij, ingeborenen dezer streken, geven noch ook vragen onszelf rekenschap omtrent onze vereering van het verstandslicht. Wij vereeren het bij ingeving. Wat ons op die ingeving voorbeschikt, is geen overtuiging van de plichtmatigheid, doch ons vaag vermoeden van de doeltreffendheid der vereering van het verstandelijk licht. Want wij huldigen bij die vereering een ons onbekenden god.

Ja zeker, een bewoner van Sirius, of van eene werkelijk verstandelijk ontwikkelde wereld zou geen onderscheid zien tusschen de Europeanen, de Amerikanen, de Aziaten eenerzijds, en de Australische en Afrikaansche volksstammen, waarover wij zooeven gesproken hebben, aan de andere zijde, en misschien zouden zij over alle tegenwoordige aardbewoners medelijdend de schouders ophalen.

De literaire critiek toetst nimmer eens schrijvers subjectieve waarheid, gelijk die haar in een werk blijkt te bestaan, aan eenige andere waarheid haar van elders bekend, om daarna, al naar het resultaat dier toetsing, het werk goed of slecht te noemen. Neen, zij toetst hetzij verstandelijk en meer koel-analytisch, hetzij emotioneel-omvattend en meer synthetisch het te beoordeelen werk aan die subjectieve waarheid, en onderzoekt hoe deze zich daarin uit. Want zich uiten in een werk, d

Woord Van De Dag

verheerlijking

Anderen Op Zoek