Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 21 juni 2025
Daar kunst volgens haar eenvoudig ontstaat door en uit emoties in den kunstenaar, onverschillig of die gedragen worden door een maatschappelijk ideaal, of waardoor die gewekt zijn, acht zij onzen hevig-geëmotioneerden tijd voor het ontstaan van kunstwerken zeer gunstig: "Hoe meer emotie, hoe meer kunst". Gespeeld te Rotterdam 1889. Gespeeld door het Rotterdamsch Tooneelgezelschap in 1890.
Als u er dan bijvoegen kon, dat ik als acteur mijn sporen wel heb verdiend en dat ... maar hij boog even deemoedig het hoofd misschien is 't al te onbescheiden, wat ik vraag dat ik voor menig tooneelgezelschap door mijn veeljarige routine, door mijn beschaafd, met verstand spelen en goed orgaan een aanwinst zou kunnen zijn.
Aan mijzelven overgelaten, dacht ik eenigen tijd over al het gebeurde na; toen verduisterde langzamerhand het beeld van de schoone Emilia Sommerville in mijnen geest en werden mijne herinneringen aan het vroolijke tooneelgezelschap meer en meer levendig. Wat bleef mij over, dan juist bij hen mijn troost en eenige tijdpasseering te gaan zoeken?
Sommige dezer zijn zeer slecht, en blijkbaar steelsgewijs verkregen door snelschrijvers, die onder het spel zich een onvolkomen tekst verschaften, welke dan zoo goed en kwaad het ging aangevuld en bijgewerkt werd; andere zijn beter, 't zij door betere snelschrijvers of door herhaald bijwonen der vertooningen verkregen, 't zij door de medewerking van het tooneelgezelschap, dat misschien een afschrift verschafte of het ter inzage gaf, daar het toch de uitgave niet kon verhinderen en de verminking van het stuk voorkomen wilde.
Maar bij schreeuwen bleef het en het wachtende publiek kon naar binnen gaan. Komt ge voor het eerst in een volkstheater, dan wordt het u angstig te moede. Iedereen meent, dat hij tot het tooneelgezelschap behoort en acteert ijverig mee, schreeuwt tegen de tooneelspelers, als zij iets niet naar hun zin doen, kortom het is er steeds een helsch lawaai. Geschreeuw van: "Cavalleria rusticana!
De directeur van het reizend tooneelgezelschap is een man zonder beschaving en zelfs zonder eenig kunstgevoel. Slechts het "slaan van dubbeltjes" is de kunst die hij liefheeft en beoefent met hart en ziel. Nochtans, toen hij na de woorden van mevrouw Philippe, zacht pruttelend naar beneden ging, toen plooide een rimpel zijn voorhoofd.
En naar allen schijn voldeden zij aan de eischen, die hun taak hun stelde; niet alleen zou Shakespeare, zelf tooneelspeler, en wel wetend voor welk een tooneelgezelschap hij schreef, zich anders wel gewacht hebben hun zulk een taak op de schouders te leggen en zoo moeilijke vrouwenrollen te schrijven, maar wij hebben ook uitdrukkelijke getuigenissen in hun voordeel, b. v. dat van een Engelschen reiziger uit dien tijd, die in Venetië, waar, zooals bekend is, voortreffelijk gespeeld werd, vrouwen in vrouwenrollen zag optreden, en verwonderd was, dat zij inderdaad even goed speelden als haar vertegenwoordigers in zijn vaderland.
„De troep” bestond eenigen tijd, werd toen een „troepje” en na veel tobben, teleurstellingen en wederwaardigheden opnieuw „een troep”, maar in de andere beteekenis van ’t woord. Van stad tot stad trekkend, beproefde hij nu hier dan daar zich te vestigen en aan die stad een eigen schouwburg, een tooneelgezelschap te schenken.
Het is m. i. eene groote onbillijkheid dat een declamator, die dikwijls even volle zalen trekt, elk tooneelstuk zonder toestemming des schrijvers mag gebruiken, terwijl een tooneelgezelschap verplicht is het opvoeringsrecht te eerbiedigen. Practische bezwaren tegen de invoering van een uitsluitend recht van voordracht zijn m. i. niet in te brengen.
Dat Shakespeare ook als tooneelschrijver reeds in 1592 grooten naam verworven had en bij zijn tooneelgezelschap een man van beteekenis geworden was, blijkt ten duidelijkste uit de woorden, waarmede de in ellende stervende dichter Robert Greene lucht geeft aan zijn wrok over den opkomeling, die hem en zijn vrienden verdrong en zich verbeeldde de eenige tooneelschokker, Shake-scene, in den lande te zijn. Bedoeld geschrift, waarover in de aanteekeningen op I Kon. Hendrik
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek