Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 27 oktober 2025


En toen ben ik het historisch materialisme en de socialistische theorieën gaan bestudeeren, en ik heb gezien dat het niet mijn zaak was. Dat het misschien mogelijk was voor; andere menschen, daar bezieling uit te putten, menschen die het sentiment voor de massa hadden, maar dat het, mij niet zou steunen.

Zij leefden voort op de begrippen van 1848. En toen kon er sprake zijn van een algemeen burgerlijke poëzie. Maar tegenwoordig kan er geen sprake zijn van een algemeen socialistische poëzie, omdat de proletarische begrippen nog niet zijn doorgedrongen in de menigte, omdat de proletarische gevoelsdichters nog uitzonderingen zijn.

Het gehoorde en het gelezene gaven mij de overtuiging dat de socialistische arbeiderspartij in Amerika nog verkeert in de "Sturm und Drangperiode", die de partij in Duitschland en ten onzent achter den rug heeft.

Het is heel goed mogelijk, dat de sociaal-democratische staat er zou zijn en dat ik in dien staat heelemaal mee kon voelen, dat ik dan een socialistisch dichter zou zijn. Maar voor iedereen acht ik het onmogelijk, dat van nu af aan eene socialistische poëzie geheel volledig in het leven zou worden geroepen. Die poëzie zou heelemaal hersenwerk, uit de gedachten zijn, dus onpoëtisch.

Uw vraag ten slotte: wat ik denk van de kunst in een eventueel socialistische toekomst "waarin economische en daarvan min of meer afhankelijke zedelijke conflicten werden vermeden," die heb ik eigenlijk al beantwoord.

Het is eigenaardig te zien, dat in alle landen de socialistische beweging heen en weer schommelt tusschen de parlementairen en de libertijnen en dat zij slechts aan dezen ontkomt om onder den invloed van genen weder te geraken. In Nederland behalen de parlementairen de overwinning, maar de anderen, de mannen van geweld, zullen zij niet spoedig wraaknemen?

De socialistische kunstenaar kent deze neiging niet, zij is onvereenigbaar met zijn aesthetische beginsel; niet alles van het menschenleven wil hij beelden, maar die momenten in het leven van die menschen, waarin een bepaalde schoonheid van wil en gezindheid het helderst straalt.

Het verslag, door het algemeen Bestuur aangeboden aan het Congres van Utrecht in 1906, stelde vast, dat indien al in de groote steden het cijfer der socialistische stemmen was geklommen op bizondere wijze, ja zelfs in vier jaar tijds voor de negen kiesdistricten van Amsterdam van 12,5 tot 21,2 procent der stemmen was gestegen, het platteland een gevoeligen terugslag aanwees, die in het district Wijk bij Duurstede de verhouding van 8,2 op 2 per honderd had gebracht.

Daar echter de socialistische kunstenaars van deze school een belangrijke functie vervullen in het schema van ons geestelijk leven dat mij voor den geest zweeft, ontbreken mij de gegevens om, althans op grond van dit boek, de ontworpen samenvatting uit te werken.

Maar waar blijft, als de proletarische begrippen zijn doorgedrongen, eigenlijk de poëzie? Is een socialistische toekomst wel vereenigbaar met uw opvattingen van wat poëzie eigenlijk is? Er zullen altijd dichters zijn. Denk eens aan den tijd van de predikanten-poëzie, waar Kloos het over heeft. Die tijd was zoo duf, zoo vermolmd, dat men zich moeilijk kan denken dat er toch nog dichters waren.

Woord Van De Dag

palaemon

Anderen Op Zoek