Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 27 oktober 2025
Hetgeen hen terughoudt van het verlaten der partij dat is, de onzekerheid van gevolgd te zullen worden. Het oogenblik zal waarschijnlijk komen, waarop zij het socialistische huis onbewoonbaar verklaren, en waarop zij op hun beurt er uit zullen gaan. III. De Anarchistische Socialisten.
Hun verouderde beginselen verlatende, trachtten zij een nieuw denkbeeld te vinden en voor het meerendeel neigden zij zich meer of minder naar het socialistische denkbeeld, hetwelk aan hunne beginselen als logische consequentie, hoe verschillend anders ook, ten grondslag lag. Degenen, die het meest gehecht zijn aan de oude leer, moeten deze karakteristieke ontwikkeling erkennen.
Hoe staat men tegenover de leuzen van de socialistische kunst, die een tijdlang zoovelen in principe of in feite hebben bekoord totdat de practijk van den politieken strijd kentering en afscheiding bracht? Of: moet hij zijn persoonlijkheid "overwinnen" en de gevoelens van de massa vertolken?
Zij waren gereeder van gedachten, dit beslissende gebaar niet te zullen maken, want men gevoelde reeds, zooals een van hen, de heer Van Houten, later erkende, dat voor hen het beste was de Roomsche Kerk en hare bondgenooten te bestrijden. »Men moest vóór alles«, zoo trachtte de heer De Louter te bewijzen, »zich vrijmaken van de clericale heerschappij, die werkelijkheid was, terwijl de socialistische heerschappij slechts een hersenschim is«. Voor het oogenblik bepaalden zij zich er toe hun eventueelen steun aan de Unie-liberalen en zelfs aan de Vrijzinnig-democraten toe te zeggen.
Als de socialistische maatschappij er is, dan stel ik mij voor, dat die, zoo niet aan me zelf dan toch aan onze kinderen, zou brengen een vergemak- kelijking van het leven. Maar ik behoor ook tot de proletariërs ik stel mij voor, dat de levensvragen dan precies even bloot en onopgelost voor ons zouden liggen.... Wilt u meteen duidelijk zeggen wat die vragen zijn?
Men heeft zich somtijds op één enkele uitlating in het heftigste en meest onbeheerschte zijner werken beroepen, om hem socialistische neigingen toe te schrijven, die hem volkomen vreemd waren.
De regeering zond afgevaardigden tot de socialistische hoofden om hen te verzoeken, zich tot de wettige middelen te bepalen; maar zij wilden er niets van hooren en noch minder er iets van afdoen.
Om ze te bereiken, bedienden de propagandisten zich van den strijd, die toen vóór het algemeene kiesrecht gestreden werd, en waarin zij samengingen met het Werkliedenverbond, dat toch voortdurend kleine gedeelten van zijne troepen tot de socialistische banier zag overgaan.
Het Zuiden had, hoewel hardnekkiger staande tegenover de nieuwe ideeën, niet volledig kunnen ontkomen aan de actie der leiders, en er was geen enkele streek, die geen bezoek had ontvangen van de tallooze propagandisten, die rondom Domela Nieuwenhuis zich bevonden; onruststokers van natuur en van beroep, die nog geene bizondere belooning ontvingen, en die vol ijver van vereeniging tot vereeniging de socialistische leer gingen verspreiden, en een verzameling van plaatselijke blaadjes deden ontstaan, somwijlen van één dag levens, maar altijd gevaarlijk.
Als ik denk, hoe extra-bespottelijk ik mij daar op Walden maakte! En toch, in het winteravondrood achter de sparreboschjes van Walden heb ik het onuitsprekelijk geluk gekend van de zékerheid eener betere toekomst. Vaag waren mijn socialistische ideeën, maar zij lééfden ten minste. Ik leefde op mijn gevoel.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek