Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 3 juni 2025
Soerabaiasch Handelsblad: "Een "brutaal" boekje, dat juist door deze eigenschap bekoorlijk wordt en den lezer sympathiek. Die arme Käthe Sturmfels wordt natuurlijk door veel dames "met den nek aangezien". Maar de zuiver denkende mannen met een gezond idealisme drukken die Käthe bemoedigend de hand". Vragen van den Dag: "een met overtuiging, warmte en talent geschreven pleidooi". Dordr.
Moest, zoo vroeg ik, niet eerst de overtuiging postvatten, dat een centrale gedachte in principe te vinden zou zijn? Mijn gastheer beaamde dit, en hij verduidelijkte mijn bedoeling door te spreken van den stap van het positivisme naar het idealisme. Het was juist in den strijd tegen het positivisme, dat het idee van de activiteit van onzen geest naar voren kwam.
Hij begint, met het te prijzen, maar op een zeer wonderlijke wijze; hij vat het namelijk als een welgelukte farce op. Het idealisme van Brand kan hij slechts als scherts verstaan. "Hij is te razend krankzinnig, om ernstig te wezen," zegt Vinje. Wanneer Vinje door hartstocht werd gedreven, kon hij veel zeggen, dat hij moeilijk kon verantwoorden.
Maar het is zeker Marie's eigen gevoelige idealisme, dat dit in de onderwerpen gelegd heeft die zij opvatte.
Een veertigtal dagen lang ging daar toen hoog de zee van religieus mysticisme, een gouden stralenkrans van ascetisme en idealisme omgaf de ernstige muren van Bologna, "la dotta", de geleerde stad. De matinés in den eerwaardigen dom S. Petronia waren elegant en modern als avondvoorstellingen in den schouwburg of als de bals in deftige particuliere huizen.
Wanneer nu zulk een dichter, die 'Deensch' schreef, bovendien nog aan Noorwegen verweet, dat het Denemarken niet te hulp was gesneld, dan moest een man van Vinje's geestesgesteldheid al spoedig vinden, dat hij klappen verdiende in plaats van litterair succes. Men moet hier ook Vinje's onvermogen, om het idealisme te begrijpen, in aanmerking nemen.
Het is duidelijk, dat bij de meesten deze lediggang het begin van allerlei kwaad is; maar bij den heer D. was dat niet het geval, want hij beproefde in jeugdig idealisme, de inboorlingen beter te maken en op te voeden. De uitwerking was echter niet schitterend.
De helden gingen uit om, met God, te strijden voor wat waar en schoon is, maar zij bleven achter, waren bang, waren lauw, misten idealisme: dat is hunne blijvende schande. Zij zijn niet geweest »met de helden.« Mij klinkt dit krasse woord tegen Meroz in de ooren als een woord ook tegen velen onzer tijdgenooten. Er zijn Goddank ook nu nog helden.
De ontembare moed en het zelfbewustzijn, waarmee de dichter hier den strijd aanvaardt, brengen ons nog heden in verrukking als voor veertig jaar. Van Brand's idealisme heeft hij niets opgegeven. Maar Stockman is menschelijker dan Brand. Niet voor een abstracte gedachte treedt hij op, maar voor de eenvoudige plichtsvervulling, die men van een man verwachten mag.
In feest en gezelligheid te leven, in een beminnelik, hoofs samenzijn met zijns gelijken dat was alles een soort sosiaal idealisme dat de dichtkunst der troubadours tegen de ouderwetse baronnen opstelde, die aan niets anders dachten dan vechten met hun buren, hun goederen af te ronden, hun boeren uit te zuigen en zoveel mogelik land en vee te verzamelen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek