United States or Somalia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Voor zoover ik weet is het niet veel anders dan een dwaas mysticisme, dat aan zijne adepten eene onmogelijke vereeniging van het eindig individu met het oneindig Alzijn belooft, en ten slotte eenvoudig op belagchelijke tooverkunsten of, beter nog gezegd, op eenige handige goocheltoeren uitloopt.

Van hem over zijn leerling Tauler gaat de lijn der mystiek steeds meer naar de waardeering van het praktische element: ook Ruusbroec verheft den stillen nederigen arbeid, en Dionysius de Kartuizer is de volkomen vereeniging in één persoon van den praktischen zin voor het dagelijksch godsdienstleven en het heftigste individueele mysticisme.

Uit de antwoorden, die ik kreeg, en uit hetgeen men er mij over te lezen gaf, zou ik concludeeren, dat de kern er van een soort geestelijk socialisme is, een streng doorgevoerd humanisme. Rondom die kern zit voor mij nog te veel mysticisme en wordt er nog te veel waarde gehecht aan het bidden.

Hoe denkt u dan over de uitspraak dat het naturalisme dood is? Waarom zou het dood zijn? Er is niets dood. Het heeft zijn tijd gehad. Maar wie belet iemand met groot talent een heel mooi naturalistisch boek te schrijven? Laten zij het maar probeeren als zij kunnen. Wat hebben wij al nieuwe modes gezien in de literatuur. Waar is nu de mode van het symbolisme en het mysticisme?

Ik glimlach, zei ik, maar het is uit genoegen; ik bewonder je ik maak nooit complimenten dat je eene zoo juiste beschouwing hebt van het leven en van de wijs om het te veredelen; vrouwen vallen meest in uitersten; of zij maken zich weinig beduidend en alledaagsch, of zij zijn altijd in de wolken en geneigd tot mysticisme.

Mysticisme, met zijn wondere kracht van gewone dingen een schijn van vreemdheid en onzegbaarheid te geven, bekoorde hem voor een tijd; voor een tijd gaf hij zich over aan de materialistische leerstellingen van de Darwinistische beweging in Duitschland, en vond er een genoegen in gedachten en passies der menschen terug te brengen tot een parelachtig celletje der hersenen, tot eene witte zenuw in het lichaam.

Het groote werk met zijn vereeniging van felle zinnelijkheid, hoonend cynisme en elegant symbolisme wekte in de geesten een sensueel mysticisme, dat den ernstigen theoloog een afgrond van zondigheid moest schijnen. Wat had niet Gerson's tegenstander, Pierre Col, durven beweren!

Zij doemt de wetenschap tot onvruchtbaarheid; zij kweekt kamergeleerden en aan den anderen kant charlatans, die haar fouten vermoeden maar te zwak zijn om ze te corrigeeren, en door hun volslagen bandeloosheid het menschelijk weten in discrediet brengen; zoodoende een mysticisme, het menschelijk denken vijandig, aankweekend, dat met ware Godsvrucht weinig heeft uitstaande.

Ikzelf, in die dagen een esprit des plus forts, deelde het gevoelen dezer laatsten; en ik herinner mij hoe ik, met al de beslistheid van mijne achttien jaren, mij in dien zin uitliet tegenover mijnen vader, die een weinig naar mysticisme overhelde. Ik schreeuwde dat het niets kon geweest zijn dan eene hallucinatie, eene deceptio visus. »»Inderdaad?" antwoordde mijn vader: »is dat zoo zeker?"

Een veertigtal dagen lang ging daar toen hoog de zee van religieus mysticisme, een gouden stralenkrans van ascetisme en idealisme omgaf de ernstige muren van Bologna, "la dotta", de geleerde stad. De matinés in den eerwaardigen dom S. Petronia waren elegant en modern als avondvoorstellingen in den schouwburg of als de bals in deftige particuliere huizen.