Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 31 mei 2025
Het gesprek ging Jo's begrip mijlen ver te boven; toch boeide het haar, hoewel Kant en Hegel vrijwel onbekende godheden, en het Subjective en Objective onverstaanbare termen voor haar waren, en het eenige, wat uit "haar innerlijk bewustzijn evolveerde", een vreeselijke hoofdpijn was, toen alles was afgeloopen.
Tijdsomstandigheden en taalontwikkeling hadden wel steeds min of meer invloed op de manier van uiting en nadere omschrijving dezer wijsheid; maar hij voor wien de taal niet is een stelsel van verstijfde en in hun vasten omvang algebraisch te bewerken begrippen, doch van levende symbolen zelf, ziet al spoedig in dat hij die ééne wereldwijsheid, welke haar aanvangs-, hoogte- en eindpunt vindt in het zich éénvoelen met God, eenig doel en inhoud der waarachtige mystiek, zoowel verbeeld ziet in de mystische filosofie van een Boeddha, Meester Eckhart of Hegel, als in de dichterlijke erotiek, in de "voortbrenging in het Schoone", van Plato of de aanbidding van het "eeuwig-vrouwelijke" van Dante of Goethe.
Hegel, die ook in zijne Philosophie des Rechts het auteursrecht als een eigendomsrecht beschouwt, doet beter dan Fichte uitkomen, dat het immaterieele goed, om object van eigendom te zijn, niet als een geestes-eigenschap van den auteur, maar als iets dat buiten hem bestaat, moet worden gedacht.
Hans had naar de laatste woorden geluisterd, en wierp 'n notedop door de kamer: "Subjectief, volkomen subjectief, beste kerel.... Natuurlijk, 'n objectieve meening is 'n contradictio in terminis, zei Hegel;.... maar laat Wim de Veer z'n opinie eens over onze fuiven zeggen. Die danst al van louter pret, als hij nog geen druppel op heeft.
De theorie vond echter al spoedig van verschillende kanten heftige bestrijding; in Duitschland, waar onder de voornaamste voorstanders Fichte, Hegel en Schopenhauer zijn te noemen, kon zij toch niet lang de heerschende blijven; in Frankrijk vond zij vooral in Renouard een gevaarlijken tegenstander; toch blijft men daar nog steeds spreken van propriété littéraire et artistique, en al heeft zich in wetenschap en wetgeving het auteursrecht als een van eigendom op zeer vele punten afwijkend recht ontwikkeld, het is nog wel iets meer dan de naam alleen, die daar van de oude theorie is blijven voortbestaan .
Overtuigd, dat het vruchteloos was in het materialisme een antwoord op zijn twijfelingen te zoeken, herlas hij sedert den laatsten tijd van zijn verblijf te Moskou en op het land Plato, Spinoza, Kant, Schelling, Hegel en Schopenhauer; deze bevredigden zijn verstand zoolang hij ze las of hun leerstellingen plaatste tegenover andere leerbegrippen, vooral tegenover de theorieën der materialisten; maar ongelukkig zoodra hij, onafhankelijk van deze gidsen, de toepassing zocht op eenig twijfelachtig punt, verviel hij in dezelfde radeloosheid.
En dan al die wijsheid; ze herkende de groene bandjes van Hegel, die Han ook had, en Nietsche en Plato en Spinoza, met de witte ruggetjes, wat bekommerde zij zich nog om boeken, behalve bij 't stof-afnemen; terwijl 't hiér scheen, of wetenschap 't eenige was....
"O, verschrikkelijk," en hij had er plezier in, te zien, hoe ze onder de vertaling 'n stuk uit Balsac en later onder de memorisatie over "den invloed van Hegel op onze literatuur" telkens weer 'r hand naar de schaal uitstak, en dan, aandachtig luisterend, langzaam het dunne koekje opknabbelde met haar kleine, witte tanden, of Bruno bij zich lokte, de lekkernij in de hoogte, 'n glans van moederlijke zachtheid in haar oogen, en ze hem dan langzaam opeten liet, telkens stukjes afbrekend, en ze hem voorhoudend in de holte van haar rechterhand, de andere licht op z'n kop geleund.
Men krijgt bij hem heel sterk den indruk, met een ziener te doen te hebben. Dat echter de idee van Hegel alleen maar in zijn stelsel uitgewerkt zou kunnen worden, met andere woorden, dat het Hegelsche stelsel de noodzakelijke uitingsvorm is van de Hegelsche grondgedachte dat stem ik niet toe.
Zij is dezelfde ervaring die Goethe opdeed, toen hij eens na langen tusschentijd Spinoza's werken weder ter hand nam: "Dezelfde atmosfeer van vrede woei mij weer aan. En Hegel: "Het is deze morgenlandsche opvatting, die door Spinoza het eerst in het avondland werd uitgesproken.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek