Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 28 juni 2025
In de middeleeuwen ontbreken al de gevoelens, die ons besef van justitie schuchter en weifelend hebben gemaakt: het inzicht in halve toerekenbaarheid, het besef van 's rechters feilbaarheid, het besef, dat de maatschappij mee schuld heeft aan het misdrijf van den enkele, de vraag, of men hem niet kan verbeteren in plaats van hem te doen lijden.
Neen wat voor mij het onderhoud met Gorky zoo pijnlijk maakte, was het duidelijk gemis bij dezen grooten zoon van zijn volk van het besef, een besef, uit de leiders der revolutie als een innerlijk licht naar buiten stralend dat door de arbeidende massaas van Rusland een werk beproefd werd, dat niet kon falen, omdat ook het geringste succes bij dit werk, elk begin van zelfordening en zelfbestuur, van vestiging eener economische demokratie, van ontzaglijk belang was voor het geheele wereldproletariaat.
Tolstoi's mislukte pogingen op landhuishoudkundig gebied, de onmogelijkheid om in de gewenschte verhouding tot zijne lijfeigenen te komen, zijn hartstochtelijk, gevaarlijk, in alle opzichten verwilderd leven, brachten hem eindelijk tot het besef, dat het zoo niet blijven kon. Zijn leven was zóó verward, hij zelf was zóó gezonken, dat hij alles wel aan wilde grijpen om het te veranderen.
De brugwachter leunt, als een mandataris in het volle besef van zijn verantwoordelijkheid, tegen de leuning; hij zwijgt en wacht op wat de schipper zal verkiezen te doen, die zijn schuit met de plechtige langzaamheid van een voorvaderlijke schildpad doet voortschuiven. Die brugwachter was inderdaad op zichzelf een echt hollandsch poëem.
Voor het eerst immers nog vóór WILLEM VAN AFFLIGHEM vinden wij in de geschiedenis onzer woordkunst het besef uitgesproken van het onvermogen der taal om de diepste diepten der ziel bloot te leggen. Ook in hare poëzie vinden wij uitingen als: Het mochte dat inneghe gedinken De tonge verminken, Sprake siere af meer .
Ja, hij gebruikte zelfs zijn invloed om te beletten, dat men den ongelukkige aan handen en voeten gebonden in het ruim wierp, zooals enkelen al gedreigd hadden te zullen doen. Van Halen zelf scheen van de dreigende houding zijner manschappen even weinig besef te hebben als van zijn onbeschrijfelijk ongelukkigen zielstoestand.
Hij bleef toen nog geruimen tijd zoo zitten, door zijn wijde ontroering, zwaar en langzaam ademend, zijn leven overdenkend, overziend.... En telkens voelde hij zich sterker worden, vaster staan; een diep besef van onverwinlijkheid kwam hem doorgloren.
Dan spant in u het plichtsbesef; ook vaart in u besef van heerlijke roeping; dan wordt elk beroep, al was het van bezemmaker of keienklopper, een Goddelijk beroep voor den man, wien het aangaat; dan adelt ge elken arbeid; dan straalt over al uw bezig zijn een vriendelijk licht van Boven; en dan wijkt alle verdrietigheid of ontevredenheid, omdat gij dan toch altoos bezig zijt in den dienst van uw Heere.
Het was een oog, 't oog van een vogel; maar het duurde een oogenblik, eer ik tot het besef kwam dat er daar wezenlijk een vogel op zijn nest zat, tusschen de afgebroken stukken van een oude boomstomp die er jaren geleden afgevallen waren. Ik ging voorzichtig achteruit en knielde neer om mijn wonderlijke vondst te bekijken.
Trouwens er was een vaste hand noodig in die dagen, toen by het volk besef van natuurlijke rechten begon te ontwaken, de steeds naar macht grijpende Adel, dat volstrekt zocht te onderdrukken, en de Vorst, in het midden der soms in den volsten zin des woords strijdende partijen geplaatst, tegen de aanmatiging des laatsten de rechten van het eerste steunde om er dikwijls zelf, het zij reeds in zich, het zij eerst in zijne nakomelingen, het slachtoffer van te worden.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek