United States or Saint Vincent and the Grenadines ? Vote for the TOP Country of the Week !


En zoo ge slechts eenige studie gemaakt hebt van het verleden dezer oude republiek, dan herleeft zij weder geheel voor u, die middeleeuwsche gemeente, demokratisch door haar oorsprong en inrichting, maar, in tegenstelling met wat men heden demokratie noemt, zoo gansch en al doortrokken van den echt-aristokratischen geest: ja, aristokratisch in al hare neigingen en hartstochten, van de liefde voor het schoone tot den dorst naar het oppergezag, hooghartig, fier, vrijheidlievend, maar tevens edelmoedig en grootmoedig.

Het doet vreemd aan, zich die bescheiden tweederangsch-provinciestad voor te stellen, met de enkele dorpjes buiten haren wallen een onafhankelijken staat vormend, de fiere, zelfbewuste vertegenwoordiger van demokratie en protestantisme te midden van het katholieke feudaal-absolutistisch Europa.

Ik weet niet hoe het in andere landen, waar de grootindustrie bloeit, gesteld is; maar ik weet wel, dat in dit waalsche land, waar telkens de moeilijkste vragen worden opgeworpen, met ijver en toewijding gearbeid wordt aan de geestelijke en zedelijke verheffing en bevrijding van de arbeidende klasse : dat geduchte probleem, aan welks oplossing de moderne demokratie wel waarlijk haar beste krachten mag beproeven, want aan die oplossing hangt haar leven.

De leiders der Geneefsche demokratie stonden in geregelde briefwisseling met hem, en wat zij meldden moest hem uitermate prikkelen. Voltaire bleef tegen hem ageeren, hij had een nieuw schotschrift uitgegeven, waarin Rousseau wederom op de vuilste wijze belasterd werd.

In de dagen harer grootste macht, in den aanvang der vijftiende eeuw, telde zij, naar men zegt, eene bevolking van 80,000 zielen, en kon zij 30,000 man onder de wapenen brengen. Maar ook Erfurt verging het, als zoo menige middeleeuwsche vrije stad: burgertwist en partijschappen de onafscheidelijke gezellinnen der demokratie brachten haar ten val en deden haar hare vrijheid inboeten.

De demokratie voedt op dees oogenblik de uitzonderlijke eenlingen die de geestelijke meesterschap zullen handhaven en de kampioenen zullen zijn van eene uitverkoren beleefdheid.

Was de politieke vrijheid in Genève, ondanks het verval der demokratie, grooter dan in de absolutistische staten, het private leven daarentegen was bekneld en gebonden op eene wijze, waar men daar niet van wist. De kerkelijke overheid waakte zorgvuldig tegen alle loszinnigheid, en liet geen vergrijp tegen het enge en steile fatsoen dat voor alleen-zedelijk gold ongewraakt.

Hij ried hun een schikking te aanvaarden, iets te laten vallen van hun eischen ten bate van het algemeen welzijn; hij wendde zich even beslist tegen het standpunt der "ongebreidelde demokratie" van de algemeene vergadering, als tegen dat der "hevige aristokraten" van den Kleinen Raad. Een jaar lang hield hij het in Trye uit.

Hij zag de werkelijkheid niet groeien naar zijn Ideaal, naar de demokratie van kleinburgers en boeren. En daarom stond zijn Ideaal-wereld niet helder, uit één stuk gegroeid, tegen den horizon, maar rees, een vreemde massa uit vele bestanddeelen opgebouwd.

Maar alle kiemen op één na van den man dien hij worden en van de werken die hij maken zal zijn gedurende de verschillende phazen van zijn leven tot aan zijn dertigste jaar, in hem uitgestrooid en gezonken. In zijn kinderjaren: de idealen van burgerdeugd, patriotisme en demokratie, de droomen van gelijkheid en vrijheid.