United States or Somalia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Hij zag de werkelijkheid niet groeien naar zijn Ideaal, naar de demokratie van kleinburgers en boeren. En daarom stond zijn Ideaal-wereld niet helder, uit één stuk gegroeid, tegen den horizon, maar rees, een vreemde massa uit vele bestanddeelen opgebouwd.
In die dagen, dat de revolutionnaire spanning tot 't hoogst was gestegen, dat de meest-revolutionnaire burgerlijke groep het gezag in den staat uitoefende, poogden de stoutmoedige kleinburgers die Frankrijk regeerden, den droom van hun meester te verwezenlijken op staatkundig, op sociaal en op godsdienstig gebied.
Het spande zich naar de verborgen toekomst van titanische worstelingen worstelingen, die de overwinning zouden brengen en aan de kleinburgers de vrijheid en de gelijkheid waarvan zij droomden; en toch weer niet, toch grievende teleurstelling, omdat de kleine burgerij in de wereld die zij hielp maken, bekneld zou raken tusschen het hoogere en lagere, tusschen grootkapitaal en proletariaat.
Zulk een maatschappij zouden enkel de groote scharen der boeren en arbeiders en kleinburgers willen, voor haar zouden zij leven en sterven, voor haar vechten en dooden in den revolutie-tijd. Maar nu lagen zij nog gekromd onder het juk der verdrukking, stom en dof. Zijn stem eerst zou ze wekken tot verzet, tot bewustheid. Zwaar is het lot van den mensch die tot taak kreeg te wekken de slapenden.
Dit alles is waar, maar toch voelde Rousseau hoe er in de maatschappij een groote verandering in aantocht was en wat meer is, hij voelde, bijna alleen onder zijn tijdgenooten, hoe niet de schitterende, atheïstische, genotzuchtige, door de korruptie van het ancien régime aangestoken grootbourgeoisie den stoot tot die verandering kon geven, maar dat enkel de eenvoudige, onbedorven, zwoegende massa, de gave, levenskrachtige kern der natie, kleinburgers, arbeiders en boeren, het werk van de vernieuwing der levens-verhoudingen kon volbrengen.
De groote heeren, de rijke financiers: die hadden geen God noodig, die konden hem missen, want zij waren machtig en maatschappelijk op 't punt te triomfeeren, zij schreven hun wil aan koningen voor, voor hen bestonden geen grenzen meer van goed en kwaad; zij konden uitgroeien, heerschen, genieten. Maar niet Rousseau en niet de kleinburgers noch de boeren van het land en de arbeiders der steden.
Eng en gebonden als dat hunner middeleeuwsche voorvaders schijnt ons het leven dezer protestantsche kleinburgers, maar instee van beglansd door den kleurigen gloed van een goedlachsch, volkseigen en kunstrijk katholicisme, overschaduwd door den somberen gedachtenhemel van voorbeschikking en eeuwige verdoemenis.
Die geest was in tegenspraak met de eischen en behoeften van het grootburgerlijk leven. Het moest zich vergenoegen, in Holland als in Engeland, met ééne in het spel der krachten te zijn die het karakter eener maatschappij bepalen, en den godsdienst der lagere klassen te blijven, den godsdienst van kleinburgers, handwerkers, visschers en boeren.
Wie zou het gelooven "de meest kosmopolitische aller wereldburgers, zijn tegelijkertijd ook dikwijls genoeg de eenvoudigste kleinburgers geweest." De breedvoerigste, Duitsche wandelaars zijn ook de echtste huishennen geweest.
En tusschen den langen kinderstoet en het bosch, op de smalle zijpaden, daar verdrong zich het opgetogen publiek dat den geheelen middag van alle kanten was toegestroomd: vaders en moeders, stralend van vreugde over hunner kinderen genot; partijgenooten en artiesten uit Moskou, per trein naar Tarasowka gekomen om het groote kinderfeest te zien; boeren, arbeiders, kleinburgers, keurige meneertjes en opgeschikte bourgeoisdames, die in de niet-onteigende villa's woonden en ook rare slampampers, waarvan je niet begreep wat ze er bij deden.
Woord Van De Dag