Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 12 Μαΐου 2025
Τότε λοιπόν ειπέ μας, καλέ Ερμογένη, μήπως άρα γε σου φαίνεται ότι και τα πράγματα έχουν το αυτό φυσικόν, ότι δηλαδή δι' ένα έκαστον έχουν ιδιαιτέραν ουσίαν, καθώς το έλεγε ο Πρωταγόρας, διισχυριζόμενος ότι όλων των πραγμάτων ο πήχυς που τα μετρά είναι ο άνθρωπος, και ότι τάχα, οποίου είδους φαίνονται εις εμέ τα πράγματα, τοιαύτα είναι δι' εμέ, οποίου είδους δε εις εσέ, τοιαύτα είναι διά σε, ή σου φαίνεται ότι ανεξαρτήτως από ημάς αυτά έχουν μίαν φύσιν μόνιμον;
Αίθριος ο ουρανός σταυρωμένος από τον βορράν. Η σελήνη ήτο εις το πρώτον τέταρτον και είχε δύσει προ πολλού. Τα άστρα έτρεμαν εις το στερέωμα, η πούλια εμεσουράνει, ο γαλαξίας έζωνε τον ουρανόν. Ο πήχυς και η άρκτος και ο αστήρ του πόλου έλαμπαν με βαθείαν λάμψιν εκεί επάνω.
Απορώ όμως διά την αρχήν του λόγου διότι δεν είπε εις την αρχήν της «Αληθείας» του ότι όλων των πραγμάτων ο πήχυς είναι ο χοίρος, ή ο πίθηκος, ή κανέν άλλο χειρότερον ακόμη από όλα όσα έχουν αίσθησιν, διά να κάμη την αρχήν του λόγου του μεγαλοπρεπή και περιφρονητικήν προς ημάς και να επιδεικνύη ότι ημείς μεν τον θαυμάζομεν διά την σοφίαν του ωσάν θεόν, αυτός όμως, ως φαίνεται, δεν ήτο ως προς την φρόνησιν καλλίτερος ουδέ από ένα μικρόν βάτραχον, και όχι πλέον από κανένα άλλον άνθρωπον.
Λοιπόν λέγε μου, καλέ Θεαίτητε, πρώτον μεν εις όσα προ ολίγου είπαμεν, δεν απορείς και συ πώς τόσον έξαφνα αναδεικνύεσαι όχι κατώτερος εις την σοφίαν από οποιονδήποτε άνθρωπον ή θεόν ακόμη; Ή μήπως νομίζεις ότι ο πήχυς του Πρωταγόρου ολιγώτερον εφαρμόζεται εις τους θεούς παρά εις τους ανθρώπους; Θεαίτητος. Μα τον Δία δεν το νομίζω αυτό, και ακριβώς πολύ απορώ, καθώς είπες, όταν με ερώτησες.
Επομένως δικαίως ημπορούμεν να ειπούμεν εις τον διδάσκαλόν σου, ότι είναι ηναγκασμένος να παραδεχθή ότι υπάρχει σοφώτερος ένας άλλος από κάθε άλλον, και ο σοφώτερος αυτός βεβαίως είναι ο πήχυς που μετρά τα πράγματα. Εγώ όμως ο αμαθής δεν υπάρχει η παραμικρά ανάγκη να γίνω πήχυς καθώς με ηνάγκαζε να γίνω με το καλό και με την βίαν ο λόγος τον οποίον είπα με το μέρος εκείνου. Θεόδωρος.
Εμπρός λοιπόν ας ερωτήσωμεν τον Πρωταγόραν ή κανένα από τους οπαδούς του. Δεν λέγετε σεις, κύριε Πρωταγόρα, ότι όλων των πραγμάτων ο πήχυς που τα μετρά είναι ο άνθρωπος, δηλαδή των λευκών, των βαρέων, των ελαφρών και όλων ανεξαιρέτως των τοιούτων, διότι έχει εντός του το κριτήριον δι' όλα αυτά και όπως τα αισθάνεται, τοιαύτα τα νομίζει, και τα νομίζει πραγματικά διά τον εαυτόν του. Δεν είναι έτσι;
Λέγεις ότι η αίσθησις είναι επιστήμη; Θεαίτητος. Μάλιστα. Σωκράτης. Πραγματικώς αυτός ο ορισμός της επιστήμης, τον οποίον είπες, σχεδόν δεν είναι περιφρονητέος, αλλά είναι ο ίδιος με εκείνον τον οποίον έλεγε ο Πρωταγόρας. Διότι αυτός λέγει ότι ο πήχυς που μετρά όλα τα πράγματα είναι ο άνθρωπος, διά να ευρίσκη ότι τα υπάρχοντα υπάρχουν, και τα μη υπάρχοντα δεν υπάρχουν.
Τουναντίον μάλιστα· πάσα οιαδήποτε σκέψις περί των συμφερόντων της ιδίας αυτών πατρίδος υπετάγη κατ' ανάγκην εις τους φιλελληνικούς της καρδίας των παλμούς. Άλλως πώς θα ήσαν φιλέλληνες; Τοιούτος είνε ο πήχυς δι' ου μετρούμεν τον φιλελληνισμόν. Ανάλογοι δε προς τον πήχυν αυτόν είνε και αι ημέτεραι αξιώσεις.
Ο ίδιος όμως ο Πρωταγόρας τι νομίζει; Δεν θα αναγκασθή να παραδεχθή ότι, εάν ούτε αυτός ενόμιζε ότι ο πήχυς των πραγμάτων είναι ο άνθρωπος, ούτε ο πολύς κόσμος νομίζει, καθώς και πράγματι δεν νομίζει, τότε εις κανένα δεν υπάρχει αυτή η «αλήθεια» την οποίαν εκείνος συνέγραψε; Εάν δε πάλιν αυτός μεν ενόμιζε τούτο, ο πολύς όμως κόσμος δεν συμμερίζεται την γνώμην του, γνωρίζεις ότι πρώτον μεν όσον περισσότεροι είναι εκείνοι, οι οποίοι δεν δέχονται αυτήν την γνώμην, από εκείνους οι οποίοι την παραδέχονται, τόσον περισσότερον είναι ψευδής παρά αληθινή;
Ή πώς θέλεις να φρονούμεν, καλέ Θεόδωρε; Διότι, εάν πραγματικώς πρόκειται να είναι δι' έκαστον αληθής πάσα γνώμη την οποίαν σχηματίζει με τας αισθήσεις του, και όχι να κρίνη ο είς καλλίτερον το πάθημα του άλλου, ούτε να έχη περισσότερον κύρος εις το να κρίνη ο είς την γνώμην του άλλου, αν είναι ορθή η ψευδής, αλλά, καθώς επαναλάβαμεν πολλάκις, μόνος του ο καθείς θα έχη την ατομικήν του γνώμην, όλαι όμως αυταί αι γνώμαι θα είναι ορθαί και αληθιναί, τότε λοιπόν, καλέ μου φίλε, διά ποίον λόγον τάχα ο μεν Πρωταγόρας είναι σοφός, ώστε να κρίνεται άξιος να διδάσκη και άλλους με μεγάλους μισθούς, ημείς δε αμαθέστεροι και πρέπει να λαμβάνωμεν μαθήματα από εκείνον, αφού ο καθείς είναι ο ίδιος ο πήχυς της ιδικής του σοφίας; Πώς να μη υποθέσωμεν ότι τα λέγει αυτά ο Πρωταγόρας, διά να μας εμπαίζη; Αφίνω πλέον κατά μέρος το άτομόν μου και την ιδικήν μου τέχνην την μαιευτικήν, πόσον αποδεικνύεται γελοία, καθώς νομίζω, και όλη η ασχολία εις την συζήτησιν.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν