United States or Georgia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Εν τούτοις με την εξήγησιν αυτήν θα εχαρακτηρίζετο ως άλογος και τυφλή ενέργεια, — όπερ είναι εντελώς αντίθετον προς την Πλατωτικήν Φιλοσοφίαν. — Ο διάλογος ούτος συνάπτεται προς τον Γοργίαν και Πρωταγόραν, συνεγράφη δε πάντως μετά το 395 π.

Εν ώ λοιπόν ημείς με τόσην προθυμίαν καταγινόμεθα εις αυτά, εάν κανείς μας ερωτήση· ειπέ μου, Σωκράτη και Ιπποκράτη, τι είδους άνθρωπον θεωρείτε τον Πρωταγόραν και έχετε σκοπόν να του πληρώνετε χρήματα; Τι ηθέλομεν αποκριθή εις αυτόν; Τι άλλο όνομα ακούομεν να λέγουν διά τον Πρωταγόραν, καθώς λέγουν διά τον Φειδίαν το όνομα αγαλματοποιός, και διά τον Όμηρον το όνομα ποιητής; Τι τοιούτον όνομα ακούομεν διά τον Πρωταγόραν;

Επειδή δε όλαι αι αρεταί αποτελούν μίαν και μόνην, αυτής δε, της μιας και μόνης, όρος είναι η γνώσις, η δε γνώσις ημπορεί να διδαχθή, ο Σωκράτης φαίνεται ότι περιέπεσεν εις αντίφασιν παραδεχόμενος τώρα την αυτήν γνώμην με τον Πρωταγόραν, ότι η αρετή είναι καρπός γνώσεως, ήτις ημπορεί να διδαχθή.

Ώστε πιθανόν και ο Θεαίτητος απ' εδώ να μη απέτυχε, όταν είπε ότι είναι το ίδιον πράγμα η αίσθησις και η επιστήμη. Δι' αυτό λοιπόν πρέπει να πλησιάσωμεν περισσότερον εις το ζήτημα, καθώς το επέβαλλε ο λόγος τον οποίον είπα υπερασπιζόμενος τον Πρωταγόραν, και να ερευνήσωμεν αυτήν την κινουμένην ουσίαν, αν λέγει τίποτε το ορθόν ή είναι σαθρά.

Αν λοιπόν επιθυμής ν' ακούης εμέ και τον Πρωταγόραν, παρακάλεσε αυτόν, καθώς κατ' αρχάς μου απεκρίνετο μ' ολίγα λόγια και εις εκείνα ακριβώς που τον ηρώτων, έτσι και τώρα ν' αποκρίνεται· αν δε όχι, τι τρόπος συνδιαλέξεως θα είναι αυτός τότε; Διότι εγώ τουλάχιστον ενόμιζα ότι το να συναναστρέφωνται μεταξύ των οι άνθρωποι συνδιαλεγόμενοι και το να δημηγορούν είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Επομένως πολύ ωραία το είπες, ότι η επιστήμη δεν είναι άλλο τίποτε παρά η αίσθησις, και κατ' αυτόν τον τρόπον όλαι αι γνώμαι ταυτίζονται, διότι κατά τον Όμηρον και τον Ηράκλειτον και ολόκληρον αυτήν την φυλήν όλα κινούνται ως ρεύματα, κατά δε τον Πρωταγόραν τον σοφώτατον ο άνθρωπος είναι ο πήχυς ο οποίος μετρά όλα τα πράγματα, κατά δε τον Θεαίτητον, συμφώνως με αυτά που είπαμεν, η αίσθησις είναι επιστήμη.

Σωκράτης Υιέ του Απολλοδώρου, πόσην ευγνωμοσύνην σου χρεωστώ, διότι με παρεκίνησες να έλθω εδώ· διότι μεγάλην αξίαν αποδίδω εις εκείνα τα οποία ήκουσα από τον Πρωταγόραν. Εγώ βέβαια έως τώρα μεν ενόμιζον ότι δεν υπάρχει ανθρωπίνη επιμέλεια, διά της οποίας οι ενάρετοι να γίνωνται ενάρετοι· τώρα δε έχω πεισθή περί τούτου.

Εμπρός λοιπόν ας ερωτήσωμεν τον Πρωταγόραν ή κανένα από τους οπαδούς του. Δεν λέγετε σεις, κύριε Πρωταγόρα, ότι όλων των πραγμάτων ο πήχυς που τα μετρά είναι ο άνθρωπος, δηλαδή των λευκών, των βαρέων, των ελαφρών και όλων ανεξαιρέτως των τοιούτων, διότι έχει εντός του το κριτήριον δι' όλα αυτά και όπως τα αισθάνεται, τοιαύτα τα νομίζει, και τα νομίζει πραγματικά διά τον εαυτόν του. Δεν είναι έτσι;

Μετά σύντομον συζήτησιν μεταξύ του Σωκράτους και του νεαρού Ισοκράτους, η οποία σκοπόν είχε να σχηματίση ούτος καθαράν ιδέαν περί του τι ζητεί από τον Πρωταγόραν και τι ακριβώς ο Πρωταγόρας επαγγέλλεται, αφ' ου εξημέρωσε, μετέβησαν ομού εις τον οίκον του Καλλίου, ένθα διέμενεν ο Πρωταγόρας, διά να τον συστήση ο Σωκράτης προς αυτόν.

Εάν λοιπόν τυχαίνη συ να γνωρίζης από αυτά τα μαθήματα, ποίον είναι ωφέλιμον και ποίον βλαβερόν διά την ψυχήν, άφοβα ημπορείς να αγοράσης μαθήματα και από τον Πρωταγόραν και από οποιονδήποτε άλλον· εάν δε δεν γνωρίζης, πρόσεχε, φίλτατε, μήπως παίξης εις την τύχην και κινδυνεύσης τα προσφιλέστερα εις τον κόσμον πράγματα.