United States or United Kingdom ? Vote for the TOP Country of the Week !


Από κάθε μεριά της Αυτοκρατορίας βρίσκουμε στην αρχή κάτι πιώτερη γαλήνη κ' ησυχία παρά στα περασμένα χρόνια. Έτσι και στ' Αρμενικό το ζήτημα του πέμτου αιώνα. Είταν τότες η Αρμενία μοιρασμένη σε δυο μερίδες. Την ανατολική με δικό της βασιλέα, μα κάτω από τον Πέρσο το μονάρχη· και τη δυτική με ξέχωρο βασιλέα κι αυτή, μα υποταχτικό του δικού μας του Αυτοκράτορα.

Έπεσε αμέσως ανάστηθα από το δεινό καρδιοχτύπι. Φαινότανε σα σκοτωμένος ο ίδιος. Σαν πήρε μερικούς ανασασμούς και συνέφερε, λογιάζει δίπλα του και λείπει ο Δημήτρης. Δεν πήγε αμέσως ο νους του στο σκοπό του Δημήτρη. Ανασηκώνεται να κοιτάζη κάτω στο μονοπάτι, και βλέπει του δόλιου του Πανάγου το κεφάλι ξέχωρο από το κορμί, και το Δημήτρη που σκάλωνε πάλι τους βράχους.

Εκεί που αυτοί κουβέντιαζαν, ο Μιχάλης, δεμένα τα χέρια του πίσω, σεργιάνιζε τριγύρω στην εκκλησιά και κοίταζε τα πάμπολλα μνήματα, τις λιγωστές πλάκες, το βαθύ και τολόγεμο χωνευτήρι. Στάθηκε και λόγιαζε τα κιτρινιασμένα τα κόκκαλα, του καθενού μακαρίτη σε ξέχωρο σακκί τυλιγμένα, σακκί σάπιο και ξεπαραλυμένο εδώ και κει, με τα κόκκαλα μισοβγαλμένα από την κάθε του τρύπα. Λογής λογής κόκκαλα.

Αν και τόχουμε πάντα σκοπό σε ξέχωρο παράρτημα να περιγράψουμε τα πιο κυριώτερα συστατικά του Βυζαντίου, για να παραστηθούνε με κάποια περιστατωσύνη στο νου μας οι καιροί εκείνοι οι αξέχαστοι κ' οι μεγάλοι· ανάγκη όμως και στη δήγηση απάνω να ιστορηθούνε μερικά, και μάλιστα όσα είναι μιας ορισμένης εποχής.

Σκέδιο όχι πια «δρομικό», δηλαδή χτίριο παράλληλο με γύρο στην άκρη, καθώς έκαμναν ως τα τότε τις εκκλησιές, παρά «σταυρωτό», καθώς θα δούμε σε ξέχωρο κεφάλαιο της βυζαντινής τέχνης, εκεί που πρέπει ο αναγνώστης να πάη να δη όσα καθέκαστα δεν πολυταιριάζουνε σε ιστορικό κεφάλαιο μέσα.

Δεν τα ιστορούμε εδώ τα όσα χτυπούσε, επειδή θα ιστορηθούνε σε ξέχωρο μέρος. Δεν αφήκε μήτε μεγιστάνους, μήτε λαϊκούς, μήτε κληρικούς, κι απ' όλους πιώτερο ράβδιζε τους ακόλαστους κληρικούς. Μα και σαν Πατριάρχης που είταν, ακόμα μακρύτερα πήγαινε, κι άμα ξετρύπωνε τίποτις άτοπο στην περιφέρεια του μέσα, τους παίδευε κιόλας.

Μα ίσως είτανε για καλή μας τύχη και τούτο, ίσως για να ξεχωριστούνε μια και καλή Ανατολή και Δύση, Φραγκιά και Ρωμιοσύνη, και ναπομείνουμε ξέχωρο στοιχείο, απείραχτο από τις φουρτούνες και τις αναστάτωσες που περίμεναν τις βορεινότερες χώρες.

Στην άκρη άκρη της πεδιάδας κατά τον γιαλό, κοντά στα καράβια, σε ξέχωρο μέσα χωράφι, μια από τις παρέες το γλέντιζε με τρόπο πιο ταιριαστό με το φυσικό της άγριας εκείνης φυλής.

Είταν το σπίτι αυτό από την άλλη την άκρη σε ξέχωρο μέρος, με πατώματα όχι πιώτερα από δυο, μα αερικό, ολόδροσο, αυλή μαρμαρόστρωτη μέσα, παράθυρα και θύρες ορθάνοιχτες από κάθε μεριά, που οπόθε κι αν κοίταζες έβλεπες το λαχταριστό περιβόλι.

Καμμιά φορά πάμε να συλλογιστούμε ότι οι φωνές που ακούστηκαν εις τη χαραυγή της ποιήσεως ήταν απλούστερες, δροσερώτερες και φυσικώτερες παρά οι δικές μας κι ότι ο κόσμος, που έβλεπαν οι πρώτοι ποιηταί κι όπου περπατούσαν, είχε κάποιον ξέχωρο ποιητικό χαρακτήρα και μπορούσε δίχως καμμίαν αλλαγή να γίνη τραγούδι.