United States or Haiti ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ang gagauin sa tauong sinusubaan, lalaqui ma,t, babayi man, dahil sa cahinaan nang catauan, para nang man~ga babaying nan~gan~ganac, ó dahil sa nahanaan nang gutom, ó nang pagbabalin~goyn~goy, ó pag-iilaguin nang malacas, ó dahil sa pinurga ó pinasuca nang matapang na pamurga ó pasuca, ó dahilan sa man~ga maruming nadoroon sa sicmura.
Cun pinainom na nang pasuca ang may catauan, ay houag siyang iinom muna hangang hindi maramdaman niyang magsusuca na; at pagca siya,i, sungmusuca na, ay cailan~gang uminom siyang parati nang malacucong tubig, ó tubig na pinaglagaan nang caunting manzanilla. Ang tauong pinurga, ay mabuting painumin nang sabao ó nang tubig na malacuco, na may azúcar ó pulot na casama, hangang siya,i, nag-iilaguin.
Cun ugali ang caniyang pananabi. Anong color nang ihi. Cun mayroong namamaga sa caniyang catauan. Cun siya,i, pinapauisan. Cun lungmulura, ó cun anong inilulura niya. Cun nasisira ang bait. Cun guinhaua ang paghin~ga. Cun maquintab ang mata. Cun anong iguinagamot sa caniya, cun pinurga siya, ó pinasuca, ó sinangrahan caya. Maano caya siya nang siya,i, magamot nang gayon.
Cun magaling na sa rati ang maysaquit, at pinurga na siya at malinis ang dila, datapoua nalalagnat pa siya minsan arao-arao nang ilang oras lamang calauon, ay paiinumin agad pag umunti ang lagnat, nang timbang isang salapi nang bilin sa número 14, sa apat na inom, na yao,i, itutuloy gagauin nang ilang arao.
Ang pagbahao noong man~ga sugat na yaon ay hindi lubhang maliuag; datapoua houag bauahin pagcaraca nang mangagamot, cundi paraanin muna sa ibang lugar nang catauan nang maysaquit yaong masamang lungmalabas na parati sa sugat Caya ang unang gagauin sa tauong may saquit na lauon, ay purgahin touing icalauang lingo nang bilin sa número 21; itong ganitong purga ay itutuloy nang malauon, at pag pinurga nang macaitlo man lamang ang maysaquit, ay gamutin na ang sugat para n~g sasabihin co n~gayon sa m~ga párrafong isusunod dito Ang lungmalabas sa man~ga sugat ay hindi nana, cundi anaqui tubig na maputi-puti, malabnao-labnao, at totoong baho na cun mapasayad sa ibang m~ga laman, ay nagpapalintog cun minsan.
Cun mayroong tauong pinurga ó pinasuca, at siya,i, nag-iilaguin, ó sungmusuca nang totoong daming lubha, ó nahihirapan siyang totoo nang pagsuca, ó nang pag-iilaguin, ó cun siya,i, nadedesmayo, ó dinaraanan nang convulsión ó pagquinal nang catauan gaua nang pasuca ó purga, ang magaling ay painumin nang malacucong tubig ó gatas ó azúcar, ó pulot, ó nang tubig, na pinaglagaan nang cebada.
Ang isang gamot naman, na totoong galing sa galis, ay gayon: Ang timbang apat na pisong dahon at san~ga nang damong pinan~gan~ganlang sangdicquit ay ilaga mo nang isang oras calauon sa apat na botella at calahating tubig, sampon nang timbang apat na piso rin dahon nang culutan, at siya ang ibabasa mong mainit-init sa galis, na macalaua maghapon, pag pinurga muna ang maysaquit, at sa loob nang ilang arao ay mauauala ang galis.
Mayroon namang pagsaquit nang cabiac na ulo, ó cabiac na muc-ha, na yao,i, tinatauag na jaqueca nang castila, at dala nang man~ga marurumi na tungmatahan sa sicmura; at ang bagay dito, ay ang purga número 21; saca ang dita número 14 pag pinurga na ang maysaquit. Ang escorbuto Nota. Mayroon namang ilang saquit na ang pan~galan nang castila doo,i, escorbuto na yao,i, pagdurugo nang n~gipin.
Cun baga caya nagcacasaquit ang tauo,i, dahilan sa siya,i, pinurga ó pinasuca nang purgang matapang ó pasuca ay gagamutin para nang turo sa párrafo 445. Ang saquit na pasmo na yao,i, catulad nang perlesía. Pinan~gan~ganlang pasmo ó perlesía yaong saquit na yaon, na marahil dumaan sa nagtatahan dito sa Filipinas.
Saca iinumin niya cun umaga sa dalauang arao ang calahati noon ding bilin sa número 51. Cun minsan ay nalalauo,t, di inaanomana nang maysaquit ang pag-iilaguin, na yaong pagpapabayang yao,i, nacacahina sa caniya. Ang gamot doon cun gayon ay ang bilin sa número 35. Saca touing icatlong arao bibig-yan ang maysaquit nang turo sa número 51. Capag pinurga na siya nang macaapat, ay itinatahan na.
Salita Ng Araw