United States or Bhutan ? Vote for the TOP Country of the Week !
Yaong tali ó bigquis na inilalagay doon, ay mayroong sadhiyang pagcatabas, na hindi maliuag isipin nang alin mang marunong dunong, sapagca ibinabagay sa lugar na quinadoroonan nang saquit.
Itong man~ga batang malimit magcabulati sa tiyan ay masamang pacanin nang man~ga maliuag matunao sa sicmura, para nang man~ga hilao na bun~ga nang cahoy, ó man~ga gulay na hindi lutong maigui. Nota.
Bucod dito, hindi macatahan sa hihigan ang maysaquit, at mahirap man ang caniyang pagcaramdam, ay gumagala sa loob nang silid; ang pulso ay mahina at madalas; ang ihi cun minsan tila para nang dati; cun minsa,i, mapulapula; ang pag-uubo niya,i, munti, at maliuag dumahac; maminsanminsan nasisira ang caniyang bait; hindi macatulog nang mahimbing, at hindi naman naguiguising na totoo; ang nagcacasaquit nang ganitong saquit, cun minsan namamatay nang biglang pagcamatay, lalo pa cun matanda ang may catauan.
Cun ibig mo, ay matatapalan ang bata nang lin~gangsina na idinadarang muna sa apoy nang madaling gumaling, saca dinoroonan nang tali Cun baga matandang tauo ang linuluslusan, cun bago pa ang saquit, ay hindi rin maliuag mauala; datapoua cun lauon, ay hindi na ma-aari.
Ang pagtama nang saquit ay pagca siya,i, nacacain nang man~ga maiinit, ó nacainom nang alac, aguardiente, café, ó mainit na chá; ó sapagca siya,i, inarauan, ó napatahan sa mainit na lugar, ó cun siya,i, nagsaquit gumaua ó nag-iisip nang maliuag, at bucod doon, ay namumula ó namamantal ang caniyang muc-ha.
Yaong saquit capag tumama sa puso , ó sa baga ay mamamatay ang may catauan; cun sa sicmura, sa man~ga bituca ó sa pantog nang ihi, ay mapan~ganib din ang buhay nang tauo; at cun ang muc-ha ang napasma, ay masama ring saquit, sapagca yaong gayo,i, sa man~ga utac nang ulo nangagaling, at cun ang muc-ha,i, lungmalamig at cungmucupis, ó cun ang maysaquit ay nacacalimot-limot na, ay maliuag mauala yaong saquit.
Ang inaiilaguin nang may cataua,i, dugong totoo cun minsan; at cun gayo,i, namamatay sa icatlong arao; n~guni cun minsan ay iba,t, iba ang color nang inaiilaguin; ang ihi, ang lauay, ang pauis, pati nang hinin~ga ay mabaho. Cun maliuag macalon-oc ang maysaquit ay mapan~ganib ang caniyang buhay.
Caya maliuag maalaman cun minsan ang dahilang pinan~gagalin~gan nitong saquit na ito. Cun minsan minamana yaong saquit.
Caya ang nan~gan~gain nang maraming bun~gang magulang nang cahoy cun tag-arao, maliuag daanan siya nang gayon saquit. Ang icatlong bagay na pag-iilaguin, na mahirap ang damdam nang may catauan sa sicmura, at pati nang paghinga cun minsa,i, mahirap din, na yao,i, pinan~gan~ganlan nang castilang disentería maligna.
Cun minsan dala nang capanglauan ó nang pagca galit nang may catauan, ó nang pagcain nang maraming bauang ó man~ga bagay na maliuag matunao sa sicmura. Ang gamot sa escirro, ay gayon. Gagauin pagcaraca ang man~ga bilin sa párrafo 240; datapoua cun minsan ay masamang cunan nang dugo; at cun baga hindi nauauala ang pamamaga, ay tapalan nang bilin sa número 60.