United States or Brunei ? Vote for the TOP Country of the Week !
Cun ang babaying nagpapasuso sa bata dinaanan noong man~ga bagay na yaon, ang gatas niya,i, sungmasamá at nacacapagcasaquit sa sungmususo, na cun minsa,i, iquinamamatay niya agad.
Mayroong tauo cun minsan, na cun tingnan ay tila patay, sapagca ang pulso at ang hinin~ga ay nauauala, at hindi rin nacacaramdam. Caya cun mapalibing cun minsa,i, buhay.
Ang voces ay nag-iiba ó nauauala. Cun minsan mayroong masaquit sa tiyan, at ito,i, masama, at caalamalam ang bituca,i, nabubuloc. Ang dila cun minsan ay magaling, cun minsa,i, madilao na maitim. Ang tiyan cun minsan ay malambot; cun minsan nauunat. Ang pulso,i, mahina,t, madalas sa rati.
Saca pagca nacapagnana na ang sibol sa baga, sungmasama pa mandin ang damdam nang maysaquit; parati nang nag-uubo, at sa touing cumibo,i, lungmalacas ang ubo; cun minsa,i, natatacot siyang humiga nang tihaya, at hindi macatulog; saca cun minsa,i, pinapauisan sa dibdib at sa muc-ha; ang ihi ay mapulapula na anaqui may bula, ó lan~gis sa ibabao; mapait ang bibig, lungmulubog ang mata, at cun minsa,i, lungmalabo.
Caya ang nan~gan~gain nang maraming bun~gang magulang nang cahoy cun tag-arao, maliuag daanan siya nang gayon saquit. Ang icatlong bagay na pag-iilaguin, na mahirap ang damdam nang may catauan sa sicmura, at pati nang paghinga cun minsa,i, mahirap din, na yao,i, pinan~gan~ganlan nang castilang disentería maligna.
Pagdating nang gabi, na cung minsa,y, sa liuanag nang bouan, at cung minsa,y, sa malamlam na banaag nang man~ga bituin, ay hinahapunan niya ang caraniuan niyang quinacain, at bago siya magpahin~galay, ay tinitipon niya ang caniyang loob sa pagsisiyasat nang caniyang man~ga guinaua, at tumatanong siya sa caniyang sarili: ¿ano ang pinagcagugulan mo sa arao na ito? N~gayon at tumangap ca nang man~ga bagong biyaya, ¿itinaas mo caya ang iyong man~ga pagdidilidili sa camahalmahalang batis na pinangangalin~gan? ¿Napuspos baga ang iyong pusò nang caguilioguilio na pagibig at pagquilalang loob sa Macapangyarihang nagbigay sa iyo? ¿Nagbigay ca caya nang tandâ nang iyong pagasa sa man~ga capighatian mo? ¿Nacacalimutan mo caya siya sa iyong man~ga caguinhauahan? ¿Itinapon mo caya sa iyong loob ang man~ga masasamang panimdim? ¿Pinagpilitan mo cayang supilin ang man~ga ualang tutong nas
Ang tauong nanhihimatay, ó ang dinaraanan nang apoplegía, ó epilepsia, cun minsa,i, tila natutuluyang namamatay, bago,i, hindi patay. Caya yaong man~ga gayong maysaquit, ay hindi sucat ilibing muna, cundi maramdamang mabaho baho na. Ang mabuti doon ay hubdan at sangrahan sa camay, at ilagay sa maaliualas na lugar, na bucas ang lahat na don~gauan.
Guinugugol ang natitirang oras nang arao sa pagtatanim sa caniyang halamanan nang man~ga mais at patatas, at inaasahan niya na cung siya,y, magcaroong muli nang apuy, ay siyang lalong masarap niyang pagcain: cung minsa,y, pinasusuplin~gan niya ang cahoy nang tinapay : dinidilig niya ang man~ga bagong supling: nagbabacod caya siya nang man~ga halamang buháy, at nang masarhan ang caniyang halamanan, ó quinacapon caya ang man~ga punong cahoy, na parang man~ga bacod na nacalilibid sa harap nang caniyang tahanan, binabaluctot niya ang man~ga san~gang malalambot, at nang cung lumaqui ay magbigay lilim sa caniyang tahanan.
Mayroon namang iba, na malimit bumahing, at sa ilong may lungmalabas na catulad nang sa mata. Lungmalaqui tuloy ang init at ang lagnat; ang maysaquit ay nag-uubo; cun minsan ibig sumuca; sungmasaquit ang bay-auang; nag-iilaguin siya cun minsan nang malimit; ang ibang maysaquit ay pinapauisan; ang dila,i, maputi, at cun minsa,i, nauuhao ang may catauan.
Caya cailan~gan ang houag iuala n~g man~ga mangagamot sa canilang loob ang bilin co nang una, sa macatouid; na ang pag-urong nang panahon cun minsa,i, hindi saquit, cundi dala nang ibang saquit, na yaon ang cailan~gang alisin muna.