Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 12 oktober 2025
1772. het vogeltjen onder de steert sien. Harrebomée, Spreekw. "dat beteekent: ik moet eerst de zaak navorschen, 'zoo als de vogelaars', zegt van Eijk, 'om te onderzoeken, of het dier geen gebrek heeft'". Zie ook van Eijk, Nederlandsche Spreekwoorden , 92; Bogaert, Toegepaste Spreekwoorden , 91. dagh en raet, komt er tijd, komt er raad. Ook Harrebomée. Vgl. 105 vv.
Er is een gebied, dat zoo overvloedig gezegend is in dat opzicht, dat zelfs de Zweden er verbaasd van zijn, zoodat een van hun spreekwoorden zegt: "Toen God de wateren scheidde van het vaste land, vergat hij Sudermanland". Inderdaad is dat deel van de kaart, dat de buurt van Stockholm voorstelt, niet veel anders dan een enkele azuren vlakte.
Nu zijn juist deze apologische spreekwoorden voor ons van groote waarde, omdat zij getuigenis afleggen van de wijze, waarop bepaalde maatschappelijke personen of standen denken en spreken, al dingt het luimige karakter dezer volksgezegden op de waarheid der opvatting heel wat af. De Boer. Alles heeft zijn inzicht, zei de boer, en hij keek in zijn muts.
Eenige in de Turksche spreekwoorden bevatte zedelessen, zou men gerust in één adem met de uitspraken onzer beste kerkvaders kunnen noemen, zooals b.v. "Doet gij wat goeds, werp het in de zee; merkt de visch het al niet op, zoo weet de Heer het toch." of deze: "Het goede der menschen verbergt zich in een eng vertrek, maar het kwade wandelt op breede wegen."
Aanschouwelijkheid kunnen wij niet als karakteristiek kenmerk van het Nederlandsche spreekwoord laten gelden. Formuleeringen als: "beter éen vogel in de hand, dan tien in de lucht" vindt men ook elders in menigte. Alleen mag men beweren, dat de allitteratie in onze spreekwoorden en spreekwoordelijke uitdrukkingen nog welig en met onverzwakte groeikracht voorttiert.
Echter stelde hij hem eenige zwarigheden voor, hem vragende of hij die wel overwogen had; doch Bouke, die, nu eens het ijs gebroken was, hoe langer hoe meer smaak in het reisplan kreeg, versterkte zich met al de gronden, die hem de Baron had voorgelegd om hem over te halen, en die hij eerst zoo krachtig bestreden had, terwijl hij aan diezelfde gronden thans door het aanwenden van toepasselijke spreekwoorden een dubbel gewicht bijzette.
In een "Handboek met Spreekwoorden van alle Volken", vele duizenden bevattende, zijn deze feiten opgemerkt: 1e dat de spreekwoorden over vrouwen veel minder talrijk zijn dan die over mannen; 2e dat de spreekwoorden op vrouwen van toepassing bijna altijd haar in het algemeen treffen. Die op mannen toegepast worden, bepalen zijn hoedanigheid, begrenzen, beschrijven of specializeeren hem.
De spreekwoorden der kultuurtaal zijn doorgaans van Hollandsche afkomst en het loont de moeite zich te overtuigen van den invloed, dien water en scheepvaart op onze spreekwoorden en zegswijzen hebben uitgeoefend. Moge een ander oordeelen, dat men het ijzer moet smeden, als het heet is, de Hollander beweert, dat "men moet zeilen, terwijl de wind dient."
Zijn de raadsels meer uitingen van het gevoelsleven, in de spreekwoorden van een volk openbaart zich vooral de volkswijsheid en praktische levenservaring in beknopten, ja gedrongen vorm: het spreekwoord is de bijzondere vorm, waarin het volk inkleedt zijn waarnemingen en ondervindingen op ethisch gebied, de uitkomst van zijn denken, de slotsom van zijn waarneming in een bijzonder geval.
Luide spreekt ook het visschersbedrijf. Maar wie het Hollandsche landschap kent met zijn eindelooze, malsche weidevlakten, zijn slooten, zijn knotwilgen, zijn windmolens, zijn prachtig vee, begrijpt, dat nog andere tonen in de spreekwoorden der bevolking tot uiting moeten komen. Hier wordt het Hollandsche volk geteekend in zijn strijd met het vochtige element.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek