Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 15 oktober 2025
Zoo kan het gebeuren, dat hij telkens tot uitingen komt, die hem onder de verdenking van ketterij brengen, een verdenking, die hij door zijne omzichtige wijze van uitdrukking weet af te wijzen, en door betuiging van onderworpenheid aan de kerk en hare leer neutraliseert. En niettemin bleven de monniken hem beschouwen als hun doodelijken vijand.
Was reeds voor Jean Gerson het dogmatische criterium niet meer het eenige, dat den doorslag gaf ter onderscheiding van ware en valsche vroomheid, des te eêr vallen voor óns de typen van godsdienstige aandoening niet meer samen volgens de lijnen van hun orthodoxie of ketterij, maar volgens hun psychologischen aard. Ook het volk van den tijd zelf zag de dogmatische lijnen niet.
Lyries entoesiasme en strijdbare ketterij, aestetiese religiositeit en Latijns rationalisme dat is de houding van de wereld der troubadours tegenover het Kristendom. Die zelfde lichte ontvlambaarheid en weerspannigheid vindt men overal in het maatschappelik verkeer terug.
Uwe rechters zullen dit punt niet meer loslaten, ze zullen U er mede vervolgen tot het bittere einde toe. Wanneer gij moeilijkheden hadt of gewetensbezwaren, hebt gij U tot God gewend in het gebed of tot Uwe heiligen en gij hebt ze om raad gevraagd. Ketterij!.. Delafontaine: »Wilt gij, wat gij gedaan hebt en gezegd hebt, onderwerpen aan de beslissing van de Kerk?«
Men zag in alles ketterij, lutheraanse gedachten, of oproerige aanslagen.
In Augustus 1853 had men de taalkundige ketterij nog niet oogluikend doen voortwoekeren, waardoor het eenvoudige bijvoeglijk naamwoord: ~net~ later eene geheel nieuwe en allerburgerlijkste beteekenis kreeg desniettemin zou men met volkomen gewetensrust hebben kunnen volhouden, dat deze mooi opgedirkte kleermakersbaas een der »netste" menschen uit de residentie mocht geschat worden.
De gouverneur der provincie, die alle vervolging van de ketters haatte, nam geene maatregelen om de ketterij tegen te gaan, hoewel hij daartoe meer dan ééne aansporing ontving. Eerst op bevel van Granvelle werden de beide predikers gevangen genomen en ter dood veroordeeld; de magistraat der stad durfde het vonnis echter niet te laten uitvoeren, uit vrees voor een volksopstand.
Want evenals een overmaat van zoet Steeds weerzin wekt, ja meer, zelfs walgen doet, En hij een ketterij op 't felste haat, Die haar bedrog erkent en haar verlaat; Zoo gij, mijn overmaat, mijn ketterij, Wek ieders haat, maar allermeest van mij! Mijn hulde zij, met jonglingsvuur en kracht, Voortaan alleen aan Helena gebracht! O help, Lysander, help toch! mij is bang!
Hij spreekt ook van een gangbaar geloof dat in zijnen tijd wel als de stoutste ketterij moet hebben geklonken dat de koning-bij het eenige mannelijke exemplaar is, en al de rest wijfjes zijn. En met het bestaan van de darren weet hij ook handig weg: "Men zou zeggen: een soort van onvolkomen bij, die het allerlaatst gevormd wordt; een zwakke poging van uitgeputten ouderdom, een laat nakroost."
Zoo groot was in de Nederlanden de vrees voor nieuwe geloofsvervolgingen, dat alle inwoners, die maar eenigszins van ketterij verdacht werden, of die wisten, dat zij in de laatste troebelen betrokken waren geweest, poogden te ontvluchten. Wie maar eenigszins de middelen er toe bezat, verliet het land; bij geheele scharen trokken de landverhuizers over de grenzen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek