United States or Guyana ? Vote for the TOP Country of the Week !
De arbeiders op Fortuna stonden bekommerd bijeen en vertelden elkaar, dat de fabriek gesloten zou worden. Niemand wist van waar dat bericht kwam; maar hoe meer enkelen dat ontkenden en den draak staken met hen, die naar zulke praatjes luisterden, hoe meer de meesten het geloofden. 't Zat in de lucht, dat er een of ander onheil in aantocht was.
Maar hij voorzag een nieuwe beproeving, en volgde zijn oude methode: hij nam aandeelen in de fabriek "Fortuna," ging in 't bestuur en noodigde Mordtmann uit met zijn vriendelijksten glimlach. Maar hij merkte al gauw zelf, dat het niet meer zoo gemakkelijk ging als vroeger. 't Werd hem bij den dag moeilijker zich te beheerschen.
Aan hen de schuld; laat ons dus de goden met rust laten. Zoo sprekende ging het gezelschap door de poort op den dam. Den zeeman klonk het kabbelen der golven als een welkomstgroet in de ooren. Hij haalde diep adem, alsof het zilte nat hem liefelijker was dan de nardus. Ziet, sprak hij de hand opheffende, de wind waait uit het westen. Heb dank, moeder Fortuna!
Hij voor zich twijfelde niet aan Fortuna, en kon hij 't eene oogenblik een waar koopen en die in 't volgende wat duurder verkoopen dat was immers 't principe van den handel, volkomen "fair play". Hij zei daarom eindelijk op een kalmen, welwillenden toon: "Ik wil u deze vijf aandeelen laten voor een duizend en vijftig gulden per aandeel; dat is vijf procent boven 't betaalde bedrag."
De massieve schrijftafel van donker oud eikenhout zonder versiering stond midden op den vloer; brieven en papieren in goed gerangschikte stapels bedekten de zijkanten, en op het groene laken, midden voor den chef stond een prachtig bronzen inktkoker de godin van 't geluk op een bal staande, met een krans van eikenbladen in de hand; 't was een cadeau van de mededirecteuren van Fortuna en daar naast lag een pen in den vorm van een witte zwanenveer, door Mevrouw Clara met eigen handen met bloemen beschilderd.
Het faillissement was in die dagen in de litteratuur in de mode; zoowel Bjørnson als Kielland hebben het behandeld. Beiden zijn tendentieschrijvers, maar op verschillende wijze. Die man is niets dan gemeenheid en laagheid. Er komen in Fortuna prachtige bladzijden voor, maar licht en schaduw zijn op eene wijze verdeeld, die eigenlijk geen andere bedoeling heeft, dan hartstochten te wekken.
"Wil je aandeelen koopen, Maarten?" "Ik drijf geen handel," antwoordde Maarten stug, na een poosje vroeg hij zijn vader: "Hoe hoog staan zij?" "Ze zijn niet op de beurs genoteerd," antwoordde Peter, "want hier worden zoo goed als geen aandeelen in Fortuna verkocht. Men wacht ieder jaar een enorme winst; tot nu toe maakten ze maar 6%." "Zes en een half," verbeterde de vader.
"'t Beste zou zijn de fabriek naar den drommel te laten loopen," zeide Marcussen openhartig. "Maar Marcussen, hoe kun je...!" "Pardon Professor! ik meende alleen, dat we wel veel doen voor die fabriek." "'t Zal gaan met Fortuna; je zult 't zien, jij en al die wijze heeren; laat ons daar niet meer over praten. Wat meende je met "ons crediet gebruiken?""
Die groote man, zich zoo klein makend voor zijne vrouw, klein van gestalte, maar o zoo groot van hart en geest; 't ontroerde mij! Ik was zoo zacht gestemd in zijn gezelschap. Wat zal 't mij oneindig goed doen, als Fortuna mij later in "Lali Djiwa" voert en ik weken lang het gezelschap dier superieure zielen en geesten geniet! zal 't gebeuren, Stella, zal het?
De dominus haalde de schouders op, minachtend; al kletste hij er nooit over, hij wist maar al te goed, dat hij de tweelingen van Manlius en Crispina nièt had gestolen.... En hij grinnikte nu, blij om zijn goede kans, dankbaar aan Fors Fortuna, en verteederd: was hij niet altijd als een vader voor hen geweest? Kom jongens; kom meê! riep de dominus. Jullie willen toch niet dien neger koopen....
Woord Van De Dag