Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 29 juni 2025
Maar een idealist, een echte, doet zulke dingen toch niet. MAERLANT sprak een stout woord voor dien tijd, toen hij, het eerst in de volkstaal, neerschreef dat de ware adel in de deugd gelegen is. BOENDALE volgt hem daarin slechts na.
Hoe zullen in latere dagen Hervorming en Tegenhervorming, en ook de geschiedenis van onzen tijd, deze profetieën op ongedachte wijze vervullen! Dat heeft BOENDALE niet kunnen voorzien, doch de fakkel der waarheid, hem door MAERLANT'S hand toegereikt, heeft hij op zijne beurt overgegeven aan wie na hem kwamen.
Bovendien schijnen nog tot de 14e eeuw te moeten worden gebracht: 1o. een roman van Cesar, uitgeg. door N. DE PAUW in Mnl. Ged., III, 530 vlgg., naar het schijnt uit het Fransch vertaald; 2o. een roman van Octaviane, door BOENDALE vermeld in Der Leken Spieghel, III, c. 15, vs. 125. Taal- en Letterbode, VI, 261. Couchi, II, 248-250; Seghelijn, vs. 640-2; 3134 vlgg.; 5934.
Zij verkoopen het volk aflaat van zonden; zelf koopen zij dien niet, al hebben zij hem evenzeer noodig. In het sermoen zoekt men hen te vergeefs, al zou het voor hen evenveel vrucht dragen als voor de leeken. BOENDALE zegt later, dat hij der papen vriend is Maer dat si mesdoen, dats mi leet;
Een derde zegt: Zou ik de gansche waarheid bekennen, de priesterschap zou mij vervloeken . Dat BOENDALE het met zulke uitingen eens was, spreekt vanzelf voor wie zich zijne beschouwing van leeken en geestelijken uit een vroeger hoofdstuk herinnert . In zijn Lekenspiegel stelt hij zich nog eens tegenover de priesters, waar hij den ongehuwden staat en het huwelijk vergelijkt.
Het zelfgevoel der burgerijen, dat zich zoo krachtig deed gelden tegenover den adel, verloochent zich ook niet tegenover de geestelijken. Niemand heeft dat deel van het aangroeiend zelfgevoel beter vertolkt dan diezelfde BOENDALE, dien wij zoo even over den adel hoorden spreken.
Ook elders toont BOENDALE zekere nuchterheid en bezadigdheid, die hem afkeerig maakt van wat buiten de middelmaat valt; "middelheit houden over al", dat moet iemand doen die zich zelven mint.
Ook over dichters vinden wij hier eenige uitlatingen die niet zonder belang zijn, doch die wij liever elders zullen behandelen. Vooral in de Teesteye zien wij, welk een sterken invloed MAERLANT op BOENDALE heeft geoefend. Zijne beschouwing van de "edelhede" is geheel die van MAERLANT, soms vinden wij zelfs woordelijke overeenkomst.
MAERLANT'S Martijn's, zijn Spieghel, zijn Rijmbijbel, zijn roman van Troyen zijn door BOENDALE blijkbaar gelezen; gelezen en bewonderd, want meer dan eens verkondigt hij den lof van "JACOB, die dichter hoghe"; in zijn Lekenspiegel noemt hij hem zelfs "'t hooft van alle Dietsche poëten" . MAERLANT heeft in BOENDALE die liefde tot de waarheid gewekt of versterkt, die hem den moed gaf zich zoo onbeschroomd tegenover de priesters te uiten, die hem ook aan een dichter den eisch deed stellen, "dat hi uter waerheit niet en kere"; doet hij dat, dan is hij den naam van dichter onwaardig .
BOENDALE keurde deze gansche volksbeweging af; dat de "heeren" moesten wijken voor schoenmakers, volders, wevers, slagers en dergelijken het was voor hem "de verkeerde wereld" . Doch vruchteloos heeft hij zich met deze nabetrachting tegen den stroom gekant; hij heeft dien niet kunnen keeren.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek