Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 6 mei 2025
Dat nu de stad Leijden deze domeinen, zegt de acte, gekocht heeft, zal hierdoor wel bewezen zijn, even zeer als het buiten kijf is, dat de stad zich aan geene verraderije tegen het gemeene Vaderland heeft schuldig gemaakt, en ze hierdoor kan verloren hebben; doch het blijkt ook, dat zij de kooppenningen voldaan heeft, want de quitantie, in dato 14 November 1584, is bij Van Mieris, pag. 707, achter het bedoelde stuk gedrukt."
Men leze de handvest, bij van Mieris pag. 699." »Op dezen voet, bij welken de vrije of vroonwateren tusschen Leijden en Haarlem nog geheel in eigendom aan den souverein verbleven, is de stad Leijden, voor 75 Wilhelmus schilden, jaarlijks te betalen, pachter geworden en gebleven, tot na de afzwering van Philips II en de vestiging van dezen Staat, door Willem den Eersten." »En wat is toen gebeurd?
Ik bid U Ed. Mogenden hierop uwe aandacht te willen vestigen: »toen is," zegt Van Mieris, Beschrijving van Leijden, pag. 605, »het vroon tusschen Haarlem en Leyden, in het jaar 1583, geheel aan de stad Leyden verkocht geworden, en die stad is sedert in dat uitgebreide gebied door de Hooge Overheid gehandhaafd."
Ge vindt hier niet alleen een hoogstbelangrijke, aan incunabelen en handschriften zeer rijke bibliotheek, maar ook een schilderijenkabinet, waarbij stukken van de beroemdste oud-duitsche, vlaamsche en hollandsche meesters, Cranach, Dürer, Holbein, Rubens, Van Dijck, Mieris, Rembrandt, Dou, enz; voorts eene verzameling van afgietsels naar antieken, een munt- en penningkabinet; een museum van natuurlijke historie; eene uitgebreide verzameling van chineesche voorwerpen, huisraad, porselein, ivoor en dergelijke zaken; en eindelijk eene kostbare collectie van zeldzaamheden, cameeën, oudheden, antieke meubelen en huisraad, wapens, snijwerk in hout en ivoor, mozaïeken, vazen en vele andere kunstgewrochten van zeer groote waarde.
Zij heet in den mond des volks, nog steeds »de Monpeer", afgeleid van het Fransche »Mon Père" en verkregen door het oude gebouw »de zon" genaamd, dat op dezelfde plaats stond, waarin gelijk VAN MIERIS ons mededeelt een Fransche ongeschoende Karmeliet den dienst als pastoor waarnam. Een weinig verder staat weder een kerk, thans schoolgebouw voor eene Roomsch-Catholieke onderwijs-inrichting.
»In het werk van den beroemden Frans van Mieris, in den jare 1770, door Mr. »Al deze wateren waren nu, onder den algemeenen naam van Vroonwateren, dat is te zeggen, vrij onbelaste wateren, bekend, en werden in den jare 1433 door Hertog Philips van Bourgondië in erfpacht aan de stad Leijden gegeven: zoo als te vinden is in het Groot Charterboek van van Mieris, IV deel, pag. 1017."
»Dit is geen sprookje, mijne Heeren! geene onzekere overlevering: de acte van verkoop is voorhanden, en te vinden in de Handvesten der stad Leijden, door Van Mieris, in 1759, uitgegeven, pag. 705. Het zij mij vergund de belangrijkste periodes aan U Ed. Mogenden mede te deelen."
Is het eerste gedeelte van art. 164 der grondwet dan zonder kracht geworden?" »En nu kan men niet over de uitgestrektheid van dit vroon twisten; want van deze blijkt weder uit eene keure van den 28 Februarij 1594: »duidelijk leerende, zoo als Van Mieris zegt, pag. 707, hoeverre zich het vroon der stad Leyden uitstrekt, en uit welke wateren hetzelve bestaat."" »De aanhef dezer keure luidt aldus:"
Uit eene overeenkomst toch, door de Regenten van beide deze steden op den 6den November 1698 aangegeven, en almede bij van Mieris, pag. 715 en 716 te vinden, blijkt, dat alleen aan de stad Haarlem de visscherij in het Spieringermeer toekomt, terwijl het vroon van al de overige wateren en plassen, het Haarlemmer- of Leijdsche-meer, geheel ten bate en voordeele van Leijden kwam."
Zie Vriesch Charterboek, I 93; VAN MIERIS, Charterb. 1 200; WINSEMIUS, 161. Uit dezen zelfden kruistogt is het verhaal van een kloekmoedig bedrijf bewaard. Het gebeurde eens, dat de beide legers der Christenen en Saracenen tegenover elkander lagen, en zich ten strijde toerustten.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek