United States or Samoa ? Vote for the TOP Country of the Week !
Dat is ook de reden, waarom ze met zooveel kracht verzekeren, dat zij den steun noodig hebben van hen, met wie zij overeenkomen in leerstelsel, om eenmaal hun liefste wenschen, hun hoogste begeerten te kunnen verwezenlijken. De kwestie van urgentie van de grondwetsherziening met het oog op het algemeen kiesrecht was een geschikte gelegenheid voor de begeerde breuk.
Bovendien was een leerstelsel opgekomen, dat gevolgtrekking was van de liberale leer en tevens tegen haar in werkte, het socialisme n.l., dat de beginselen, die het liberalisme had gemaakt tot het hoogste goed van de bourgeoisie, ten nutte aanwendde voor den vierden stand. Dit socialisme beweerde het geneesmiddel te bezitten voor al de kwalen der maatschappij.
De zuivere liberalen, de mannen van »laat maar gaan", zooals men ze noemde, zijn bijna geheel verdwenen. Overigens, terwijl eenigen zich zoo getrouw mogelijk hielden aan het oorspronkelijke leerstelsel, hebben anderen een vasten vorm aan hun »vooruitgang" gegeven door zich »progressisten" te noemen.
En de »Grenzen" van Opzoomer laten ons een staat zien, door het verstand beheerscht. Zij wettigen de gedeeltelijke verlating van het leerstelsel, waartoe de laatste verplicht werd, om zich te veranderen in een verstandelijk opportunisme en door hunne termen bewijzen zij dat er reeds een levendige oppositie gevoerd werd tusschen de beide tegenovergestelde groepen.
Er waren te veel leiders en daardoor was het bestuur niet krachtig. Wat meer is, er was geen wèl-afgerond program, er waren geen vaste beginselen; en zoo bevond zich de opkomende radicale partij ingesloten tusschen de vooruitstrevende liberalen en de sociaal-democraten, zonder eigen leerstelsel.
Wonderlijke werkingen op ziel en lighaam, zijn daardoor bij ons ontdekt, en verbaazende geneezingen, van altijd voor ongeneesbaar gehoudene kwaalen, zijn daardoor bij ons bekend geworden. Het dierlijk magnetismus is bij ons, op gevestigde gronden, tot een aangenomen leerstelsel geworden!
Het zuivere hemelwater is tot staande grachten geworden, vol menschelijke onreinheid, stinkende van domheid en pedanterie. Geef den menschen zoo'n leerstelsel, en zie, wat ze er van terecht brengen. Je kunt ze er in examineeren, maar dan in de practijk laten ze het in den steek, omdat het hen in den steek laat. De priesters hebben altijd het werk der profeten bedorven.
Dat spreekt wel van zelf, viel hier Akbar in, maar de vraag is juist, wat waarheid is, en bij wie ze gevonden wordt; of ze enkel gevonden wordt in één leerstelsel, dan wel in meer dan één verspreid. Nu zult ge mij natuurlijk antwoorden, dat niemand anders in het bezit der waarheid is dan gijlieden; maar dan vraag ik wederom: waaruit blijkt dat?
Onze klerk heeft een groot materiaal bijeen verzameld van dergelijke rijm-debatten uit de Provençaalse en Noord-Franse dichters en van exempelen uit allerlei ridderromans, waaruit hij nu met fijne dialektiek maar grove pedanterie een leerstelsel voor de hogere kringen op tracht te bouwen.
Willem zat aan de kleine tafel voor den priester, en zeide in gepeinzen: "Hoe zwak is toch het menschelijk verstand en hoe kan zijne verbeelding tot wonderlijke dwaalbegrippen verdolen! Mijn oom heeft mij uitgelegd, welk zijn leerstelsel is aangaande zijn geloof in de geesten.