Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ενημερώθηκε: 25 Μαΐου 2025
Ερωτά λοιπόν τον Πρωταγόραν, αν η αρετή είναι πράγμα &απλούν& ή &σύνθετον& από μέρη ανεξάρτητα το έν του άλλου, και αν η δικαιοσύνη, η εγκράτεια και η ανδρεία είναι μέρη τοιαύτα της αρετής.
Η φιλοπατρία του καρδιναλίου Βησσαρίωνος και οι συνεχείς αυτού και καρτερικοί αγώνες, ους ηγωνίσθη όπως πείση τους εν τη εσπερία να έλθωσιν επίκουροι ημών κατά τον βαθύν εκείνον και σκοτεινόν μεσαίωνα, η παιδεία και η πολυμάθεια αυτού, η εγκράτεια και σωφροσύνη του βίου, το μακρόν μαρτύριον όπερ υφίστατο έξωθεν μεν εκ της δυσπιστίας και ψυχρότητος των περί αυτόν, έσωθεν δε εκ των ελέγχων της ιδίας αυτού συνειδήσεως ουδέν δύναται να εκπλύνη το άγος του εξωμότου.
Ότι λοιπόν είναι χειροτέρα η ακράτεια η περιστρεφομένη εις τας επιθυμίας από την περιστρεφομένην εις την έξαψιν και ότι η εγκράτεια και η ακράτεια περιστρέφεται εις επιθυμίας και ηδονάς σωματικάς, είναι φανερόν. Τόρα δε πρέπει να εξετάσωμεν αυτών των ιδίων τας διαφοράς.
Καθώς λοιπόν δεν λέγεται ούτε εδώ κυριολεκτικώς, διότι έκαστον από αυτά δεν είναι κακία, αλλά κατ' αναλογίαν προς κάτι τι όμοιον, ομοίως είναι φανερόν ότι πρέπει και εκεί να παραδεχθώμεν ότι ακράτεια και εγκράτεια είναι μόνον εκείνη η οποία περιστρέφεται εις τα ίδια πράγματα με την σωφροσύνην και την ακολασίαν, ενώ ως προς έξαψιν την αποδίδομεν κατ' αναλογίαν.
Και μου φαίνεται ότι το προ ολίγου συμπέρασμα των συζητήσεών μας, ωσάν να είναι άνθρωπος, μας κατηγορεί και μας περιγελά, και αν ημπορούσε να ομιλήση, θα έλεγεν ότι εχάσατε τον νουν σας, Σωκράτη και Πρωταγόρα· συ μεν αφ' ου εις τα προηγούμενα έλεγες ότι η αρετή δεν ημπορεί να διδαχθή, τώρα βιάζεσαι ν' αντικρούσης τον εαυτόν σου, αναλαμβάνων ν' αποδείξης ότι όλα τα πράγματα είναι γνώσις, και η δικαιοσύνη και η εγκράτεια και η ανδρεία, εις τρόπον ώστε ν' αποδειχθή ότι η αρετή κάλλιστα ημπορεί να διδαχθή· διότι εάν η αρετή ήτο τίποτε άλλο παρά γνώσις, καθώς ο Πρωταγόρας επροσπάθει να υποστηρίζη, δεν θα ήτο δυνατόν καθαρά να διδαχθή· τώρα δε, αν αποδειχθή ότι ολόκληρος είναι γνώσις, καθώς προσπαθείς Σωκράτη, θα ήτο παράξενον αν δεν ήτο δυνατόν να διδαχθή.
Ω καλότυχε Σιμμία, παρατήρησε, μήπως αυτός δεν είναι ο ίσος δρόμος, ο οποίος οδηγεί εις την αρετήν, το ν' ανταλλάσσωμεν δηλαδή ηδονάς με ηδονάς και λύπας με λύπας και φόβον με φόβον και μεγαλύτερα με μικρότερα, καθώς ανταλλάσσομεν νομίσματα· αλλά μήπως εκείνο μόνον είναι το σωστόν νόμισμα, η ορθή γνώσις, και μήπως πραγματικώς όλα αγοράζονται και πωλούνται με αυτό και μαζί με αυτό, και η ανδρεία δηλαδή και η εγκράτεια και η δικαιοσύνη, και μήπως με ένα λόγον η αληθινή αρετή είναι μαζί με την ορθήν γνώσιν, και όταν ακόμη και αι ευχαριστήσεις και οι φόβοι και όλα τα άλλα τα όμοια με αυτά και τα αποκτώμεν και τα χάνομεν.
Αρχή δε της εξετάσεως είναι το εξής. Άραγε ο εγκρατής και ο ακρατής είναι αντίθετοι μόνον ως προς το αντικείμενον της επιθυμίας ή ως προς την διάθεσιν, δηλαδή άραγε ως προς έν ωρισμένον πράγμα είναι ακρατής ο ακρατής, ή όχι, αλλά ως προς την διάθεσιν; ή όχι μόνον ως προς τον έν, αλλά και ως προς τα δύο μαζί; Έπειτα άραγε εις όλα τα ζητήματα περιστρέφεται η ακράτεια και η εγκράτεια, ή όχι; Δηλαδή ο απολύτως εγκρατής δεν περιστρέφεται εις όλα τα είδη παρά μόνον εις όσα ο ακόλαστος, και η διάθεσίς του δεν είναι απόλυτος ως προς αυτά ― διότι τότε θα ήτο το ίδιον με την ακολασίαν ― αλλά είναι μία ωρισμένη.
Δηλαδή ο μεν ακρατής δεν επιμένει εις τον λόγον χάριν της υπερβολής αυτός δε χάριν της ελλείψεως. O εγκρατής όμως επιμένει και μάλιστα δεν μεταβάλλεται από άλλον λόγον, είναι δε ανάγκη, εάν βεβαίως η εγκράτεια είναι σπουδαία, και αι δύο αυταί αντίθετοι διαθέσεις να είναι ποταπαί, καθώς φαίνεται πραγματικώς ότι είναι.
Άλλως τε και η συνήθεια διά τούτο είναι κακή, διότι ομοιάζει την φύσιν, καθώς λέγει ο Εύηνος: Η έξις, που είναι άσκησις πολυετής, δευτέρα φύσις εις το τέλος καταντά. Τι είναι λοιπόν εγκράτεια και τι ακράτεια και τι καρτερία και τι μαλθακότης και ποία είναι η σχέσις αυτών των διαθέσεων μεταξύ των, το εξετάσαμεν. &Ηδονή και λύπη.&
Ο Πρωταγόρας παραδέχεται το δεύτερον, εν ώ ο Σωκράτης δι' αλλεπαλλήλων ερωτήσεων τον κάμνει να έλθη εις αντίφασιν με τον εαυτόν του και να παραδεχθή επί τέλους χωρίς να θέλη, ότι η &αρετή είναι εκ φύσεως μία και απλή&, διότι, αν ήτο σύνθετος από μέρη ανόμοια το έν με το άλλο, κανέν από τα μέρη αυτά δεν θα περιείχε μέσα του τίποτε από εκείνο που περιέχει το άλλο μέρος· και τότε δε η δικαιοσύνη θ' απέκλειε την ανδρείαν και η εγκράτεια την δικαιοσύνην και θα ημπορούσαμεν να συμπεράνωμεν, ότι ο δίκαιος δεν ημπορεί να είναι ανδρείος και ο εγκρατής δίκαιος.
Λέξη Της Ημέρας
Άλλοι Ψάχνουν