United States or Tonga ? Vote for the TOP Country of the Week !


Op Paaschdag van het jaar onzes Heeren 1583 zag te Delft, een van de rijkste en vermogendste steden van Holland, die een Sasbout en een Pontus Heuterus onder hare zonen telt, Hugo de Groot het levenslicht, "het grootste genie van Holland in de XVIIe eeuw; de man, dien geheel het geleerd Europa dier tijden het kleine landje daar ginds, aan het uiteinde des vastelands benijden zou."

872. bij hem alleen: zonder dat de anderen er bij waren en het bemerkten. 899. met verstand en beleid te handelen. Vgl. 1407. 936. gaf; vgl. Lat. dare, geven, uitstorten. 937. heb ... gaen beginnen, passim bij schrijvers in de XVIIe eeuw. Het hulpwerkw. hoort bij de volgende infinitief, een transitivum, dat met "hebben" vervoegd wordt. Schijnt een Noordhollands eigenaardigheid. Vgl. Kon.

Zoo werd Amsterdam in de XVIIe eeuw gekenmerkt door zijn pilastergevels, Deventer door zijn eigenaardige baksteenen topgevels, Dordrecht door zijn karakteristieke boogvulling, Enkhuizen door zijn leuke baksteenen bedrijfshuisjes, Groningen door zijn gevels met elegante toppen, Haarlem door zijn gevels met voorspringende puntbogen boven de vensters, Delft en Den Haag door zijn schilderachtig overluifelde stoepen.

In de tekst van de bekende editie van 1700, die bezorgd en gedrukt werd door Dan. van Dalen, Franç. De taal der XVIIe eeuw verschilt van de onze voornamelik in de vele woorden, die nu een van de toenmalige, dikwels weinig, afwijkende betekenis hebben.

Reeds in de laatste helft der eerstgenoemde eeuw, werden eenige dier plassen drooggemaakt; men begon in 1553 met de Zijp; maar in het begin der XVIIe eeuw, toen het land, van vreemd, uitheemsch gezag ontslagen, eenigzins tot rust begon te komen, was men er ernstig op bedacht, om die binnenlandsche wateren uit te malen en in bruikbaar land te herschapen.

Thans is dit gebruik, dat in de XVIIe eeuw nog te Amsterdam, Utrecht, Deventer, Arnhem, Enkhuizen en in het Kennemerland plaats had, zooals uit de verordeningen blijkt, vrijwel uitgestorven, en wel, als zoo vaak, in zuidelijke richting. Te Ubbergen hielden nog kort geleden drie meisjes uit de mindere volksklasse haar omgang, van wie de middelste de Pinksterbloem voorstelde; zie hierover Mr.

De door THIBAUT beschilderde glasruiten, waarop Hollands graven staan afgebeeld, de keurige portretten van hoplieden der XVIIe eeuw, welke vroeger die ruime zalen versierden, zullen wij straks in het stedelijk museum terugvinden; maar van het aardige hoektorentje, dat zich, eene eeuw geleden, nog boven het dak verhief, en waarin »eene eetplaats getimmert was, welke tot vermaeckelijkheid met tafel en gasten te gelijk rond gedraaid kon worden" is geen spoor meer te ontdekken, en het voorplein »met schoone boomen beplant" is een dorre plek gronds geworden, bestemd voor de oefeningen in de edele rij- en drilkunst van eerstbeginnende ruiters.

Maar door het ijveren der predikanten werden vele gilden ontbonden, zoodat b.v. in Holland in de XVIIe eeuw de meeste te gronde gingen. Zij bloeien nog in Limburg, Gelderland, Noord-Brabant en België. Bij deze gilden heeft het vogelschieten echter meestal plaats op den feestdag van den patroonheilige of op kermis-Maandag; hierover nader in het volgende hoofdstuk, III: Huiselijk Verkeer.

Omtrent het midden der XVIIe eeuw maakten de Franschen zich meester van de stad. Waar nu de Esplanade is, braken zij twee kloosters en ruim 300 huizen af. Tusschen de Esplanade en de Lei bouwden zij in 1647 eene vesting, voorzien van bolwerken en verschansingen. In de laatste zestig jaren heeft Kortrijk een nieuw uitzicht gekregen.

De steden gaven aan de kloosters, en de kloosters verstrekten aan de arme lieden brood en bier tot "hun Coninxfeeste". Dat dit ook naderhand nog voortduurde, ergerde den ouden Walich Sieuwertsz zeer, en hij beklaagde zich dan ook, dat nog in 't begin der XVIIe eeuw voorname en officiëele personen zich niet schaamden, "op Derthienden avent Coningsken te spelen, en haer voor Godt en de menschen niet en schamen dit naer te volgen ende te onderhouden."