Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 24 juli 2025


En dat Spinoza nog steeds mijn sympathie heeft, kan hieruit blijken, dat ik op verzoek van de "Hollandia-drukkerij" geschreven heb de vertaling van de hoofdpassage's uit Spinoza's Ethica, met een inleiding over het Spinozistisch denken.

Het lìjkt wel alsof Spinoza in de eenigszins slordige Stelling XXIII "De menschelijke Geest kan niet met het Lichaam geheel en al te niet gaan", leert, dat dus het Lichaam wèl absoluut vernietigd wordt; maar het is duidelijk dat dit volkomen in strijd zou zijn niet alleen met de ervaring, maar met Spinoza's eigen leer.

Aan de philosophische wetenschappen hebben zij mannen als Spinoza, de groote denker van Amsterdam, en Mendelsohn, de welwillende, zoo vast van karakter zijnde philosoof van Berlijn, gegeven, wier onsterfelijke namen naast die van een Des Cartes en Kant genoemd worden.

Enz. Dat het beoefenen van 'n bepaald vak niet volstrekt de bruikbaarheid tot iets anders uitsluit spreekt vanzelf, vooral waar zoodanig vak slechts beroep is, middel van bestaan. Doch dan houdt het specialismus op. Ik, byv. ben geen specialiteit in schryvery, godbewaarme! SPINOZA was 't niet in brillenslypen, al sleep hy brillen om zich in 't leven te houden.

Dit blijkt ook uit Hulpstelling V waar, door vergrooting of verkleining der deelen, de gedaante van het geheel wel degelijk zou veranderen. Het best lijkt mij de beteekenis weer te geven met: eigenaardigheid, karakter, wat ook blijkt uit het "Bewijs": de "forma" hangt af van het verband; het verband blijft bestaan, dus behoudt het individu zijn "natura". Spinoza bedoelt "volledige".

Goethes moraal wordt: zie de uit uw wezen voortvloeiende wetten in overeenstemming met de wetten des geheels. Doch daartoe moet alles overwonnen worden, wat den mensch afhankelijk maakt van de buitenwereld. Zelfbeperking en ontzegging wijzen dus den weg tot heil. Zelfs God kan niet buiten de wetten gaan, die uit zijn wezen voortvloeien, zoo luidt een woord van Spinoza dat Goethe diep ontroert.

Hij snakte naar geopenbaarde kennis, zooals Goethe verlangde naar het intuïtieve weten, dat Spinoza hem zou leeren verstaan als voor-besef van de heele schepping. Door toe te geven aan zijn wetensdrang had hij het geluk verbeurd, dat bestaat in aangeboren Godsvrucht, en critieklooze onderworpenheid aan de indrukken van de wereld die den mensch omringt.

Bij de lectuur van Spinoza grijpt ons een gevoel aan als bij den aanblik der natuur in haar diepst-levende rust. Een woud van hemelhooge gedachten, wier bloeiende toppen in wuivende beweging zijn terwijl de onwrikbare stammen wortelen in de eeuwige aarde. Er is in de geschriften van Spinoza een zekere atmosfeer die onverklaarbaar is. Inderdaad, Spinoza's gedachten zìjn nuchter, koel en klaar.

Hobbes, Spinoza, Puffendorf, Cumberland, Christiaan de Wolf, om niet te spreken van J. J. Rousseau, even zooveel mannen van naam, zijn Grotius in deze richting gevolgd.

S.D. van Veen. * Huygens, door Dr. J.A. Worp. * Spinoza, door Prof. Dr. B.J.H. Ovink. Prof. Dr. De moderne tijd is geboren uit een geweldige woeling en gisting. In zijn opkomen wordt hij gekenmerkt vooral door de dubbele strooming van Renaissance en Reformatie. Beide de Renaissance en de Reformatie hadden een eigen beginsel, een eigen stuwkracht en een eigen ideaal.

Woord Van De Dag

1195

Anderen Op Zoek