Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 27 juni 2025


Want al dit gewoel, waerom men het Land in roeren stelt, en is niet om de arme en onnosele Burgers in meerder vryheyd te stellen, maer op dat de geene, die nu het meesterschap menen in handen te hebben, inde Schaepskoy wat vryer en ruymer souwen mogen domineren, ende hare schotels met het vet, ende hare lendenen met de wol wat rijckelijcker te konnen versien.

Waar dit zo stond in 1779, hoeft men niet te vragen, hoe de toestand was gedurende de gehele eerste helft van de achttiende eeuw. Natuurlik eerder slechter dan beter. En de Fiskaal Boers, nog wat later, schrijft in zijn verantwoording op pag. 43: Het zou een grote fout wezen te menen, dat er gelijkheid van rechten kan bestaan tussen de burgers hier en die van de Verenigde Provincieën.

Wie nu geroepen is om de situatie van toen te beoordelen, dient al deze aspecten te overwegen. Dat is uiteraard niet de bedoeling. Maar wel menen we, dat men althans moet proberen zich in de situatie van toen in te leven, opdat het oordeel billijk zij.

Het antwoord was: "Hij zag de Joden als het uitverkoren volk; daarom vond hij dat wij hen behoorden te helpen ondanks de gevaren en daarom hadden ze bij hem een streepje voor, vergeleken bij andere onderduikers." Eerder, zo menen we, vond men die gedachte onder gemeenteleden. De familie was onvermoeibaar in het onderbrengen van Joden. Ik vond hem er nl. onguur uitzien en vertrouwde hem niet.

De bezorgdheid dat de vrijstelling van de Joden-christenen ingetrokken zou worden, beschouwen we als begrijpelijk, maar zoals hierboven betoogd we menen dat die bezorgdheid niet de doorslag had mogen geven. Erger: er waren al doodsberichten binnengekomen van diverse gevangengenomen collega's. Maar aan de andere kant stond het argument als verwoord door ringt.

Toen hij zweeg nam Karel Landman het woord en zei: »Ik heb niets tegen Hendrik Potgieter, maar wens de vraag te opperen: indien hij, zoals Willem Meijer schijnt te menen, werkelik het hoofd der Emigranten Boeren was, hoe was het dan mogelik voor Pieter Retief hem zonder slag of stoot te vervangen.

We menen, dat de samenstellers van de IKON-uitzending, vanuit hun op zichzelf begrijpelijke bezwaar tegen bepaalde uitspraken van ds. Van Nes en ook vanuit hun afwijzing van Joden-zending", onbillijk zijn geweest in hun kritiek op de houding van de Gereformeerde Kerken in het algemeen tijdens de tweede wereldoorlog. Bovendien kwamen de kerken nadrukkelijk op voor de "gemengd-gehuwde" Joden.

»Wat vader!" riep Dirk uit, die zijn boodschap verricht hebbende, pas teruggekeerd was, en de laatste woorden gehoord had. »Versta ik vader wel? Moet ik achterblijven? Dat kan u niet menen. Ik was zo zeker dat ik met u zou uittrekken. Galant en ik hebben ons reeds geheel klaar gemaakt."

We menen dat, als Houwaart op het hierboven genoemde boek doelde, hij het niet voldoende grondig gelezen heeft en onnauwkeurig weergeeft; zo vond "de overgang naar het christendom in oorlogstijd" van Johanna-Ruth Dobschiner plaats na haar bevrijding en vernemen we niets over "psychische druk, de ijver van de omgeving". Het was de doodsangst van een moeder voor haar kinderen en zichzelf.

Woord Van De Dag

innewaerts

Anderen Op Zoek