United States or Angola ? Vote for the TOP Country of the Week !


Tegen mijn wil, hebt gij dat kind voor een vertrouwde in de plaats gesteld! Ik heb het u afgeraden, doch gij waart verzekerd, dat uw ellendig sprookje, van een gevallen zondaar die de kerk ter loutering, onder 't zegel der diepste geheimhouding, aan ons ter bewaking zou hebben toevertrouwd, ten volle door haar geloofd werd.

Als alle lieden van zijn stand, is hij verzot op geld: maar juist dezen hartstocht maakt hij dienstbaar aan de loutering zijner ziel: hij vlecht korfjes van berkenschors, en verkoopt die, voor twee kopeks het stuk, aan matrozen en pelgrims; hij wikkelt het kopergeld in een vuillapje of stuk papier, en verbergt het hier of daar onder een steen, in de hoop dat iemand het zal zien en het geld zal wegnemen.

Wederom knielen wij bij het graf en kussen den kouden steen, de draperiën, de ijzeren tralies; dan scharen wij ons weder voor het altaar en luisteren naar het gezang, dat door monniken en knapen wordt aangeheven. De dienst duurt tot half vijf. Na den afloop begeven wij ons naar de lange galerij, en beschouwen nog eens de zaligheden des hemels en de smarten der loutering.

Ik ben overtuigd dat in de krachten der elementen loutering te vinden is, en ik wil tot hen wederkeeren en leven in hun tegenwoordigheid. Niet zonder reden of doel heb ik mij in mijn levenslangen dienst der letteren gemaakt "Niet minder vrek om klank en lettergreep Dan Midas om zijn goud."

Want zie, hoe fraai en gemoedelijk Poot ook de zegeningen van den vrede en de uitnemendheid van dezen boven den oorlog mocht bezingen; hoe duizende malen, na hem, dit versleten thema ook moge zijn opgewarmd, nog eens behandeld, uitgesponnen, toegelicht; hoeveel men ook over dit onderwerp moge hebben gezongen, geredeneerd, gepreekt en vergeef het woord gewaweld: toch blijft het waar, dat de oorlog te allen tijde de ernstige oefenschool is geweest tot ontwikkeling van sommige der hoogste en edelste eigenschappen van den menschelijken geest; de strenge tuchtmeester tot vorming van karakter, wilskracht en zelfstandigheid; de geduchte vuurdoop tot loutering en reiniging en zedelijke wedergeboorte.

In vele romans van de 13de eeuw kan men nagaan hoe de verfijning van de erotiese moraal en het dieper en inniger gevoel dat voor de andere min in de plaats komt, als vanzelf van de konventionele troubadourliefde tot het huwelik voert. De vorstenzoon, Durmart le Gallois, die begint met een losse verbintenis met de vrouw van den drossaete, ondergaat b.v. langzamerhand een morele loutering en opvoeding en eindigt met zijn dame, de Ierse vorstin, de hand voor het altaar te reiken. »De meesten," zegt de dichter, »laken hem die met zijn minnares trouwt, maar die voelen de ware, echte liefde niet, want hoger is d

Beatrice dus werkelijkheid en symbool, de Vita Nuova spontane lyriek en bedachte allegorie. Zoo is ook de Divina Commedia een schepping waarin zuiverst gevoel versmolt met hoogste gedachte. En dezelfde gedachte als die welke de Vita Nuova beheerscht: de loutering van den geest door begeerte, afdwaling, leed, berouw en terugkeer heen tot de hoogste Liefde.

En zoo maakt zijne ziel zelve de gansche reis van algeheele verdoemdheid, door gestadige Loutering, zoodat zij langs trap en trap stijgt, tot de hoogste gelukzaligheid, zijne ziel waarin zich alles weerspiegelde wat hij van eigen Tijd of Historie wist. 17 Die planeet: De Zon en tegelijk Christus en zijn stralen: het Evangelie.

Alleen daarom reeds is de bestudeering der Vita Nuova noodig voor wie Dante's karakter juist wil beoordeelen. Maar evenzeer is zij noodig om den zin van zijn werk dieper te leeren verstaan. Beide werken, de Commedia en de Vita Nuova, hebben in wezen hetzelfde onderwerp: de loutering van den geest door de Liefde.

Zijn intellectualisme berust niet op gemis, maar op loutering van gevoel; nooit heeft zich een dwaas verlangend hart, na zwaren strijd, rustiger, blijder en dankbaarder "onderworpen" aan de Rede dan het zijne. Die onderwerping was in waarheid bevrijding.