Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 5 juni 2025
In den jaare 1624 deeden de Spanjaards, onder het bevel van Lucas Cayro, Gouverneur van Lingen, een inval in den Oldambte; zy staken verscheidene dorpen in brand, als Winschoot, Heiligerlee, Noordbroek, Scheemda en Slogteren; verzonden in alle omleggende plaatzen brieven van brandschattinge: waar door de huislieden afquamen om de brand af te koopen.
De anders zoo vreedzame huislieden stonden in een oogenblik van wanhoop op en verscheurden de lijsten der krijgsopschrijvingen, waarna ruim twintig personen werden gekerkerd. Aan de Zaanstreek, in Delfland en het Westland ging het desgelijks en met hetzelfde gevolg.
In de eerste jaren van den opstand tegen Spanje, toen de soldaten des Konings nog in het hart van Holland vaste punten hielden bezet, toen Amsterdam nog trouw de zijde des Konings hield en de andere steden beurtelings den aanval des vijands hadden te weerstaan; in die onrustige jaren waren ook de dijken en wegen, de vlakke velden en moerassen van Waterland meer dan eens het tooneel van den verwoeden strijd tusschen de spaansche soldeniers en de woeste vrijbuiters van Sonoy of de tot het uiterste gedreven dorpers en huislieden, die door beide partijen haast gelijkelijk werden mishandeld.
Nog verhaalden mij deze lieden mede, dat zij wel 13 of 14 huislieden gekend hadden, die op den Ruigen-hoek woonden, die zij bij namen noemden, die aldaar huizen, erven en groote landerijen gehad hadden, dat welhebbende lieden waren, welke huizen, erven en landen nu gansch en geheel van de Meer weggespoeld en vernield zijn.
Daarom laat ons deze perijkelen niet altijd ter zijde stellen en te ligt achten, daar het spreekwoord waar is: Qui amat periculum peribet in illo. Wie het perijkel bemint, die zal daardoor vergaan. Dit is zeer schadelijk en bedenkelijk voor alle huislieden, die daaromtrent in de veenen wonen.
Eindelik nog Pachter en De Pachter. In vorige eeuen, tot in het begin van dit loopende jaarhonderd werden de boeren veelal »huislieden" genoemd; huysman, hûsman, vooral in Holland en Friesland. Van daar de geslachtsnamen Huisman, Huysman, Huysmans, Huesman, enz.
De fourier blijft een oogenblik zwijgend; maar dan barst hij eensklaps los in eenen schaterlach, die zijnen gezel nog meer doet verschrikken. Zou de arme fourier waarlijk zinneloos geworden zijn? Nu komen opvolgend de andere huislieden beneden. Wanneer zij vernemen wat er is voorgevallen, schijnen zij er weinig belang aan te hechten.
Al spoedig zochten sommigen een goed heenkomen en poogden in de boerenwoningen de vlucht te nemen; doch de huislieden, die in den nacht overlast genoeg van die rauwe gasten geleden hadden, ziende dat de kans dezen tegenliep, vatteden post tegen hunne huisdeuren en dreven al wie er schuilen wilde met knuppelslagen terug.
Nog bovendien, wat zijn daar al menschen bij mijn leven door het water van de Meer verdronken! Voor eenige jaren een koopman van Haarlem, genaamd Joost Cromlijn, met nog meer gezelschap, die bij hem waren, welke mede in de Haarlemmer Meer hun leven hebben gelaten. Nog dat meer is, verscheidene burgers en huislieden, al hetwelk niet is op te noemen.
Eenige vergaderingen met de groote steden, desgelijks mede met de Heeren van Rhijnland, en andere huislieden van omliggende dorpen, om alzoo gelijkerhand in het goede met elkander te accorderen, en om alzoo dit groote, heerlijke, lofbaarlijke werk met Godes hulp te beginnen, en tot een goed einde, met alle orde, in kavelingen te brengen, 70,000 gulden.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek