United States or Libya ? Vote for the TOP Country of the Week !


Επίσης δε και εάν φυτεύων δεν αφήνη ανάλογον απόστασιν από τα χωράφια του γείτονος, καθώς και πολλοί νομοθέται είπαν λεπτομερώς, των οποίων τους νόμους πρέπει να τους χρησιμοποιούμεν συμπληρωματικώς και να μην έχωμεν απαίτησιν όλα και τα πολύπλοκα και τα μικρά ζητήματα, τα οποία εθέσπισε και ο τυχών νομοθέτης, να τα νομοθετήση όλα ο νομοθέτης της πόλεως.

Λοιπόν είναι ανάγκη και αυτών τους τύπους να νομοθετήση. Είναι δε ανάγκη και εις τα δύο γένη να αποδίδη κανείς τα κοινά γνωρίσματα, αλλά τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των θηλέων πρέπει να τα εξαίρη με την κυρίαν διαφοράν της φύσεώς των.

Και λοιπόν; Άραγε οι μάχιμοι της πόλεώς μας πρέπει να προγυμνασθούν χειρότερα από αυτούς τους αγωνιστάς, διά να παρουσιασθούν εις τον σπουδαιότερον από όλους τους αγώνας, δηλαδή διά να πολεμήσουν υπέρ της σωτηρίας της ιδικής των ψυχής και των παίδων και των χρημάτων των και ολοκλήρου της πόλεως; Και τάχα θα φοβηθή ο νομοθέτης μήπως φανούν γελοία αυτά τα μεταξύ των γυμνάσια και δεν θα νομοθετήση να επιστρατεύωνται κυρίως μεν εκάστην ημέραν τουλάχιστον οι μικροί χωρίς όπλα, και δεν θα ενισχύση εις αυτά συγχρόνως τους χορούς και ολόκληρον την γυμναστικήν; Τα δε κάπως εις μεγαλιτέραν κλίμακα γυμνάσια θα διατάξη να γίνονται όχι ολιγώτερα από μίαν φοράν τον μήνα και να διαγωνίζωνται μεταξύ των εις όλην την χώραν, γυμναζόμενοι εις κατάληψιν οχυρωμάτων και εις ενέδρας, και μιμούμενοι ολόκληρον την πολεμικήν τέχνην να σφαιρομαχούν και να εκτελούν κτυπήματα ομοιότατα προς τα αληθινά με επικίνδυνους βολάς, διά να μην είναι εντελώς άφοβον αυτό το μεταξύ των παιγνίδιον, αλλά να προξενή φόβους και με κάποιον τρόπον να φανερώνη και τον θαρραλέον και τον δειλόν και εις εκείνον μεν να αποδίδη τιμάς, εις αυτόν δε προσβολάς, διά να καθιστά χρήσιμον όλην την πόλιν εις τον αληθινόν αγώνα ισοβίως.

Διότι άλλως δεν θα την εθεωρούσαν το ίδιον με την ρητορικήν ούτε χειροτέραν. Ούτε πάλιν θα ενόμιζαν ότι είναι εύκολον να νομοθετήση κανείς, εάν συναθροίση νόμους δοκίμους. Διότι λέγουν ότι πρόκειται να εκλέξη κανείς τους καλλιτέρους, ωσάν να μη είναι ούτε η εκλογή έργον συνέσεως, και ως να μη είναι σπουδαιότατον το να κρίνη κανείς ορθώς, καθώς γίνεται εις την μουσικήν.

Και ο μεν τοιούτος ας απομακρύνεται ατιμώρητος, όστις δε δεν υπακούει, καθώς είπαμεν προ ολίγου, ας τον τιμωρούν οι νομοφύλακες και αι ιέρειαι και οι ιερείς. Αυτά δε τόρα ας είναι παραδεκτά εις την συζήτησίν μας. Ας είναι παραδεκτά. Αλλά με ποίον τρόπον ημπορεί κανείς να νομοθετήση αυτά χωρίς να περιγελασθή; Λοιπόν ας εξετάσωμεν και το εξής ακόμη ως προς αυτά.

Δηλαδή, καθώς είπαμεν, ήτο ευτυχής η αποικία των Ηρακλειδών, διότι απέφυγε την φοβεράν και επικίνδυνον φιλονικίαν διά την αποκοπήν των χρεών και την διανομήν της γης, την οποίαν, όταν μία αρχαία πόλις αναγκασθή να νομοθετήση, δεν ημπορεί ούτε να την αφήση ακίνητον ούτε πάλιν είναι δυνατόν να την μετακινήση κάπως, αλλά μόνον ευχή απομένει, διά να ομιλήσω ούτω πως, και ολίγη μετατροπή προσεκτική εις πολύ χρονικόν διάστημα βαθμηδόν εκτελουμένη.

Το έθνος ζούσε πάντα, και τόδειξε όταν αναγκάστηκε ο Αρκάδιος να νομοθετήση να γράφεται κάθε δικαστική απόφαση στη γλώσσα του· τόδειξε τότες που δεν πέρασε του Γαϊνά το θέλημα με τους Αρειανούς· και τέλος όταν ξέσπασε η οργή του κ' έπεσε αστροπελέκι απάνω στους Γότθους. Μα κι άλλα πολύ μεγαλήτερα και πιο δοξασμένα σημάδια της Ρωμαίικης της ζωής και δυναμωσύνης θα δούμε στακόλουθο το κεφάλαιο.

Δεν εφθάσαμεν λοιπόν εις το μέρος εκείνο του λόγου, εις το οποίον ελέγαμεν ότι όσοι παραδέχονται ότι τα όντα μετακινούνται και ότι εκείνο το οποίον νομίζει έκαστος, αυτό και υπάρχει δι' εκείνον ο οποίος το νομίζει, εις όλα μεν τα άλλα και προ πάντων εις τα δίκαια είναι πρόθυμοι να διισχυρίζωνται ότι ωρισμένως όσα νομοθετήση μία πόλις, αφού τα εγκρίνη, αυτά είναι και δίκαια δι' αυτήν που τα ενομοθέτησε, εφ' όσον μένουν; Ως προς το αγαθόν όμως ουδείς είναι τόσον ανδρείος ώστε να τολμά να διισχυρίζεται ότι και όσα νομίση ωφέλιμα η πόλις και τα νομοθετήση, είναι ωφέλιμα όσον χρόνον μένουν.

Μόνον όμως εις το να νομοθετή όσα συμφέρουν προ πάντων ή δεν συμφέρουν εις την ιδίαν, θα αναγνωρίση πάλιν ότι έχει διαφοράν ο είς σύμβουλος από τον άλλον και η μία γνώμη της πόλεως από την άλλην ως προς την αλήθειαν, και δεν θα τολμήση να ειπή ότι όσα νομοθετήση μία πόλις, διότι ενόμισε ότι συμφέρουν εις αυτήν, ωρισμένως αυτά θα την ωφελήσουν περισσότερον από παν άλλο.

Διά τοιαύτα λοιπόν δικαστήρια αν υποχρεωθή κανείς αναγκαστικώς να νομοθετήση, δεν είναι μεν μεγάλη ευτυχία του, αλλά οπωσδήποτε, αν υποχρεωθή, πρέπει όσον το δυνατόν διά τα μικρά ζητήματα, να αναθέση εις τους δικαστάς να ορίζουν την τιμωρίαν, τα δε περισσότερα να τα νομοθετή ο ίδιος ρητώς, αν τυχόν συμβή να νομοθετήση εις τοιαύτην πολιτείαν.