United States or Costa Rica ? Vote for the TOP Country of the Week !
Παρατήρησε λοιπόν τόρα και τας συνεπείας τούτων. Δηλαδή μόλις τελειώση δι' έκαστον από αυτούς τους άρχοντας η χρονιά του, θα γίνη ανάγκη να διορίσωμεν δικαστήρια, με μέλη ή από τους πλουσίους κατά προτίμησιν ή πάλιν από όλον τον λαόν όσοι κληρωθούν, και ενώπιον αυτών να καταγγέλλωμεν τους πρώην άρχοντας διά να δώσουν ευθύνας, να τους κατηγορή δε οποιοσδήποτε θέλει ότι ο δείνα δεν επηδαλιούχησε τα πλοία εις όλον το έτος του συμφώνως με τους γραπτούς νόμους ούτε με τα παλαιά έθιμα των προγόνων μας.
Λοιπόν, φίλε Σωκράτη, είναι να απορή κανείς δι' όσα κακά συμβαίνουν εις τας τοιαύτας πολιτείας και όσα θα συμβαίνουν, αφού το θεμέλιόν των είναι τοιούτον, ώστε να εκτελούν τας πράξεις των συμφώνως με γραπτούς νόμους και με έθιμα χωρίς επιστήμην, τα οποία εάν τα εφαρμόση μία άλλη προσθέτως, είναι φανερόν εις τον καθένα ότι θα καταστρέψη παν ό,τι γίνεται συμφώνως με αυτά; Ή μήπως περισσότερον πρέπει να απορούμεν, πόσον ισχυρόν πράγμα είναι εκ φύσεως μία πόλις; Διότι τοιαύτα παθήματα υποφέρουν αι πόλεις έως τόρα από αμέτρητον χρόνον, και όμως μερικαί από αυτάς είναι ασάλευτοι και δεν ανατρέπονται.
Αλλά τότε βεβαίως δεν είναι εντροπή ο Όμηρος και ο Τυρταίος και οι άλλοι ποιηταί να θεσπίζουν εκτενέστερον τον τρόπον της ζωής και των ασχολιών, οι οποίοι τα έγραψαν κακώς, ο δε Λυκούργος και ο Σόλων και όσοι εν γένει ανεδείχθησαν νομοθέται και έγραψαν γραπτούς νόμους να τα θεσπίσουν συντομώτερον; Ή μήπως από όλα τα συγγράμματα εις μίαν πόλιν οι νόμοι πρέπει να αναπτύσσωνται εκτενέστερον καλώς και εξόχως, τα δε συγγράμματα των άλλων να ακολουθούν εκείνους, ειδεμή να είναι καταγέλαστα; Θέλεις να φρονούμεν ούτω πως περί του τρόπου της συγγραφής των νόμων εις τας πόλεις, δηλαδή ως άλλοι πατέρες και μητέρες αγαπώντες αυτούς και νοήμονες να φαίνωνται οι γραπτοί νόμοι, και όχι ωσάν τύραννοι και σατράπαι, δίδοντες διαταγάς και απειλάς, και αφού τους γράψουν εις τους τοίχους να απαλλάσσωνται; Λοιπόν και ημείς τόρα ας σκεφθώμεν αν άραγε κατ' αυτόν τον τρόπον πρέπει να αποφασίσωμεν να ομιλήσωμεν περί των νόμων, είτε έχομεν την ικανότητα είτε όχι, αλλά τουλάχιστον φαινόμενοι πρόθυμοι.
Δώσατέ μας την εποχή σας, την ακμή του έθνους σας, τη φιλολογική δίψα των συγχρόνων σας, τα μέσα σας, κ' εβλέπατε αν δεν σας αφίναμε γραπτούς Παρθενώνας. Αλλ' αν όχι γιατί ανήκουν 'ς το παρελθόν, για τη γλώσσα τους όμως τα διηγήματα αυτά ήταν καλό να μείνουν 'ς τη νέκρα τους για πάντα.
Και λοιπόν; Νομίζομεν άραγε ότι είναι ορθόν κανέν από αυτά τα πολιτεύματα όταν ορισθή με αυτούς τους όρους, δηλαδή με τον ένα και τους ολίγους και πολλούς και τον πλούτον και την πτωχείαν και την βίαν και την προαίρεσιν και με γραπτούς νόμους και χωρίς νόμους; Νέος Σωκράτης. Και τι εμποδίζει βεβαίως; Ξένος. Πρόσεξε λοιπόν καλλίτερα παρακολουθών κατά τον εξής τρόπον. Νέος Σωκράτης. Ποίον τρόπον;
Αυτό είναι αληθέστατον. Ξένος. Αλλά πάλιν μήπως όταν μεν είναι πλούσιος ο εκβιαστής, είναι δίκαια, εάν όμως είναι τυχόν πένης, τότε είναι άδικα τα επιβληθέντα διά της βίας; Ή μήπως και αν πείση και αν δεν πείση, και αν είναι πλούσιος ή πτωχός, και αν συμφώνως με τους γραπτούς νόμους ή έξω από αυτούς εκτελή ό,τι είναι συμφέρον, αυτός και μόνος πρέπει να είναι ο όρος ο αληθινώτερος περί τη ορθής διοικήσεως της πόλεως, με τον οποίον ο σοφός και αγαθός ανήρ θα διοικήση τους υπαγομένους εις την εξουσίαν του; Και καθώς ο πλοίαρχος προσέχει πάντοτε εις το συμφέρον του πλοίου και των ναυτών, και δεν νομοθετεί γραπτώς, αλλά την τέχνην του παρουσιάζει ως νόμον και σώζει τους συναδέλφους του, το ίδιον και με τον ίδιον αυτόν τρόπον, μόνον από εκείνους όσοι ημπορούν να διοικήσουν ούτω πως είναι δυνατόν να ορθοποδήση η πολιτεία, διότι προσφέρουν την δύναμιν της τέχνης των ανωτέραν από τους νόμους.
Τόρα όμως; Εάν κανείς μονάρχης κυβερνά όχι συμφώνως με τους νόμους και με τα έθιμα, προσποιήται όμως καθώς ο επιστήμων ότι τάχα έξω από τους γραπτούς νόμους πρέπει να εκτελή το καλλίτερον, αυτή δε η μίμησις συνοδεύεται από κάποιον πάθος ή από αμάθειαν, άραγε τότε δεν πρέπει να ονομάζωμεν πάντοτε τύραννον τον τοιούτον; Νέος Σωκράτης. Τι άλλο βεβαίως; Ξένος.
Και λοιπόν εκτός όλων αυτών θα γίνη ανάγκη να θέσωμεν νόμον, εάν κανείς αποδειχθή ότι ερευνά την τέχνην του πλοιάρχου και τα ναυτικά, ή την υγιεινήν και τας ιατρικάς αληθείας ως προς τους ανέμους και την θερμότητα και το ψύχος έξω από τους γραπτούς νόμους, και σοφίζεται οτιδήποτε δι' αυτά, πρώτον μεν αυτόν να μην τον ονομάζωμεν ούτε ιατρικόν ούτε πλοιαρχικόν, αλλά αερολόγον και κάπως αθυρόστομον σοφιστήν.
Κάτι τι ωσάν το εξής πρέπει βεβαίως να ζητήσωμεν, το οποίον δεν είναι πολύ συνηθισμένον ούτε ευνόητον. Και όμως ας προσπαθήσωμεν να το συλλάβωμεν. Εμπρός λοιπόν: Αφού είναι ορθόν μόνον το πολίτευμα το οποίον είπαμεν, γνωρίζεις ότι πρέπει τα άλλα να μεταχειρίζονται τους ιδικούς του γραπτούς νόμους διά να σώζωνται, και επομένως να κάμνουν αυτό το οποίον τόρα εγκρίνομεν, ενώ δεν είναι ορθόν;
Διότι βεβαίως κατά πρώτον λόγον το μεγαλίτερον βραβείον πρέπει να δοθή εις εκείνους, οι οποίοι θα ημπορέσουν να εκτιμήσουν εξόχως τους γραπτούς νόμους των αγαθών νομοθετών. Και λοιπόν τα μεγαλίτερα συμβόλαια όσα συνομολογούν μεταξύ των οι άνθρωποι, εκτός βεβαίως των ορφανικών και των επιτροπικών περί επιμελείας των ορφανών, σχεδόν ωρίσθησαν από ημάς.
Λέξη Της Ημέρας