United States or United Kingdom ? Vote for the TOP Country of the Week !


Δηλαδή ας εξετάσωμεν, δι' όνομα των θεών, το εξής περί των νομοθετών. Τι δηλαδή; Γράμματα βεβαίως, είναι και οι συγγεγραμμένοι λόγοι άλλων πολλών συγγραφέων εις τας διαφόρους πόλεις, αλλά γράμματα είναι και οι λόγοι του νομοθέτου. Πώς δεν είναι;

Το τοιούτον είνε εσχάτη αδικία, ως θα έλεγον και οι άριστοι των νομοθετών, όπως ο Σόλων και ο Δράκων, οι οποίοι υπεχρέωσαν τους δικαστάς να υπόσχωνται με όρκον ότι θα ακροαστούν ες ίσου και τα δύο διάδικα μέρη και ότι θα δείξουν ίσην ευμένειαν προς τους δικαζομένους, έως ου συγκρίνοντες την απολογίαν προς την κατηγορίαν, ίδουν ποία είνε η δικαιοτέρα.

Δεύτερον μέρος Ο Σωκράτης κρίνων το έργον του λογογράφου Λυσίου και τα έργα των πολιτικών και νομοθετών αποφαίνεται ότι όχι το γράφειν αλλά το κακώς γράφειν φέρει αισχύνην. Αλλά διά να γράψη τις καλώς δεν αρκεί η ρητορική χωρίς την γνώσιν της αληθείας. Αναφέρει λεπτομερώς όλα τα είδη της ρητορικής και τας μεθόδους των ρητόρων, τα οποία δεν επιτυγχάνουν τον σκοπόν των.

Λοιπόν άρα γε εις μεν τα συγγράμματα των ποιητών και όλων εν γένει όσοι χωρίς μέτρα ή με μέτρα συνέγραψαν τας αναμνήσεις και τας απεταμίευσαν ως συμβουλάς διά τον βίον πρέπει να προσέχωμεν, εις δε τα συγγράμματα των νομοθετών να μη προσέχωμεν; Ή πολύ περισσότερον εις αυτά; Πολύ βεβαίως.

Σωκράτης Ότι δηλαδή αν είτε ο Λυσίας είτε άλλος τις συνέγραψεν ή θα συγγράψη είτε ιδιαιτέρως είτε δημοσία νομοθετών, με το να γράφη σύγγραμμα προωρισμένον διά τους πολίτας και με το να θεωρή ότι εις αυτό υπάρχει μεγάλη τις βεβαιότης και σαφήνεια, κατ' αυτόν τον τρόπον όνειδος προσάπτει εις τον εαυτόν του, έστω και αν τις συμφωνή μαζί του ή όχι· διότι το να αγνοή κανείς είτε έξυπνος είτε ονειρευόμενος περί των δικαίων και αδίκων, και περί των καλών και αγαθών δεν διαφεύγει, μα την αλήθειαν, από το να μην είναι άξιος ονειδισμού, ουδέ αν όλος ο όχλος επαινέση την άγνοιάν του αυτήν.

Συμφωνούμεν ημείς, Ξένε μου, ότι πρέπει όλη η πόλις και να νομοθετήση και να εκτελή τα τοιαύτα. Αλλ' άραγε γνωρίζομεν διά ποίαν αιτίαν τόρα σχεδόν εις καμμίαν πόλιν δεν υπάρχει αυτού του είδους ο χορός και οι αγώνες, εκτός πολύ ολίγων εξαιρέσεων; Ή να ειπούμεν ότι αιτία είναι η αμάθεια του λαού και των νομοθετών αυτού; Πολύ πιθανόν. Διόλου δεν είναι αυτή, αξιομακάριστε Κλεινία.

Πάντοτε όμως πραγματικώς η νομοθεσία και οι συνοικισμοί της πόλεως είναι το αποτελεσματικώτερον πράγμα διά την αρετήν των ανδρών. Είναι λογικόν βεβαίως. Αλλά είπε μας πάλιν σαφέστερον εις τι αποβλέπεις και λέγεις αυτά. Αγαπητέ μου, τόρα που επανέρχομαι και ερευνώ το ζήτημα των νομοθετών μου φαίνεται ότι έχω να είπω και κάτι τι εξευτελιστικόν δι' αυτούς.

Εάν όμως αυτά φαίνωνται ορθά και δεν έχωμεν να αναβιβάσωμεν τας πράξεις του εις άλλας αρχάς παρά τας εντός μας, τότε όσων πραγμάτων αι αρχαί ευρίσκονται εντός μας, και τα ίδια εξαρτώνται από ημάς και είναι εκούσια. &Απόδειξις του εκουσίου διά των νομοθετών και της κοινής γνώμης. — Αυτά δε φαίνεται ότι επικυρούνται και ιδιαιτέρως μεν από τα άτομα, αλλά και υπό των ιδίων νομοθετών.

Νέος Σωκράτης. Βεβαίως όλως διόλου γελοία. Ξένος. Δι' αυτόν λοιπόν τόρα ο οποίος έγραψε ή αγράφως ενομοθέτησε τα δίκαια και άδικα και ωραία και άσχημα και καλά και κακά εις τας αγέλας των ανθρώπων, όσαι βόσκονται εις τας πόλεις συμφώνως με τους νόμους των νομοθετών, εάν τύχη να έλθη ο ίδιος νομοθέτης που έγραψε τους νόμους με τέχνην ή κανείς άλλος όμοιός του, δεν πρέπει άραγε να του επιτραπή να διατάξη άλλα έξω από αυτά; Ή μήπως και αυτή η απορία μας δεν είναι πραγματικώς ολιγώτερον κωμική από την προηγουμένην;

Λοιπόν δεν θα ειπούμεν άραγε ότι ούτε εκείνοι είχαν ανάγκην νομοθετών, ούτε ήτο συνηθισμένον να συμβαίνη το τοιούτον εκείνην την εποχήν; Διότι βεβαίως ούτε γράμματα ακόμη δεν είχαν όσοι εγεννήθησαν εις αυτό το μέρος της χρονικής περιόδου, αλλά ζουν με τα έθιμα και ακολουθούντες τους λεγομένους πατροπαραδότους νόμους. Αυτό φαίνεται τουλάχιστον πιθανόν.