Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 29 juni 2025


Even ijverig als verstandig en bedachtzaam, begreep Pater Stella, dat het onderwijs in de dogmatiek gevoeglijk tot later kon worden uitgesteld, en beijverde hij zich in de eerste plaats, om de Bogos in zedelijken zin op te heffen, en hen daardoor vatbaarder te maken om de verheven waarheden van het Christendom te begrijpen.

Bovendien was de daad zelf door de kerk geheiligd, want de voornaamste godgeleerden hadden verklaard, dat alle barbaarsche en ongeloovige volken, die hun oogen voor de waarheden van het christendom sluiten, geschikte voorwerpen zijn voor oorlog en roof, voor gevangenschap en slavernij. Deze overweging kan de groote misdaad van Columbus, het vernederen van de inlanders tot slaven, verzachten.

En het is deze kennis, die Wolff en Deken bóven Hildebrand en Multatuli bezaten, en het gevolg daarvan is, dat als zij een eenvoudig stukje schrijven buiten hun scheppenden arbeid om, waarin zij sommige principes uiteenzetten, door welke zij zich bij het wrochten hunner romans lieten leiden, zij duidelijk blijken wáárheden omtrent kunst te kennen, die niet van hun tijd, en niet van dezen tijd alleen, maar 't spreekt van zelf, van alle tijden zijn!

Hij slaagde er in, het geloof aan den abstrakten monstergeest, aan de "laffe schim" der onbestemde godheid, adem van leven en warmte in te blazen, aan het kale lijnenschema van een godsdienst zonder dogma's, zonder geopenbaarde waarheden, zonder ritus, zonder eenige vaste vormen, een zachte warmte en een poëtischen glans te verleenen.

Hy meende dat het slenteren en draaien en 't schipperen met halve waarheden, tot de attributen van volwassenheid behoorde, en wanneer-i zich rekenschap had kunnen geven van z'n indrukken, zoud-i zich misschien betrapt hebben op den hoogstonzedelyken wensch: och, wanneer toch zal ik "groot" zyn, en bekwaam genoeg om zóó te liegen!

Zij zijn geworteld in diepzinnige waarheden, die beter gevoeld dan gezien worden en, hoe dom en onwaar zij ook in hun woordelijke vertolking zijn, in hun algemeene strekking kan men ze vertrouwen.

De geest, die mij de verborgene waarheden openbaart, heeft het gezegd: gij zult trouwen met Willem Reimond; en zoolang deze verhevene ziel mij niet verklaart, dat God zijn besluit heeft veranderd, is er niets te doen dan zich te onderwerpen: want geene macht op aarde kan beletten, dat zijne voorspellingen worden verwezenlijkt." "Onmogelijk!" zuchtte het meisje.

Hij is ervan doordrongen, dat godsdienstige waarheden verstandelijk niet bewezen maar door het gevoel aanvaard worden: "wij kunnen zoo oneindig meer gevoelen dan begrijpen." Waar het religieuze louter als gevoelszaak wordt beschouwd, wordt zijn overgang tot de Roomsche kerk begrijpelijk; hij heeft werkelijk gemeend, dat die godsdienst de schoonste was.

Zoo veel vroeg 'k reeds Voorheen, en 't antwoord dat gij gaaft, gaf ook Mijn hart; van zulke waarheden moet elk Zichzelf 't orakel zijn. Nog éen ding vraag ik; Antwoord gij mij gelijk mijn eigen ziel Antwoorden zou, wist zij maar wat ik vraag. Prometheus zal verrijzen en voortaan De zon zijn van deze opgetogen wereld: Wanneer zal de bestemde stond verschijnen? Zie!

Daar nu deze macht van oude ideeën over nieuwe dit vooroordeel begunstigt, vooral als er eenig belang hoe klein ook op het spel staat, zoo is bijgevolg, hoe moeilijk het ontdekken van nieuwe waarheden bij de natuurstudie ook zij, de strijd voor hun erkenning nog veel zwaarder. Deze moeilijkheden van verschillenden oorsprong zijn in den grond eerder vóór-, dan nadeelig voor ons weten.

Woord Van De Dag

innewaerts

Anderen Op Zoek