Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 13 oktober 2025
Aug. Indien gij over eenig onderwerp slechts zeer weinig zelfgevoelds, in zeker opzicht, hebt te zeggen, en gij doet dit op nagenoeg ònpersoonlijke en luchtig-rhetorische wijze zóó als menig ander dat vóór u heeft gedaan dan is er veel kans, dat dit rhetorische, bij tegenstelling, het zelfgevoelde van dat weinige des te beter zal doen merken. Maar doet gij het integendeel met groot vertoon van eigen vinding in stijl en woorden, d
Zijne tegenargumenten zijn weinig steekhoudend en zelfs is het vermoeden geopperd, dat hij, na zijne vrijspraak, er een en ander ten gunste van de rhetorische werking aan zou hebben geretoucheerd.
Doch terwijl in de schilderkunst dit rhetorische element een ondergeschikte plaats inneemt, is het hoofdzaak in het proza van Chastellain. Zijn scherpe observatie en levend realisme verdrinkt veelal in den vloed van al te fraai aangekleede frazen en ronkende woordenpraal.
Ook het werk van Paul van Limburg vertoont dat bewust rhetorische element, in de overrijke, bizarre praal waarmee de drie koningen optreden, in het streven naar een exotische, theatrale uitdrukking, dat onmiskenbaar is. De poëzie der vijftiende eeuw is op haar best, wanneer zij geen zwaarwichtige gedachte poogt uit te drukken, en ontslagen is van de taak, om het mooi te doen.
Vroeg men mij echter wat, naast die groote tekortkoming, wel de hóógste deugd van dit werk is, ik zou zeggen, dat het trots en in zijn beperking toch zóó' lééft, dat het bijna de literatuur voor het leven doet vergeten.... Het doet den lezer droomen naar het leven toe, en al diens met het boekonderwerp verwante herinneringen roept het op.... O, die tegenstelling tusschen de hakkelende Pastoor Jansen's niet alleen herinner U dien groot-goeden, kinderlijk-zuiveren vriend van lieven Woutertje! en de rhetorische Dominee Doelaeker's, maar ook tusschen de laatsten en de kleiner-menschelijke Pastoor Horsman's en nu maar in 's hemels naam: wèl te verstaan: in het leven! ... Hoe jeuken mij de vingers dáárop door te gaan ... Maar zoo ik 't deed, ik viel uit mijn literair-critische rol, en het geëerde publiek flóót mij het tooneel af terecht!
Rhetorische bloemen, dit weet ik, zijn verdacht; inzonderheid bij hen die als gij er slag van hebben ze aan te wenden. Doch in dit geval, geloof mij, maak ik mij aan geenerlei overdrijving schuldig, en het is veeleer mijne kunst die te kort schiet bij de werkelijkheid. Eene zediger, verstandiger, bevalliger of vriendelijker vrouw werd door de natuur nooit gevormd.
Zijn dikwijls ruwe stijl, niet gevormd door rhetorische studiën, is niet zonder grond door sommigen soldatenstijl genoemd. Polycaste, Polykaste, dochter van Nestor, v. s. gemalin van Telemachus.
In zijn Fransche gedichten doet juist Gaguin, die den Latijnschen stijl volkomen beheerschte, aan de rhetorische fraaiigheden in het geheel niet mee; geen gelatiniseerde vormen, geen hyperbolische wendingen, geen mythologie; als Fransch dichter staat hij geheel aan de zijde van hen, die in hun middeleeuwschen vorm de natuurlijkheid en daarmee de leesbaarheid bewaren.
Terwijl ik nu daartoe overga, zie ik mij wel, hoezeer ook tegen mijnen zin, genoodzaakt, het een en ander uit de anatomie ter sprake te brengen, dat, daar een dergelijk onderwerp nooit door rhetorische schrijvers behandeld is, in minder zuiver en gekuischt Latijn moet worden weergegeven, dat ik echter voor het goed begrip van de zaak zelve meen niet achterwege te mogen laten.
Door zijn nuchterheid is hij ongevoelig voor geestelijk en artistiek genot, maar ook het onechte en opgeschroefde van sentimenteele romans en verzen, van rhetorische vaderlandsliefde bespeurt hij onmiddellijk: zoo kan zijn kritiek soms goed raak zijn. Hij waardeert zijn medemensch naar zijn materieel succes in de wereld: geestelijke rijkdom kan hij niet waardeeren.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek